Kwestie opodatkowania mobilnych punktów gastronomicznych omawia Tomasz Krywan w poradniku opublikowanym w Vademecum Głównego Ksiegowego.

Podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą w zakresie mobilnej gastronomii muszą na zasadach ogólnych zgłosić ten fakt do:

• Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – w przypadku osób fizycznych oraz wspólników spółek cywilnych,

• rejestru przedsiębiorców prowadzonego w ramach Krajowego Rejestru Sądowego – w przypadku pozostałych podmiotów.

Dokonując takiego zgłoszenia jako symbol przedmiotu działalności gospodarczej należy wskazać kod PKD 56.10.B. Grupowanie o tym kodzie obejmuje ruchome placówki gastronomiczne, tj. działalność:

• obwoźnych sprzedawców lodów,

• wózków z żywnością,

• przyczep gastronomicznych,

• związaną z przygotowywaniem żywności na straganach.

W przypadku rozpoczynających działalność gospodarczą w zakresie mobilnej gastronomii osób fizycznych oraz wspólników spółek cywilnych wpisowi do CEIDG podlegają, między innymi, adresy, pod którymi jest wykonywana działalność gospodarcza, w tym adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie mobilnej gastronomii często – ze względu na istotę tej działalności – nie jest możliwe wskazanie takich adresów. W przypadkach takich pola wniosku CEIDG-1 dotyczące adresów, pod którymi jest wykonywana działalność gospodarcza, należy zostawić puste.

Właściwość organów podatkowych

Prowadzenie jednego lub więcej mobilnych punktów gastronomicznych nie wpływa na właściwość organów podatkowych w zakresie podatku dochodowego oraz VAT. Na podstawie art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej właściwymi naczelnikami urzędów skarbowych dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie mobilnej gastronomii są w zakresie obu tych podatków:

• naczelnicy urzędów skarbowych właściwi ze względu na miejsce zamieszkania – w przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi,

• naczelnicy urzędów skarbowych właściwi ze względu na siedzibę – w przypadku przedsiębiorców niebędących osobami fizycznymi.

Opłata targowa

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rady gmin mogą wprowadzać opłatę targową. Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, za które uważa się wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż.

W świetle powyższego przyjmuje się, że osoby prowadzące działalność gospodarczą w zakresie mobilnej gastronomii obowiązane są najczęściej do opłacania opłaty targowej. Stanowisko takie zajął, przykładowo, Prezydent Miasta Szczecina w interpretacji indywidualnej z 20 września 2013 r. (WPiOL-I.310.1.2013.MSN). Czytamy w niej, że „działalność polegająca na przygotowywaniu i sprzedaży posiłków i napojów w mobilnych punktach gastronomicznych, mobilnych przyczepach podlega opłacie targowej".

Wyjątek od powyższego dotyczy sprzedaży w budynkach lub w ich częściach. Zastrzec jednak należy, że mobilne punkty gastronomiczne same w sobie budynków (czy ich części) nie stanowią. Jak czytamy w cytowanej powyżej interpretacji indywidualnej Prezydenta Miasta Szczecina, „prowadzenie sprzedaży w mobilnych przyczepach, mobilnych punktach gastronomicznych, wyklucza opodatkowanie tych punktów podatkiem od nieruchomości - z uwagi właśnie na ich "mobilność" nie są one nieruchomościami i nie mieszczą się w wynikającym z art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych katalogu przedmiotów opodatkowania podatkiem od nieruchomości. W związku z powyższym niemożliwe jest w opisywanym przypadku zastosowanie wynikającego z art. 16 te ustawy zwolnienia od opłaty targowej dotyczącego podatników podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach".

Wysokość VAT

Chociaż na gruncie stosowanego dla celów podatkowych PKWiU z 2008 r. sprzedaż w ruchomych punktach gastronomicznych stanowi świadczenie usług (klasyfikowaną najczęściej w grupowaniu PKWiU o symbolu 56.10.19.0), dla celów VAT sprzedaż taka stanowi dostawę towarów.

Dzięki temu sprzedaż prowadzona w ramach mobilnych punktów gastronomicznych bardzo często jest opodatkowana podatkiem VAT według stawki 5 proc.. Dotyczy to w szczególności sprzedaży:

• posiłków i dań, z wyjątkiem posiłków i dań o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc.,

• soków oraz napojów owocowych i warzywnych.

