TK zbada przesłanki zwolnienia z podatku od spadków

6 grudnia 2012 r. Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie dotyczące warunków stosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym w okresie od 1 stycznia 2007 roku do 31 grudnia 2008 roku w części w jakiej uzależniał prawo do zwolnienia od podatku w przypadku nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia od dokonania zgłoszenia tegoż nabycia w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku z art. 2 konstytucji.

W ocenie sądu pytającego podatnikom niejednokrotnie sprawia trudność prawidłowe obliczenie daty uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku, a więc początkowej daty biegu terminu na dokonanie zgłoszenia nabycia własności rzeczy i praw. Spowodowane jest to koniecznością wyinterpretowania, wobec braku wyraźnego przepisu, 21 dniowego terminu uprawomocnia się postanowienia sądowego. Trudność ta dodatkowo potęgowana była stosowanymi przez sądy powszechne pieczęciami o prawomocności, gdzie wskazywano wyłącznie datę stwierdzenia, że postanowienie stało się prawomocne, a nie datę, z którą postanowienie stało się prawomocne. W konsekwencji podatnicy błędnie przyjmowali, że bieg terminu na zgłoszenie nabycia własności rzeczy i praw w drodze spadku rozpoczął się z dniem stwierdzenia przez sędziego referenta, że wydane w sprawie postanowienie o nabyciu spadku stało się prawomocne.

Zdaniem sądu pytającego kwestionowany przepis określa teoretycznie w sposób wyraźny miesięczny termin na dokonanie zgłoszenia nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia liczony od daty uprawomocnienia się orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku. W praktyce, termin ten trudno jest zachować podatnikom.

Konstruowanie przez ustawodawcę warunków zwolnienia podatkowego w taki sposób aby w praktyce korzystanie ze zwolnienia było znacznie utrudnione a nawet niemożliwe i to z przyczyn niezależnych od podatnika, narusza zdaniem sądu pytającego zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Termin uprawomocnienia się orzeczenia o nabyciu spadku nie został określony w sposób jasny dla przeciętnego, nie posiadającego wykształcenia prawniczego, obywatela co zdaniem sądu pytającego, jest sprzeczne z zasadą prawidłowej legislacji.