Nowy pomysł resortu zakłada, że płatności przedsiębiorców za faktury będą dzielone na kwotę netto oraz kwotę VAT i wpłacane na różne rachunki tak, aby sprzedawca otrzymywał kwotę netto, a kwoty przypadające na VAT nie były w jego pełnej dyspozycji, lecz pozostawały pod kontrolą fiskusa.
Jak zauważa Michał Borowski, ekspert ds. podatków w BCC, spowoduje to, że podwoi się liczba realizowanych przez każdego podatnika przelewów, gdyż każda faktura będzie przelewana raz na konto do płatności netto, a drugi raz na konto do płatności samego VAT. Dwukrotne zwiększenie liczby przelewów może również zwiększyć koszty ich realizacji dla biznesu, nie wspominając o kosztach prowadzenia kolejnego rachunku bankowego.
Zdaniem eksperta, kluczową kwestią jest to czy będzie to system obligatoryjny, czy fakultatywny i na jakie przywileje będzie mógł liczyć przedsiębiorca rozliczający się w ramach split payment. Z wcześniejszych planów ministerstwa wynikało, że rozważane jest rozwiązanie, w którym przejście na mechanizm split payment wyłączałoby solidarną odpowiedzialność nabywcy za zobowiązania VAT zbywcy. Natomiast przy braku wdrożenia takiego mechanizmu, nabywca ponosiłby solidarną odpowiedzialność za rozliczenie VAT-u zbywcy. Takie rozwiązanie miało być nakierowane na walkę z wyłudzeniami VAT.
W ocenie BCC, mechanizm split payment nie rozwiąże jednak problemu wyłudzania VAT, a wręcz przeciwnie – może sankcjonować brak odpowiedzialności oszustów, którzy będą działać w tym systemie. Mechanizm split payment pozostawia bowiem system zwrotu nadwyżki VAT-u naliczonego nad należnym z urzędu skarbowego, czyli o zwrocie kwot nadwyżki podatku VAT nadal decydować będą organy podatkowe, które albo będą wstrzymywać zwroty pod pretekstem konieczności weryfikacji ich zasadności, albo weryfikacja ta nie będzie tak wnikliwa, aby wyeliminować zwroty VAT do oszustów. Ci ostatni jednak uzyskają doskonałe alibi dla swojej działalności – skoro bowiem działają w systemie split payment, to nie będą ponosić solidarnej odpowiedzialności za wyłudzany w łańcuchu VAT.