Nie cała jednak sprzedaż prowadzona w ramach mobilnych punktów gastronomicznych jest opodatkowana VAT według stawki 5 proc.. I tak, przykładowo:

• sprzedaż napojów, przy przygotowywaniu których jest wykorzystywany napar z kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w przygotowywanym napoju, napojów bezalkoholowych gazowanych, wód mineralnych, napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc. jest opodatkowana podatkiem VAT według stawki podstawowej 23 proc.,

• sprzedaż gofrów jest opodatkowana podatkiem VAT według stawki 8 proc.

Sprzedaż w zestawach

Różne stawki VAT obowiązujące dla artykułów żywnościowych powodują, że podatnicy dokonujący w ramach działalności gastronomicznej dostaw towarów (posiłków oraz napojów) w zestawach z rabatem chętnie obniżają tylko cenę artykułów żywnościowych opodatkowanych stawką podstawową 23% (cenę towarów opodatkowanych stawkami obniżonymi pozostawiając bez zmian lub obniżając je w znacznie niższej wysokości). Jest to jednak postępowanie ryzykowne, gdyż organy podatkowe kwestionują jego dopuszczalność. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 10 grudnia 2015 r. (IPTPP2/4512-478/15-4/PRP), w której czytamy, że „Wnioskodawca przy świadczeniu usług polegających na podaniu zestawu składającego się z towaru opodatkowanego stawką VAT w wysokości 8 proc. i napoju opodatkowanego stawką podatku VAT w wysokości 23 proc. nie będzie uprawniony do zastosowania upustu przyznawanego w sposób opisany we wniosku, bowiem takie działanie będzie sprzeczne z celem art. 11 część A ust. 1 szóstej dyrektywy, tzn. opodatkowaniem wszystkiego, co stanowi wartość wzajemnego świadczenia, które zostało lub ma zostać otrzymane od klienta".

Napiwki

Podstawą opodatkowania VAT jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Tak rozumiana podstawa opodatkowania nie obejmuje dobrowolnie przekazywanych napiwków. A zatem podatnicy prowadzący działalność w zakresie mobilnej gastronomii nie muszą naliczać podatku VAT od kwot otrzymywanych jako napiwek. Odpowiednie zastosowanie ma w tym zakresie, przykładowo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 lutego 2014 r. (IBPP2/443-1078/13/WN), w której czytamy, że „w przypadku, gdy kwoty napiwków są świadczeniem klienta całkowicie dobrowolnym, nie wyodrębnionym na rachunku jako tzw. „opłata za serwis", wystawionym dla nabywcy usługi gastronomicznej, hotelowej lub innej z nimi związanej pozostającym poza stosowanym cennikiem świadczonych usług oraz prowadzoną przez Wnioskodawcę ewidencją dla potrzeb podatku od towarów i usług, jako suma pieniędzy adresowana i przekazana na rzecz pracownika bezpośrednio świadczącego obsługę nagrodzoną napiwkiem – nie stanowi dla podatnika prowadzącego hotel obrotu będącego podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług".

Napiwki stanowią natomiast podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody, a więc – przynajmniej teoretycznie – powinny być opodatkowywane tym podatkiem. W zakresie w jakim napiwki są otrzymywane bezpośrednio przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie mobilnej gastronomii stanowią one przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. W pozostałym zakresie napiwki stanowią przychody z tzw. innych źródeł.

Kasa rejestrująca

Sprzedaż (dostawy towarów oraz świadczenie usług) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (dalej nazywanych osobami prywatnymi) podlega, co do zasady, ewidencjonowaniu za pomocą kas rejestrujących.

Istnieją jednak zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, które w latach 2015-2016 określa rozporządzenie ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozporządzenie to przewiduje szereg podmiotowych i przedmiotowych zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, w tym zwolnienia podmiotowe z obowiązku ewidencjonowania przysługujące ze względu na kwotę obrotów.

Nie wszystkie jednak czynności mogą korzystać ze zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, gdyż w § 4 rozporządzenia wymienione są czynności, które ze zwolnień z obowiązku ewidencjonowania nie korzystają. Do czynności tych należą, między innymi, usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56) świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo.

Bezwzględny obowiązek ewidencjonowania dotyczy jednak wyłącznie usług związanych z wyżywieniem świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, a więc nie obejmuje sprzedaży w mobilnych punktach gastronomicznych (co potwierdzają organy podatkowe - zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 maja 2015 r., IBPP3/4512-136/15/KG).