Sporne zagadnienie dotyczyło prawnopodatkowych skutków wniesienia do spółki osobowej aportu w postaci posiadanego udziału w prawie ochronnym do znaku towarowego. Sprawa dotyczyła podatnika (ale podatku VAT), który zamierza założyć spółkę jawną wraz z inną osobą fizyczną. Podatnik jak i przyszły wspólnik otrzymali do majątku osobistego tytułem darowizny od rodziców prawo do znaku słowno-graficznego, w wyniku, czego stali się jego właścicielami. Znak zostanie wyceniony według wartości rynkowej na dzień darowizny i stanowi majątek prywatny podatnika, który nie czerpał dotychczas korzyści majątkowych ze znaku towarowego. Podatnik planuje wnieść tytułem wkładu niepieniężnego (aportu) prawo ochronne do zarejestrowanego znaku do spółki jawnej. Znak będzie wykorzystywany przez spółkę jawną do celów prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej, w szczególności stanowić będzie przedmiot umowy licencyjnej z podmiotami gospodarczymi. Wspólnicy spółki jawnej, to jest podatnik oraz przyszły wspólnik - posiadać będą udziały w równych częściach, po połowie.
Podatnik zapytał fiskusa czy wniesienie do spółki jawnej, z majątku osobistego podatnika wkładu niepieniężnego w postaci posiadanego udziału w prawie ochronnym na znak towarowy jest czynnością podlegającą VAT.
Sam uważał, że nie. Fiskus się nie zgodził. Zdaniem organu znak towarowy mieści się w kategorii wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zaś wniesienie aportu jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako świadczenie usług. Ponadto czynność ta ma charakter odpłatny, gdyż wnoszący aport uzyskuje w zamian korzyść w postaci określonych praw związanych z uczestnictwem w spółce, a zwłaszcza prawo do udziału w zysku. Poza tym według fiskusa charakter znaku towarowego i korzyści wynikające z faktu bycia jego właścicielem wykluczają, aby mógł być on wykorzystywany na cele osobiste i niemożliwym jest skuteczne realizowanie praw z niego wynikających w sferze "życia prywatnego", w oderwaniu od działalności gospodarczej. Trudno jest wskazać okoliczności, kiedy i w jaki sposób znak towarowy miałby służyć celom osobistym osoby fizycznej. Jakkolwiek możliwe jest samo posiadanie praw do znaku towarowego i niekorzystanie z nich, to jednak w przypadku, kiedy dochodzi do realizacji uprawnień z nich wynikających, zawsze jest to cel zarobkowy, a nie osobisty. Bez znaczenia pozostaje, że podatnikiem czerpał korzyści majątkowych ze znaku towarowego jak również, że nie jest on podatnikiem podatku od towarów i usług. Fakty te nie stanowią argumentu przemawiającego za potraktowaniem posiadanego znaku towarowego, jako majątku osobistego bez zamiaru wykorzystania tego znaku do działalności gospodarczej.
Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Sąd nie zgodził się z fiskusem. WSA podkreślił, że samo tylko stwierdzenie, że dana czynność stanowi odpłatne świadczenie usług nie jest wystarczającą przesłanką skutkującą opodatkowanie tej czynności podatkiem od towarów i usług, albowiem równocześnie zajść musi okoliczność, aby czynności tej dokonał podatnik podatku od towarów i usług. A o statusie podatnika VAT nie decyduje okoliczność wniesienia aportu w zamian za wskazaną wcześniej korzyść, albowiem charakter tej czynności nie wyróżnia jej spośród pozostałych czynności podlegających – co do zasady – opodatkowaniu.
Według sądu sam charakter znaku towarowego w świetle przepisów Prawa własności przemysłowej oraz funkcje, jakie spełnia w obrocie gospodarczym nie przesądza, iż wniesienie aportu obejmującego prawo ochronne na znak towarowy, dokonywać się będzie w ramach działalności gospodarczej podatnika, który – co do zasady – działalności gospodarczej nie prowadzi.
Zdaniem organu przedmiotem aportu będzie otrzymane w drodze darowizny prawo majątkowe, które spełnia wymóg zdolności aportowej. Jest co do zasady zbywalne, może być przedmiotem wyceny, posiada zdolność bilansową i może być przedmiotem egzekucji. Te cechy prawa majątkowego będącego przedmiotem aportu determinowały przede wszystkim ocenę odnośnie charakteru przedmiotowej czynności z punktu widzenia możliwości przypisania jej (potencjalnie) do zakresu działalności gospodarczej wnoszącego wkład niepieniężny, albowiem nie stwierdzono, ażeby poza samym wniesieniem prawa, jako wkładu niepieniężnego do spółki, prawo było w jakikolwiek sposób wykorzystywane. Podatnik nie prowadził działalności gospodarczej, a także dysponując prawem do znaku towarowego nie korzystał w jakiejkolwiek postaci z funkcji związanych ze znakiem.
Według sądu funkcje znaku towarowego, które realizują się zasadniczo w obszarze działalności gospodarczej, spełniane będą w związku wykorzystaniem znaku przez spółkę jawną, która będzie odrębnym podatnikiem VAT, aniżeli podatnik. Owa odrębność podmiotowa na gruncie przepisów VAT wyklucza przypisanie wykorzystywania znaku towarowego przez spółkę jawną podatnikowi, jako podmiotowi wnoszącemu prawo do znaku.
Sąd podkreślił także, że definicja działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT wyraźnie nawiązuje do obrotu profesjonalnego, czego nie można odnieść do samej czynności wniesienia wkładu niepieniężnego. Trudno też dostrzec, ażeby wykorzystywanie wartości niematerialnej i prawnej następowało w sposób ciągły do celów zarobkowych, skoro wniesienie wkładu jest czynnością prawną jednorazową.
Wyrok WSA we Wrocławiu z 24 stycznia 2017 r., sygn. akt I SA/Wr 1073/16, LEX nr 2226749
