Pytanie

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, PKPiR, podatek liniowy.
Przelewy za faktury zagraniczne wystawione w walutach obcych dokonuję poprzez płatności typu Western Union.
Czy w tym przypadku powstają różnice kursowe?
Z jakiego dnia powinnam przyjąć kurs do tej płatności?
A może różnicę obliczyć po kursie jaki widnieje w szczegółach transakcji, czyli takim jaki zastosował bank?

Odpowiedź

W przypadku faktur kosztowych różnice kursowe powstają, gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote jest wyższa lub niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty.

Uzasadnienie

W myśl art. 11a ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. W przypadku transakcji dotyczących kosztów uzyskania przychodów przeprowadzanych w walutach obcych należy mieć na uwadze fakt, iż transakcje te co do zasady skutkują powstaniem różnic kursowych, o których mowa w art. 14b i art. 24c u.p.d.o.f.

Różnice kursowe powstają na skutek wahań kursów kupna i sprzedaży waluty krajowej w stosunku do walut obcych, wzajemnych zmian poziomów kursów innych walut oraz wystąpienia odchyleń między kursem średnim walut obcych, ogłaszanym przez NBP a faktycznymi, najczęściej bankowymi kursami sprzedaży lub zakupu poszczególnych walut. W odniesieniu do różnic kursowych przepisy u.p.d.o.f. stanowią, że jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia - to powstają dodatnie różnice kursowe, a w sytuacji odwrotnej - ujemne różnice kursowe (art. 24c ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 u.p.d.o.f.). Zgodnie z art. 24c ust. 7 u.p.d.o.f. (przy ich ustalaniu) za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3, dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności. Z przepisu tego wynika, iż do przeliczenia waluty obcej należy przyjąć datę wynikającą z faktury lub innego dowodu.

Przyznam, że nie są mi znane zasady funkcjonowania płatności typu western union oraz szczegóły dotyczące zapłaty zrealizowanej w analizowanym przypadku, stąd niemożliwym jest udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na wątpliwości zgłoszone w pytaniu. Niezależnie od powyższego wskazuję, że zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 24c ust. 4 u.p.d.o.f., przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Jak wynika z treści ww. przepisu kurs faktycznie zastosowany uwzględnia się w dwóch sytuacjach: w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań.

Gdy nie dochodzi natomiast do faktycznej wymiany waluty, bowiem należności wpływają na rachunek walutowy podatnika (i odwrotnie), powinien on stosować średni kurs NBP. Fikcją było stosowanie kursów bankowych w momencie, gdy waluta nie była przeliczana na złote polskie.

Obecnie kurs faktycznie zastosowany, będzie miał miejsce wówczas, gdy podatnicy będą chcieli zakupić walutę w banku, aby przelać środki na konta PLN, jak również w każdym przypadku faktycznie realizowanej wymiany walut przez bank, z którego usług korzysta podatnik.