Czy można ujmować w koszty zakupy środków do produkcji w dacie wystawienia faktury, a dopiero na koniec roku korygować podatek na podstawie remanentu zapasów?
W zależności od powiązania kosztów z przychodami, wydatki na nabycie środków do produkcji mogą stanowić koszty uzyskania przychodów już w okresie poniesienia wydatku na ich zakup materiałów lub należy odraczać ich potrącenie do momentu sprzedaży produktów.
Na wstępie należy zauważyć, że przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., w naszym przypadku nie dają podstawy do przenoszenia podejścia bilansowego na grunt podatku dochodowego, w szczególności do rozliczania kosztów w czasie, czy też odraczania w czasie i zatrzymywania kosztów poniesionych i zarachowanych, dotyczących remanentów zapasów materiałów, produktów i towarów - poza szczególnym przypadkiem określonym w art. 22 ust. 5 u.p.d.o.f., o czym mowa poniżej.
W aktualnym stanie prawnym nie ma przeszkód, aby podatnicy podlegający reżimowi opodatkowania zgodnie z u.p.d.o.f., dokonując zakupu materiałów lub towarów (a w konsekwencji posiadając również remanenty produktów i robót na koniec roku podatkowego) - nie mogli wybrać jednej z dróg postępowania:
już w okresie poniesienia wydatku na zakup materiałów i towarów mogli je potrącić w rachunku podatkowym,
mogli odraczać potrącenie tych wydatków do momentu sprzedaży produktów.
Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f., kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 u.p.d.o.f.
Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika, iż w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą ponoszone są wydatki na zakup środków do produkcji. Nie wynika z niego jednak, na czym polega produkcja.
Z przepisów art. 22 ust. 5-5c u.p.d.o.f. wynika, iż u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości
okresu, którego dotyczą.
Należy zatem zauważyć, iż dla kwalifikacji kosztów środków zużywanych przy produkcji, znaczenia ma fakt, czy można zakup danego środka przypisać do konkretnego momentu uzyskania przychodu ze sprzedaży (rzeczy wytworzonych w ramach produkcji). Jeżeli tak, zastosowanie znajdzie metoda potrącenia kosztu w okresie, w którym powstał przychód. W przeciwnym przypadku, koszty te powinny być rozpoznane w dacie ich poniesienia. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 22 ust. 5d u.p.d.o.f.).