Stawki VAT na roboty budowlano-montażowe, remonty oraz roboty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym

Firma handlowa, osoba fizyczna (B) prowadząca działalność gospodarczą, kupiła okna wraz z montażem (montaż okien odbędzie się w budynkach...

Firma handlowa, osoba fizyczna (B) prowadząca działalność gospodarczą, kupiła okna wraz z montażem (montaż okien odbędzie się w budynkach mieszkalnych) od firmy A, producenta. Całą usługę kupiła z 7% VAT.

Czy powyższy towar z usługą (okna z montażem) może sprzedać firmie C, u której usługa będzie wykonana z 7% VAT?
Jeśli przyjąć stanowisko, że w przypadku sprzedaży okien wraz z montażem dochodzi tylko do świadczenia usługi budowlano-montażowej, odsprzedaż przedmiotowej usługi przy zastosowaniu stawki 7% jest jak najbardziej dopuszczalna.

Nie ma przeszkód, aby podatnik odsprzedawał nabywane przez siebie usługi. Dotyczy to również usług (robót) budowlanych. W konsekwencji jest jak najbardziej dopuszczalne, aby podatnik B odsprzedał nabytą od firmy A usługę (robotę) budowlaną polegającą na wymianie stolarki okiennej (stosując do odsprzedawanej usługi stawkę 7% na podstawie stosowanego do końca 2007 r. art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - dalej u.p.t.u., lub na podstawie obowiązującego od 1 stycznia 2008 r. art. 41 ust. 12 u.p.t.u.).

Na marginesie pragnę zwrócić uwagę na istniejące wątpliwości co do sposobu traktowania czynności obejmujących sprzedaż i montaż (instalację) towarów w budynkach. W grę wchodzą trzy scenariusze, a mianowicie, że w przypadkach takich dochodzi:

1) tylko do dostawy towaru (w ramach której to dostawy mieści się montaż tego towaru),

2) do dostawy towaru oraz do świadczenia usługi montażowej,

3) tylko do świadczenia usługi budowlano-montażowej (w ramach, której to usługi mieści się sprzedaż montowanego towaru).

Osobiście jestem zwolennikiem drugiego z zaprezentowanych stanowisk. Podobne stanowisko zdają się reprezentować sądy administracyjne. Tytułem przykładu wskazać można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 1 czerwca 2005 r. (I SA/Bd 180/05, ZNSA 2005, nr 2-3, poz. 117), w którym czytamy, że "pojęcie robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym (...) obejmuje jedynie samą usługę montażu okien, bez użytych do jej wykonania materiałów (okien), które w takim przypadku wyodrębnić należy jako odpłatną dostawę towaru". Analogiczne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku (I SA/Bk 337/06, niepubl.). Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że zarówno w związku z transakcją między podatnikami A i B, jak również w związku z transakcją między podatnikami B i C dochodzi do dostawy opodatkowanych stawką 22% towarów (okien) oraz świadczenia usług (robót) budowlanych, która może korzystać z obniżonej stawki 7% (na podstawie i w zakresie określonym w art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a) dalej u.p.t.u.; od 1 stycznia 2008 r. zakres stosowania stawki 7% w budownictwie określać będzie art. 41 ust. 12-12c u.p.t.u.).

Z wyjaśnień organów podatkowych wynika jednak, że dopuszczają one, co do zasady, traktowanie dostaw towarów wraz z montażem jako świadczenia usług montażu (bez konieczności wyodrębniania odpłatnej dostawy towarów). Dotyczy to również sprzedaży okien wraz z ich montażem. Tytułem przykładu wskazać można postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Krośnie z dnia 2 marca 2006 r. (US PP 443/16/06, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w którym czytamy, że "jeżeli przedmiotem umowy cywilnoprawnej są roboty budowlane dotyczące inwestycji w zakresie budownictwa mieszkaniowego bądź remonty obiektów budownictwa mieszkaniowego (o odpowiednim symbolu PKOB), wówczas do pełnej wartości usługi należy stosować jednolitą stawkę VAT w wys. 7%. Wyszczególnienie natomiast poszczególnych elementów, tj. materiałów, transportu i robocizny dla celów opodatkowania ich VAT osobno (wg przewidzianych dla nich stawek) możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy umowa z klientem określa odrębnie dostawę poszczególnych towarów i odrębne świadczenie poszczególnych rodzajów usług. W zawartych umowach cywilnoprawnych strony określają co jest przedmiotem umowy sprzedaży. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest usługa w zakresie robót budowlano-montażowych, remontu lub robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, to w przypadku wykonania całego zakresu robót budowlano-montażowych można stosować jednolitą stawkę VAT od pełnej wartości tych robót. Opodatkowanie powinno nastąpić według stawki przewidzianej dla wykonania usługi, ze względu na obiekt, w którym są roboty wykonane". Z kolei w postanowieniu z dnia 27 grudnia 2006 r. (PP/443-39/2006, http://sip.mf.gov.pl/sip/) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Świętokrzyskim wyjaśnił, że "w przypadku zawarcia umowy dot. wykonania usługi montażu okien i żaluzji należy ustalić, co konkretnie wchodzi w zakres usługi. Jeżeli przedmiotem umowy są roboty budowlano-montażowe dot. inwestycji w zakresie budownictwa mieszkaniowego, wówczas do pełnej wartości usługi można zastosować jednolitą stawkę podatku VAT w wysokości 7%. O zastosowaniu powyższej stawki decyduje klasyfikacja budynku w którym dokonywane są roboty. Jeżeli przedmiotem umowy cywilnoprawnej jest usługa remontowo-budowlana, to brak podstaw do wyłączenia z niej poszczególnych kosztów do odrębnej sprzedaży".