VAT nie wywołuje skutków podatkowych

Różnice kursowe wynikające z kwot podatku od towarów i usług nie mogą być samodzielnie kwalifikowane, jako koszt lub przychód podatkowy. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 20 lipca 2012 r.

W przedmiotowej sprawie podatnik zawiera transakcje sprzedaży towarów, które dokumentuje fakturami, wystawianymi w walucie obcej. Wątpliwości podatnika budzi kwestia rozliczania dla potrzeb podatku CIT kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą VAT w polskich złotych oznaczoną na fakturze, a rzeczywiście zapłaconą przez kontrahenta kwotą w walucie obcej - w części dotyczącej VAT.

Kwota różnicy stanowi faktyczne przysporzenie lub koszt podatnika - z powodu różnych kursów waluty pomiędzy dniem zarachowania przychodu a dniem zapłaty należności podatnik otrzymuje więcej lub mniej VAT od kontrahenta, aniżeli sam zapłacił do urzędu skarbowego. Dlatego też podatnik zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem czy różnica pomiędzy wartością podatku VAT wykazaną w polskich złotych na fakturze a wartością rzeczywiście otrzymaną od kontrahenta stanowi przychód lub odpowiednio koszt podatkowy spółki.

Zdaniem organu podatkowego dla celów podatku dochodowego przychodem i kosztem podatkowym są - co do zasady - wartości netto należności (zobowiązań), a zatem podatnik dla celów podatkowych nie powinien przeliczać przychodów i kosztów w kwocie brutto. Podatnik uznał, że taka interpretacja organu podatkowego prowadzi do nieprawidłowego wniosku, iż ciężar ekonomiczny wynikający ze zmiany kursu walutowego w odniesieniu do kwoty podatku VAT należności jest neutralny podatkowo na gruncie ww. ustawy.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu skoro VAT nie może stanowić przychodu ani kosztów jego uzyskania, to tym samym do tej kategorii nie mogą zostać zaliczone różnice kursowe, jako należności pochodne bezpośrednio z tym podatkiem związane. Jedną z podstawowych cech VAT jest jego neutralność podatkowa. Oznacza to, że podatek ten nie wywołuje skutków podatkowych. Zasada ta dotyczy zarówno kosztów uzyskania przychodów jak i przychodów. Tym samym, stosowanie art. 12 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o CIT w odniesieniu do VAT jest ograniczone.

Wyrok NSA z 20 lipca 2012 r., II FSK 3/11

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 t.j.)