Zapłata podatku nie uwalnia płatnika od odpowiedzialności

Ustalenie, czy podatnicy, od których płatnik miał pobrać podatek, zapłacili ten podatek w prawidłowej wysokości jest istotne dopiero na etapie wykonania decyzji o odpowiedzialności płatnika, a nie na etapie orzekania o niej. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 11 lipca 2012 r.

W przedmiotowej sprawie w trakcie kontroli podatkowej przeprowadzonej u płatnika stwierdzono m. in., że od części wypłat nie pobrał zaliczek na podatek dochodowy i nie przekazał ich do urzędu skarbowego. W tym stanie rzeczy organ podatkowy orzekł o odpowiedzialności podatkowej płatnika.

Zdaniem płatnika żądanie od niego zapłaty niepobranych od podatnika podatków w sytuacji, gdy sam podatnik je uiścił stanowiłoby naruszenie art. 30 Ordynacji podatkowej . Według niego w świetle art. 8 i art. 30 Ordynacji podatkowej – zapłata podatku przez podatnika uwalnia od odpowiedzialności płatnika. Organy podatkowe w pierwszej kolejności powinny były więc ustalić, czy zleceniobiorcy nie dokonali samodzielnie rozliczenia z urzędami skarbowymi. W jego ocenie możliwość orzekania o odpowiedzialności płatnika możliwa jest wówczas, gdy niewykonanie przez niego obowiązków pobrania podatku nie zostało konwalidowane poprzez zapłatę podatku przez podatnika.

Jednak według Izby Skarbowej okoliczności dotyczące zapłaty podatków przez poszczególnych zleceniobiorców nie mają wpływu na odpowiedzialność płatnika, który odpowiada do wysokości zaliczki, którą powinien był pobrać i przekazać urzędowi skarbowemu.

Ostatecznie sprawa trafiła do NSA. Tu sąd wskazał, że zbadanie okoliczności związanych z zapłatą podatku przez podatników nie było istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Ustawodawca jednoznacznie uzależnia wydanie decyzji o odpowiedzialności płatnika od stwierdzenia niewykonania obowiązków przez płatnika i zakresu niewykonania tych obowiązków. Ustalenie, czy podatnicy, od których płatnik miał pobrać podatek, zapłacili ten podatek w prawidłowej wysokości jest istotne dopiero na etapie wykonania decyzji o odpowiedzialności płatnika, a nie na etapie orzekania o niej.

Odpowiedzialność płatnika nie jest bowiem odpowiedzialnością za zobowiązanie podatkowe ciążące na podatniku. Odpowiada on za własne działanie (bądź zaniechania działania) związane z wykonywaniem przez niego ustawowych obowiązków płatnika, a nie za zobowiązanie osoby trzeciej (podatnika). Odpowiedzialność majątkowa płatnika nie wynika w związku z tym z zachowania (działania, zaniechania działania) innego podmiotu (tj. podatnika), ale jest związana właśnie z zachowaniem płatnika, który ponosi ciężar tej odpowiedzialności.

Wyrok NSA z 11 lipca 2012 r., II FSK 25/11

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 t.j.)