Zmieniając pełnomocnika nie uchylisz się od opodatkowania

Działanie polegające na odwoływaniu udzielonych wcześniej pełnomocnictw i ustanawianiu kolejnych pełnomocników w okresie biegu terminu ważnego dla przyjęcia fikcji doręczenia podważa cel tej konstrukcji prawnej. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 24 października 2012 r.

W przedmiotowej sprawie organ podatkowy doręczył podatnikowi decyzję w trybie zastępczym. Decyzja została wysłana na wskazany przez podatnika adres pełnomocnika.

Jednak w momencie, gdy decyzja, w wyniku awizowania, znajdowała się w urzędzie pocztowym organ podatkowy otrzymał informację o ustanowieniu nowego pełnomocnika.

Zdaniem organu podatkowego zaistniała sytuacja nie rodziła obowiązku ponownego wysłania decyzji na adres nowego pełnomocnika. Decydującym dla oceny prawidłowości doręczenia decyzji – tego, czy została wysłana na właściwy adres – był stan wiedzy organu w dniu nadania przesyłki i data jej dotarcia pod wskazany adres. Według organu podatkowego przyjęcie odmiennej wykładni prowadziłoby do sytuacji, w której podatnik zachowując stosowną dynamikę zmian pełnomocników mógłby skutecznie uchylać się od opodatkowania i doprowadzić w ten sposób do wygaśnięcia zobowiązań podatkowych w wyniku upływu okresu przedawnienia.

WSA nie zgodził się z tym stanowiskiem i uznał, że powtórne awizowanie przesyłki w sytuacji, gdy tego samego dnia organ powziął informację o cofnięciu pełnomocnictwa i ustanowienia nowego pełnomocnika, nie mogło wywołać skutków prawnych, o których jest mowa w art. 150 Ordynacji podatkowej. Według WSA osoba, na adres której przesłano decyzje nie była już legitymowana do jej odebrania, wobec czego nie było już możliwości przyjęcia fikcji doręczenia.

Jednak NSA uchylił wyrok WSA i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Według NSA sąd pierwszej instancji zignorował funkcję konstrukcji fikcji prawnej doręczenia pisma. Odwołanie pełnomocnictwa i udzielenie kolejnego pełnomocnictwa innej osobie po wydaniu decyzji organu podatkowego i dokonaniu pierwszego awizowania jest okolicznością, na którą organ podatkowy nie miał wpływu i której nie mógł uwzględnić w toku podejmowanych czynności procesowych.

Utrata przez pełnomocnika legitymacji do odbioru awizowanego pisma jest zdarzeniem, którego procesowe konsekwencje ponosi – w tej sytuacji – strona. Każde jej działanie musi bowiem uwzględniać nie tylko przysługujące jej uprawnienia (gwarancje) proceduralne, ale i skutki niewłaściwego korzystania z nich oraz łączące się z tym ryzyko.

Wyrok NSA z 24 października 2012 r., II FSK 584/11