Pytanie

Czy koszty inne niż związane z wynagrodzeniem za pracę oraz składkami ZUS zatrudnionego małżonka stanowią koszt uzyskania przychodu?

Czy kosztem mogą być wydatki dotyczące rozliczania w jednoosobowej działalności gospodarczej żony drugiego samochodu używanego przez zatrudnionego w firmie męża (z odpisami amortyzacyjnymi włącznie)?

Odpowiedź

Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów nie ma zastosowania do innych oprócz wynagrodzenia wydatków ponoszonych przez przedsiębiorcę w związku z zatrudnieniem małżonka. Koszty te, spełniające przesłanki, o których mowa w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. mogą, być zaliczone do kosztów podatkowych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 listopada 1999 r., I SA/Gd 997/97, ONSA 2000, nr 4, poz. 165, wyjaśnia w tym zakresie, że gdy praca małżonka podatnika świadczona jest w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (jednego źródła przychodów), czyli ma na celu uzyskiwanie przychodów z tej działalności, to niezależnie od tego, w jakiej świadczona jest formie (czy bezumownie, czy na podstawie umowy o pracę, czy też umowy zlecenia lub umowy o dzieło), jej wartość nie stanowi kosztu uzyskania przychodu".

Powyższe wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów nie ma jednak zastosowania do innych wydatków ponoszonych przez przedsiębiorcę w związku z zatrudnieniem małżonka (np. składek ZUS w części finansowanej przez płatnika, wypłaconych należności za odbyte podróże w sprawach służbowych, czy kosztów używania prywatnego samochodu w celach służbowych). Koszty te, spełniające przesłanki, o których mowa w art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. mogą, być zaliczone do kosztów podatkowych.

W zakresie rozliczenia składek ZUS pamiętać należy, że bez względu na formę zatrudnienia małżonek jest traktowany zawsze jako osoba współpracująca i w związku z czym za małżonka odprowadzane są składki ZUS jak za przedsiębiorcę bez względu na wysokość wypłacanego wynagrodzenia. Składki te małżonek prowadzący działalność gospodarczą jako płatnik może odliczyć od dochodu (składki na ubezpieczenie społeczne) i od podatku (składkę zdrowotną do wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru).

Przepisy podatkowe nie zabraniają rozliczać w kosztach uzyskania przychodu wydatków dotyczących rozliczania w jednoosobowej działalności gospodarczej żony drugiego samochodu używanego przez zatrudnionego w firmie męża (z odpisami amortyzacyjnymi włącznie).

Organy podatkowe w przypadku wydatków ponoszonych na osoby współpracujące zwracają szczególną uwagę na charakter osobisty tych wydatków wielokrotnie odmawiając przedsiębiorcom możliwości rozliczenia takich wydatków w kosztach uzyskania przychodu.

Przykładami takich rozstrzygnięć są:

- Interpretacji indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 1 marca 2011 r., ITPB1/415-1121a/10/DP;

- interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 września 2011 r., IPPB1/415-619/11-2/IF.

W Państwa jednak przypadku wydatki takie nie są ściśle związane z podnoszeniem kwalifikacji osoby współpracującej ale mają na celu jedynie potwierdzenie zdrowotnych i osobowościowych predyspozycji do wykonywania czynności kierowcy samochodów ciężarowych. Badania takie są przeprowadzane okresowo. W związku z powyższym moim zdaniem trudno uznać, iż wydatki takie mają charakter stricte osobisty dlatego też uważam, iż jeżeli firma uzyskuje przychody z tytułu świadczenia usług transportowych samochodami ciężarowymi do prowadzenia których niezbędne jest posiadanie odpowiednich uprawnień i badań to koszt takich badań poniesionych za osobę współpracującą będzie kosztem podatkowym (jeżeli oczywiście ta osoba później będzie świadczyła pracę kierowcy samochodu ciężarowego na rzecz firmy).