UE: milionowe straty w dochodach z VAT

W wyniku nieprzestrzegania przepisów lub nieściągania podatków w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w 2011 roku utracone zostały dochody z VAT w wysokości sięgającej 193 mld euro, co stanowi 1,5 proc. PKB.

Dane te wynikają z badania przeprowadzonego na zlecenie Komisji Europejskiej dotyczącego ubytku dochodów z VAT w 26 państwach członkowskich UE w latach 2000 – 2011 będącego kontynuacją poprzedniego badania z 2009 r., obejmującego okres od 2000 – 2006 roku.

Przez ubytek dochodów z VAT rozumie się różnicę, między oczekiwanymi dochodami, a VAT faktycznie pobranym przez krajowe organy podatkowe.

Badanie jest elementem długofalowej strategii reformy systemu VAT oraz walki z nadużyciami podatkowymi, obejmuje nie tylko utratę dochodów spowodowaną unikaniem bądź uchylaniem się od opodatkowania, ale również zjawiska legalnego planowania podatkowego, upadłości, niewypłacalności, błędów statystycznych czy też działalność administracji podatkowych. Stąd taka rozpiętość przyczyn determinuje zastosowanie wielostronnych rozwiązań.

Raport przedstawia strukturę krajowych systemów podatku VAT w państwach UE, przewidywania w gospodarce europejskiej, zmiany w stawkach VAT oraz zwolnieniach, które pojawiły się w odpowiedzi na określone wydarzenia gospodarcze czy decyzje polityczne, w szczególności podejmowane po kryzysie ekonomicznym w 2008 r., wyszczególnia przyczyny powstawania ubytków w dochodach z podatku VAT.

W kontekście ubytków w dochodach VAT spowodowanych oszustwami podatkowymi, to podkreślono konieczność lepszego egzekwowania prawa na poziomie krajowym. Likwidacji nadużyć podatkowych służyć ma również wykorzystanie istniejących instrumentów, tj. mechanizm wczesnego reagowania przyjęty w 2013 roku, który pozwala państwom członkowskim na szybką reakcję w odpowiedzi na przypadki nadużyć w zakresie VAT.

Podkreślono, że uproszczenie systemu VAT może przyczynić się do wzrostu dochodów z tego podatku, jako że łatwiej jest wówczas podatnikom przestrzegać przepisów, w tym celu należy skupić się na uproszczeniu procedur dla przedsiębiorców – temu służyć ma m.in. wprowadzone od 1 stycznia 2013 r. środki służące fakturowaniu elektronicznemu, zgodnie z którymi faktury elektroniczne są zrównane z fakturami papierowymi oraz szczególne przepisy dla małych przedsiębiorstw dotyczące zastosowania metody kasowej.

Od 1 stycznia 2015 r. ma wejść w życie system kompleksowej obsługi wszelkich usług świadczonych drogą elektroniczną na rzecz przedsiębiorstw, umożliwiający złożenie jednego wniosku o zwrot VAT w całej UE (one stop shot). Początkowo ma być wykorzystywany w branży handlu elektronicznego oraz nadawania i usług telekomunikacyjnych, następnie planowane jest jego rozszerzenie na inne towary i usługi.

Zalecono państwom członkowskim wprowadzenie reform umożliwiających ułatwienie i uproszczenie procedur i zniechęcenie do unikania oraz uchylania się od opodatkowania. Skomplikowane systemy, przewidujące dużą liczbę zwolnień podatkowych oraz stawek sprzyjają nadużyciom, stąd zaleca się ich ograniczenie.