Pytanie
Czy szkoła po 1.01.2017 r. (centralizacja VAT) będzie musiała każdemu dziecku wystawiać fakturę za wyżywienie?
Pytanie ma związek z przesyłaniem do gminy pliku JPK (sprzedaż zwolniona). Nie posiadamy kasy fiskalnej, a wpłaty za wyżywienie rozliczamy na podstawie kwitariuszy.
Odpowiedź
Pomimo, że rozliczenia VAT od 1.01.2017 r. podejmie się jednostka samorządu terytorialnego, to o ile usługi stołówki szkolnej spełniają warunki do zwolnienia ich od VAT, co do zasady, nie ma obowiązku wystawiania faktur VAT za wyżywienie uczniów.
Uzasadnienie
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a oraz ust. 17 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u. - zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty. Zwolnienie to nie ma zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej lub ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
Jak wynika z powyższego, funkcjonowanie stołówek szkolnych służy zapewnieniu prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych przez jednostki systemu oświaty, a w szczególności wspieraniu prawidłowego rozwoju uczniów, do których jednostki te są między innymi powołane.
Nie ulega wątpliwości, że usługi wyżywienia, świadczone na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty, przez stołówkę szkolną na rzecz uczniów tej jednostki, spełniają przesłanki do uznania tych czynności za zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a u.p.t.u.
Zgodnie z regułą określoną w art. 106b ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. podatnik jest m.in. obowiązany wystawić fakturę dokumentującą świadczenie przez niego usług na rzecz innego podatnika podatku VAT.
Ponieważ uczeń nie występuje jako podatnik VAT, lecz jako osoba prywatna, szkoła prowadząca stołówkę szkolną, co do zasady, nie jest obowiązana do wystawienia faktury na rzecz ucznia.
Wyjątek od tej reguły stanowi art. 106b ust. 3 pkt 2 u.p.t.u. Na żądanie nabywcy usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 u.p.t.u. - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę.
Przepisy art. 3 ustawy z 5.09.2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego - dalej u.s.z.r. - stanowią, że jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.
Na podstawie art. 5 u.s.z.r. jednostka samorządu terytorialnego, która podejmuje rozliczanie podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, jest obowiązana złożyć przed dniem podjęcia tego rozliczania do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres jej siedziby informację, w której wskazuje dzień podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, według określonego wzoru. Dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi może być wyłącznie pierwszy dzień miesiąca.
Do tej informacji jednostka samorządu terytorialnego załącza wykaz wszystkich jednostek organizacyjnych, z podaniem ich nazwy, adresu siedziby oraz numeru identyfikacji podatkowej.
Na podstawie tej informacji naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na adres siedziby jednostki organizacyjnej wykreśla ją, z urzędu, z rejestru jako podatnika podatku, z dniem podjęcia wspólnego rozliczania podatku z jednostką samorządu terytorialnego, powiadamiając o wykreśleniu jednostkę samorządu terytorialnego.
Należy wyraźnie wskazać, że z chwilą podjęcia przez jednostkę samorządu terytorialnego rozliczania VAT wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi, nie nastąpi likwidacja tych jednostek organizacyjnych. Nadal więc istnieć będą np. szkoły, jako podmioty odrębne od prowadzących je jednostek samorządu terytorialnego.
Okoliczność, że rozliczenia VAT od 1.01.2017 r. podejmie się jednostka samorządu terytorialnego nie zmieni faktu, że o ile usługi stołówki szkolnej spełniają wymogi do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 u.p.t.u., co do zasady, nie ma obowiązku dokumentowania tych usług fakturą.
Te same zasady dotyczą zwolnienia od VAT usług stołówek, w których żywione są dzieci sześcioletnie, zarówno w przedszkolach, jak i w szkołach.
