Tegoroczny cykl konferencji odbył się w pięciu miastach Polski: w Gdańsku (4 października), w Łodzi (5 października), we Wrocławiu (10 października), w Katowicach (11 października) oraz w Rzeszowie (12 października). Program spotkań został podzielony na dwa bloki tematyczne. Pierwszym z nich były Zasady prowadzenia i opodatkowania działalności gospodarczej w specjalnych strefach ekonomicznych, drugim zaś prezentacja planowanych zmian w VAT, które mają wejść w życie w roku 2013. Organizatorzy planowali początkowo konferencje monotematyczne poświęcone SSE, jednak zakres planowanych zmian w VAT i ich znaczenie w bieżącej, codziennej działalności wymusiły korektę tych planów. Październikowa edycja była skierowana zarówno do przedstawicieli firm, jak i do obsługujących ich doradców podatkowych. Zdobyta wiedza powinna pomóc w poruszaniu się po uregulowaniach prawnych dotyczących funkcjonowania podmiotów gospodarczych na terenach specjalnych stref ekonomicznych zarówno w aspekcie proceduralnym – ustrojowym, jak i w aspekcie podatkowym dotyczącym rozliczeń tej działalności i związanej z nimi pomocy publicznej. Drugi blok tematyczny miał na celu zasygnalizowanie najistotniejszych planowanych do wprowadzenia w 2013 r. przez resort finansów zmian w podatku od towarów i usług. Wykłady prowadzili doradcy podatkowi – Sylwia Rusinek i Dariusz M. Malinowski.

Tematyka konferencji została przygotowana zgodnie z oczekiwaniami doradców podatkowych, którzy w dobie planowanej deregulacji zawodu dążą do rozszerzania swoich kompetencji zarówno poprzez poszukiwanie nowych obszarów działalności, jak i dokładną analizę planowanych zmian w obowiązujących przepisach, w tym wypadku w zakresie VAT. Widząc potencjał, jaki istnieje w specjalnych strefach ekonomicznych, oraz chcąc poszerzać swoje kwalifikacje na nowe, atrakcyjne obszary, doradcy zwiększają swoje możliwości zarówno w pozyskiwaniu nowych klientów, jak i utrzymywaniu dotychczasowych. Konferencja miała przyczynić się do tego, aby przepisy strefowe stały się bardziej przejrzyste i, mimo kontrowersji interpretacyjnych, czytelne, doradcy podatkowi zaś i podmioty działające w strefach ekonomicznych potrafili w pełni wykorzystać potencjał, jaki oferuje strefa. Znajomość tych regulacji powinna umożliwić łatwiejsze korzystanie ze zwolnień podatkowych związanych z działalnością gospodarczą na terenach specjalnych stref ekonomicznych na podstawie zezwoleń uprawniających do korzystania z pomocy publicznej. W pierwszej części dotyczącej bloku poświęconego SSE uczestnikom konferencji zostały przybliżone kwestie związane z procedurami mającymi na celu uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie strefy, w tym roli doradcy podatkowego. Od strony prawnej, a także praktycznej przestawiono kwestie związane z zagadnieniami, na które należy zwrócić uwagę, chcąc ulokować inwestycję w SSE: prawidłową ocenę zakresów działalności, których prowadzenie uniemożliwia korzystanie ze zwolnień podatkowych, oraz działań, które przesądzają o zbyt wczesnym rozpoczęciu inwestycji. Przedstawiono możliwości pomocy klientowi oraz propozycje działań optymalizacyjnych w sytuacji zagrożenia w realizacji warunków wynikających z zezwolenia. Szczegółowo zostały omówione procedury związane z uzyskaniem, zmianą, cofnięciem czy wygaszeniem zezwolenia oraz konsekwencje podejmowanych decyzji. Podjęto także dyskusję dotyczącą sytuacji, w których warto ubiegać się o kolejne zezwolenia, sposoby ich rozliczeń, a także kwestie związane z sukcesją zezwoleń. Dużym zainteresowaniem cieszyły się zagadnienia kontroli przedsiębiorców działających w strefach – przeprowadzanych zarówno przez zarządzających strefami, jak i organy administracji publicznej, zwłaszcza podatkowe. Przedstawiciele firm i doradcy mieli okazję do zapoznania się z praktyką przygotowania dokumentów do kontroli strefowych. W drugiej części bloku „strefowego” podjęto analizę przepisów dotyczących rozliczeń strefowych, w tym dotyczących pomocy publicznej. Omówiono m.in. wydatki kwalifikowane związane z inwestycją na terenie strefy uprawniające do korzystania ze zwolnienia podatkowego, maksymalną intensywność pomocy publicznej i sposoby obliczania limitu przysługującej pomocy, a także zasady kumulacji pomocy publicznej czy prawidłowej kwalifikacji wielkości przedsiębiorstwa i związanego z tym niebezpieczeństwa błędnego ustalenia wielkości oraz przywilejów przysługującymi małym i średnim przedsiębiorcom. Największe zainteresowanie wśród doradców podatkowych wzbudziła tematyka rozliczeń podatkowych w strefach. Uczestnicy poznali sposoby kwalifikacji poszczególnych rodzajów przychodów jako podlegających zwolnieniu lub opodatkowaniu oraz kwalifikacji i podziału kosztów uzyskania przychodów oraz ustalenia dochodu (straty) na działalności zwolnionej i opodatkowanej. Przedstawiono przepisy prawne dotyczące prowadzenia działalności na terenie strefy oraz rozliczeń podatkowych z nią związanych, praktykę ich stosowania popartą najciekawszym orzecznictwem sądowym oraz interpretacjami resortowymi, a także praktycznymi doświadczeniami z prowadzenia spółek działających na terenie SSE. Jednym z celów tych spotkań było pokazanie, jak w optymalny sposób wykorzystać lokalizację inwestycji na terenie strefy i zminimalizować ryzyko z nią związane.

Ożywioną dyskusję wzbudzały także zagadnienia związane z dyskontowaniem kosztów kwalifikowanych oraz pomocy publicznej, oraz kwestie związane z możliwością rozliczania straty na terenach specjalnych stref ekonomicznych.

Planowane zmiany w VAT będą dotyczyć bardzo podstawowych, fundamentalnych zagadnień, takich jak powstanie obowiązku podatkowego, podstawy opodatkowania czy zasad fakturowania i rodzajów tych podstawowych dokumentów. Podstawy nowelizacji częściowo wynikają ze zmian przepisów unijnych, ale część jest także autorskim pomysłem Ministerstwa Finansów. Szczególne kontrowersje wzbudza nowy moment identyfikowania obowiązku podatkowego, który wymusi zmiany szablonów obowiązujących nie tylko w aktualnej ustawie, ale wynikających wręcz z ustawy z roku 1993.

Podobnie jak miało to miejsce w poprzednich edycjach, podczas konferencji istniała możliwość wymiany doświadczeń, dzielenia się swoimi praktycznymi problemami w zakresie poruszanej tematyki oraz dyskusji w gronie praktyków stosujących przepisy podatkowe. Swoimi doświadczeniami dzielili się zarówno wykładowcy, jak i uczestnicy konferencji, którzy podkreślali, że specjalne strefy ekonomiczne stanowią potencjalnie ciekawy obszar dla usług doradztwa podatkowego.

Sylwia Rusinek
Autorka jest doradcą podatkowym
Dariusz M. Malinowski
Autor jest doradcą podatkowym