Zmiany w ustawie o rachunkowości już w styczniu

Nowelizacja przepisów o rachunkowości przewiduje m.in. rozszerzenie katalogu jednostek mikro i zmiany w zakresie sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego. Chodzi także o zbliżenie rachunkowości do przepisów podatkowych – tłumaczy Joanna Dadacz, dyrektor Departamentu Rachunkowości w Ministerstwie Finansów, przewodnicząca Komitetu Standardów Rachunkowości w rozmowie z Krzysztofem Koślickim.

Czym Komitet Standardów Rachunkowości będzie chciał się zająć w pierwszej kolejności w nowej kadencji? Jakie działania będą traktowane priorytetowo?
Pod koniec czerwca odbyło się pierwsze posiedzenie kolejnej, dziewiątej już, kadencji komitetu, podczas którego zapadły decyzje dotyczące planowanych działań. W pierwszej kolejności Komitet Standardów Rachunkowości skupi się na finalizacji prac nad standardami oraz stanowiskami rozpoczętymi w poprzedniej kadencji. Są to standardy dot. m.in.
- KSR „Koszt wytworzenia jako podstawa wyceny produktów”,
- KSR „Przychody ze sprzedaży produktów i towarów”,
- KSR „Wartości niematerialne i prawne”,
- KSR „Rachunkowość jednostek w procesie restrukturyzacji, przekształceń, likwidacji i upadłości”,
- stanowisko KSR w sprawie „Ujęcia, wyceny i prezentacji gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste w sprawozdaniach finansowych jednostek samorządu terytorialnego”,
- stanowisko KSR w sprawie „Rozrachunków z kontrahentami”.

W ramach nowej kadencji komitet, we współpracy z Ministerstwem Finansów, skoncentruje się także nad analizą zmian przepisów o rachunkowości. Wyniki tych prac z pewnością będą owocować nowymi tematami do rozważenia przez Komitet Standardów Rachunkowości.

Czy w takim razie w najbliższym czasie będą wydane jakieś nowe standardy rachunkowości?
Plan pracy przewiduje także nowe propozycje, których realizacja stanowiłaby, w opinii Komitetu Standardu Rachunkowości, istotną pomoc dla jednostek w prowadzeniu rachunkowości. Jedną z inicjatyw, w którą komitet pragnie się zaangażować, jest kompleksowy przegląd istniejących standardów i stanowisk pod względem ich aktualności. Rzeczywistość gospodarcza i prawna podlega przecież ciągłym zmianom, więc dokonanie przeglądu wydanych do tej pory wytycznych, tak aby mogły spełniać swoją rolę,  jest sprawą niezwykle istotną.

Dodatkowo plan pracy przewiduje aktywność członków komitetu na arenie międzynarodowej m.in. poprzez kontynuowanie współpracy z EFRAG, czyli Europejską Grupą Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej, udział w konferencjach międzynarodowych, czy też opiniowanie dokumentów opracowanych przez instytucje międzynarodowe zajmujące się tematyką sprawozdawczości finansowej.

Ministerstwo Finansów na jednej z konferencji zapowiedziało ujednolicenie przepisów podatkowych z regulacjami ustawy o rachunkowości. Czy w najbliższym czasie będą jakieś zmiany w ustawie o rachunkowości? Czego możemy się spodziewać?
Planowane zmiany w obszarze rachunkowości związane są z procedowanym obecnie projektem ustawy o uproszczeniach dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (aktualnie zwaną Pakietem dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw). Nowelizacja przepisów o rachunkowości przewiduje m.in. rozszerzenie katalogu jednostek mikro w zakresie sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego na większą niż dotychczas liczbę jednostek nieobjętych dyrektywą w sprawie rachunkowości.

Zmiana ta dotyczyłaby osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych tych jednostek wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 2 mln EUR i nie więcej niż 3 mln EUR za poprzedni rok obrotowy.

Co jeszcze się zmieni?
Projekt ustawy zakłada także rozszerzenie katalogu jednostek małych w zakresie sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego poprzez zwiększenie progów wartościowych dla tych jednostek do ich maksymalnych wielkości przewidzianych w dyrektywie ws. rachunkowości. Rozszerzy się także krąg jednostek uprawnionych do stosowania dodatkowych uproszczeń w zakresie ewidencji leasingu, zwolnienia z ustalania podatku odroczonego, zwolnienia ze stosowania przepisów dotyczących instrumentów finansowych, stosowania uproszczonych zasad kalkulacji kosztu wytworzenia produktu.

Uda się zbliżyć przepisy rachunkowe do podatkowych?
Tak. Celem nowelizacji ustawy o rachunkowości jest także zbliżenie rachunkowości jednostek mikro i małych (niemających form prawnych objętych dyrektywą ws. rachunkowości) oraz organizacji pozarządowych, do przepisów podatkowych. Dzięki planowanym zmianom jednostki będą miały możliwość stosowania zasad amortyzacji środków trwałych oraz wartości  niematerialnych i prawnych określonych w  prawie podatkowym.

LEX Biblioteka Podatkowa >>

Możliwe będzie również odstąpienie od tworzenia, obciążających koszty rachunkowe, rezerw na znane jednostce ryzyko, odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Obecnie projekt ustawy jest w procesie uzgodnień. Planowany termin wejścia w życie zmienionych przepisów o rachunkowości to 1 stycznia 2019 r.

Czy będą prowadzone jakieś konsultacje chociażby z przedstawicielami biznesu?
Tak. Najnowszą inicjatywą Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej w Ministerstwie Finansów, która docelowo ma się przełożyć na zmianę przepisów o rachunkowości, jest przeprowadzenie wśród szerokiego grona interesariuszy, tj.  jednostek sektora prywatnego oraz publicznego, jak również wśród przedstawicieli środowisk zawodowych i akademickich, ankiety przygotowanej przez Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Celem tego przedsięwzięcia jest pozyskanie z rynku informacji na temat postrzegania prawa bilansowego (np. jego przejrzystości), a w konsekwencji aktualizacja przewidzianych tam rozwiązań prawnych.

Ministerstwo Finansów weźmie pod uwagę te opinie?
Rezultaty tego przeglądu mają stanowić wsparcie przy opracowywaniu zmian do ustawy o rachunkowości oraz przy wprowadzaniu nowych rozwiązań jak najbardziej zbliżonych do potrzeb jednostek.

Badaniem objęte zostały cztery obszary: prowadzenie ksiąg rachunkowych, inwentaryzacja, wycena aktywów i pasywów oraz zakres informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym.
Swoje uwagi, propozycje i opinie respondenci mogli zgłaszać za pośrednictwem strony internetowej Ministerstwa Finansów do 21 czerwca.  Do momentu zamknięcia ankiety zainteresowanie wykazało ponad 2 tys. respondentów, a do Ministerstwa przesłano 693 kompletnych ankiet.

Obecnie trwają prace, których celem jest przetworzenie oraz uporządkowanie otrzymanych  informacji i danych. Planuje się, że podsumowanie wyników ankiety w zakresie zmian zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych nastąpi w IV kwartale tego roku. Pragnę zaznaczyć, że w opracowywanie założeń koncepcyjnych do ustawy o rachunkowości zaangażuje się także Komitet Standardów Rachunkowości, który to zagadnienie, jak już wspominałam, będzie traktował priorytetowo.

Rozmawiał Krzysztof Koślicki