Zastaw na udziałach spółki nie ma konsekwencji w CIT

Operacja ustanowienia zastawu na udziałach spółki nie wywołuje dla spółki żadnych skutków na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych wyjaśnia ekspert Vademecum Doradcy Podatkowego.

Pytanie

Jesteśmy spółką z o.o., w której właścicielem 100 proc. udziałów jest szwajcarska osoba prawna. Spółka szwajcarska - właściciel naszych udziałów - zastawiła nasze udziały jako zastawca w umowie zastawu rejestrowego i zastawu finansowego na udziałach. Zastawnikiem jest spółka z Niemiec.

Czy z punktu widzenia naszej spółki występują obowiązki w podatku dochodowym od osób prawnych?

Odpowiedź

Operacja ustanowienia zastawu na udziałach spółki nie wywołuje dla spółki żadnych skutków na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.

Uzasadnienie

Operacja ustanowienia zastawu na udziałach spółki nie wywołuje dla spółki żadnych skutków na gruncie ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej: u.p.d.o.p. W szczególności spółka nie uzyskuje żadnego przychodu ani kosztu uzyskania przychodu – przedmiotowa operacja nie prowadzi bowiem do powstania żadnego przysporzenia majątkowego lub wydatku po stronie spółki. Ustanowienie zastawu nie jest wynikiem działania spółki, lecz jej udziałowca (zastawcy).

Pewne wątpliwości mogą jedynie powstać w przypadku wypłaty dywidendy. Udzielenie pełniej odpowiedzi w powyższym zakresie wymagałoby analizy zapisów umowy zastawu rejestrowego oraz zastawu finansowego. Jak rozumiem operacja ustanowienia zastawu będzie prowadziła do stanu, w którym właścicielem udziałów pozostanie spółka szwajcarska (zastawca), a przewłaszczenie udziałów na rzecz spółki niemieckiej (zastawnika) może nastąpić w ramach zaspokojenia zastawnika z udziału w spółce. Jeżeli zatem prawo do dywidend będzie przysługiwało zastawcy (spółce szwajcarskiej), która pozostanie właścicielem udziałów, to dywidenda będzie zwolniona z podatku u źródła o ile zostaną spełnione warunki określone w art. 22 ust. 4-4d oraz ust. 6 u.p.d.o.p. (tzn. zasadniczo nieprzerwane posiadanie co najmniej 25 proc. udziałów przez okres 2 lat). Tym samym, ustanowienie zastawu nie wyłącza prawa do zwolnienia dywidendy z podatku.

Jeżeli natomiast dywidenda zostanie wypłacona zastawnikowi, to może ona podlegać zwolnieniu z podatku źródłowego na podstawie art. 22 ust. 4d pkt 2 lit. b) u.p.d.o.p., jeżeli podlegałaby ona zwolnieniu również w przypadku jej otrzymania przez zastawcę (spółkę szwajcarską) na podstawie art. 22 ust. 4-4d u.p.d.o.p. Zgodnie bowiem z brzmieniem przepisu zwolnienie, o którym mowa w ust. 4, stosuje się w odniesieniu do dochodów uzyskanych z udziałów (akcji) posiadanych na podstawie tytułu innego niż własność, pod warunkiem że te dochody (przychody) korzystałyby ze zwolnienia, gdyby posiadanie tych udziałów (akcji) nie zostało przeniesione. Jeżeli zatem zastawnik uzyskuje przychody z dywidend, które podlegałyby zwolnieniu na podstawie art. 22 ust. 4-4d u.p.d.o.p. po stronie zastawcy, to przedmiotowe zwolnienie dotyczy również zastawnika.