Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i dotyczy podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Generalna zasada prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku korzystania z kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Jednakże minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku ewidencjonowania. W ten sposób zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników od 1 stycznia 2022r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Wyróżnia się dwojakiego rodzaju zwolnienia - zwolnienie dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe) i zwolnienie dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe). Każdego z tych zwolnień nie stosuje się w przypadku świadczenia usług w zakresie przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji.

Zobacz procedurę: Sprzedaż uwzględniana przy ustalaniu prawa do zwolnień podmiotowych z obowiązku ewidencjonowania >

VAT w zakresie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej

Zarejestrowany, czynny podatnik VAT w zakresie transportu pasażerskiego, miejskiego i podmiejskiego obejmującego przewóz osób i ich podręcznego bagażu, działający jako spółka zajmuje się sprzedażą biletów dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Sprzedaż jest rejestrowana na kasach fiskalnych zainstalowanych w autobusach oraz stacjonarnie w kasach fiskalnych ulokowanych w siedzibie spółki - tzw. stacjonarne kasy konduktorskie. Jak wskazano we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej, kierowca oraz kasjerka obsługująca kasę stacjonarną, po zakończeniu sprzedaży w danym dniu, drukuje raport dobowy, a po zakończeniu sprzedaży w danym miesiącu - raport okresowy. Spółka planuje wprowadzić automaty biletowe, za pośrednictwem których obsługa sprzedaży biletów zostanie usprawniona, a ponadto jazda autobusów zgodna z rozkładem jazdy stanie się punktualna. Pasażer dokonując zakupu biletu będzie samodzielnie obsługiwał biletomat, wybierając jego rodzaj, trasę przejazdu, a jednocześnie zapłaci za bilet - gotówką albo w formie bezgotówkowej za pomocą karty płatniczej. Pobierane za usługi opłaty będą ewidencjonowane i potwierdzane za pomocą dowodów dokumentujących transakcje. Na ich podstawie możliwe będzie jednoznaczne stwierdzenie, jakiej konkretnie transakcji dotyczyła dana zapłata.  

Spółka nie była pewna, czy dokonując sprzedaży biletów za pomocą biletomatów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych jest zwolniona z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej. Zwraca jednak uwagę na przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 22 grudnia 2021r. Z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym zwalnia się świadczenie usług przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie, banknotach lub innej, bezgotówkowej formie, jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła. Spółka, powołując się na wskazane przepisy, chce prowadzić sprzedaż przy użyciu biletomatów, uznając, że nie musi ewidencjonować sprzedaży dokonywanej za pomocą biletomatów na kasie fiskalnej.

Czytaj też w LEX: Zwolnienie podmiotowe z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących na przykładach >

 

Brak obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej

Stanowisko przedstawione przez spółkę uznano za prawidłowe (interpretacja Dyrektora KIS z 12 września 2023r. nr 0111-KDIB3-2.4012.355.2023.3.MN). 

Ujęty w załączniku do rozporządzenia stanowiącym wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania „transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski” dotyczy wyłącznie przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę lub związek komunalny. Jak wynika z okoliczności sprawy, usługi wykonywane przez spółkę - wnioskodawcę  nie zawierają się wśród usług wyłączonych z zastosowania zwolnienia, bowiem przedmiotem działalności spółki jest transport drogowy pasażerski, miejski i podmiejski. Jednocześnie zgodnie z wnioskiem, spółka dotychczas tj. przed 1 stycznia 2022r. nie korzystała z kasy rejestrującej i nie ewidencjonowała opłat pobieranych przy użyciu samoobsługowego urządzenia, jakim jest biletomat. Jedyne, co ewidencjonowano na kasie rejestrującej, to opłaty za przejazd (bilety) pobierane przez pracownika (kierowcę lub kasjerkę w kasie stacjonarnej).

Zobacz procedurę: Sprzedaż podlegająca obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej >

Organ interpretujący jednoznacznie stwierdził, że spółka spełnia warunki do zwolnienia z ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaży biletów przejazdowych za pomocą biletomatów. Dotyczy to w szczególności usług transportu pasażerskiego drogowego miejskiego i podmiejskiego dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Po pierwsze wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży usług wyłączonych z możliwości zastosowania wobec nich przedmiotowego zwolnienia. Ponadto przed dniem 1 stycznia 2022r. spółka nie rozpoczęła ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej. Dodatkowo spełnione będą warunki w przypadku opłat pobieranych przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych samodzielnie przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność w innej formie (bezgotówkowej). Z posiadanych ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła.

Zobacz też w LEX: Wykaz sprzedaży zwolnionej do 31 grudnia 2023 r. z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących >