Uwagi wstępne
Służba Celna jest jednolitą umundurowaną formacją, do zadań której należy przede wszystkim zapewnienie zgodności z prawem przywozu towarów na obszar celny Wspólnoty Europejskiej oraz wywozu towarów z tego obszaru, a także wykonywanie obowiązków określonych w przepisach odrębnych, w szczególności w zakresie podatku akcyzowego oraz podatku VAT od importu. Zajmuje się ona także szczególnym nadzorem podatkowym. Ponadto w jej kompetencjach leży rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz przestępstw i wykroczeń związanych z przywozem i wywozem towarów oraz ściganie ich sprawców.
Regulacje prawne odnoszące się do Służby Celnej dotychczas były zawarte w przepisach ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 z późn. zm.). Ustawa ta była wielokrotnie nowelizowana, w szczególnie istotny sposób w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.
Od dłuższego już czasu coraz wyraźniejsza stawała się konieczność opracowania nowej regulacji prawnej dotyczącej Służby Celnej. Było to warunkiem zmodernizowania tej formacji. Nie bez znaczenia były także liczne postulaty zmian wysuwane przez samych celników na bazie dotychczasowej ustawy.
Te właśnie powody stały się podstawą uchwalenia nowego aktu prawnego regulującego funkcjonowanie służby celnej. Jest nim ustawa z dnia z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 9 października 2009 r. Nr 168, poz. 1323) - dalej u.s.c. Ustawa ta wchodzi w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 31 października 2009 r.
1. Zmiany systemowe i powody ich wprowadzenia
Można wskazać na główne (systemowe) powody zmian dotychczas obowiązującej regulacji prawnej.
Pierwszą z nich jest chęć, czy też zamiar modernizacji tej służby w podstawowych obszarach jej działania, tj:
a)sprawnej obsługi ruchu towarowego na zewnętrznej granicy RP i bezpieczeństwa obywateli, z jednoczesnym zachowaniem wykonywania zadań z zakresu dozoru i kontroli celnej,
b)b)zwalczania przestępstw skarbowych (podatkowych, celnych, dewizowych, w zakresie gier i zakładów wzajemnych oraz przestępstw związanych z obrotem towarowym z zagranicą wyrobami objętymi ograniczeniami),
c)zapewnienia ułatwień dla przedsiębiorców legalnie wykonujących działalność w zakresie obrotu towarowego oraz podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym;
Powyższe jest związane także z przyjęciem przez Radę Ministrów Uchwały w sprawie ustanowienia programu wieloletniego "Modernizacja Służby Celnej w latach 2009-2011".
Kolejnymi istotnymi zmianami – w porównaniu z dotychczasową regulacją – jest zamiar dostosowania regulacji zawartych w prawie krajowym do:
a)zmian, które wystąpiły w prawie wspólnotowym,
b)konieczności wykonania zobowiązań dotyczących współpracy międzynarodowej wynikających z III filara Unii Europejskiej (Konwencja Neapolitańska II1, Konwencja Schengen2).
Jeszcze jednym powodem wprowadzenia istotnych zmian do regulacji odnoszącej się do Służby Celnej jest zamiar doprecyzowania i uzupełnienie obowiązujących unormowań prawnych w zakresie pragmatyki służbowej funkcjonariuszy Służby Celnej. Wprowadzono regulacje, które – przynajmniej w założeniu – mają wzmocnić status funkcjonariusza Służby Celnej.
Istotne zmiany do omawianej regulacji prawne są także skutkiem tego, że Służba Celna przejęła kontrolę nad całym obszarem gier i zakładów wzajemnych.
Służba Celna jest jednolitą umundurowaną formacją, do zadań której należy przede wszystkim zapewnienie zgodności z prawem przywozu towarów na obszar celny Wspólnoty Europejskiej oraz wywozu towarów z tego obszaru, a także wykonywanie obowiązków określonych w przepisach odrębnych, w szczególności w zakresie podatku akcyzowego oraz podatku VAT od importu. Zajmuje się ona także szczególnym nadzorem podatkowym. Ponadto w jej kompetencjach leży rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz przestępstw i wykroczeń związanych z przywozem i wywozem towarów oraz ściganie ich sprawców.
Regulacje prawne odnoszące się do Służby Celnej dotychczas były zawarte w przepisach ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 z późn. zm.). Ustawa ta była wielokrotnie nowelizowana, w szczególnie istotny sposób w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.
Od dłuższego już czasu coraz wyraźniejsza stawała się konieczność opracowania nowej regulacji prawnej dotyczącej Służby Celnej. Było to warunkiem zmodernizowania tej formacji. Nie bez znaczenia były także liczne postulaty zmian wysuwane przez samych celników na bazie dotychczasowej ustawy.
Te właśnie powody stały się podstawą uchwalenia nowego aktu prawnego regulującego funkcjonowanie służby celnej. Jest nim ustawa z dnia z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 9 października 2009 r. Nr 168, poz. 1323) - dalej u.s.c. Ustawa ta wchodzi w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 31 października 2009 r.
1. Zmiany systemowe i powody ich wprowadzenia
Można wskazać na główne (systemowe) powody zmian dotychczas obowiązującej regulacji prawnej.
Pierwszą z nich jest chęć, czy też zamiar modernizacji tej służby w podstawowych obszarach jej działania, tj:
a)sprawnej obsługi ruchu towarowego na zewnętrznej granicy RP i bezpieczeństwa obywateli, z jednoczesnym zachowaniem wykonywania zadań z zakresu dozoru i kontroli celnej,
b)b)zwalczania przestępstw skarbowych (podatkowych, celnych, dewizowych, w zakresie gier i zakładów wzajemnych oraz przestępstw związanych z obrotem towarowym z zagranicą wyrobami objętymi ograniczeniami),
c)zapewnienia ułatwień dla przedsiębiorców legalnie wykonujących działalność w zakresie obrotu towarowego oraz podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym;
Powyższe jest związane także z przyjęciem przez Radę Ministrów Uchwały w sprawie ustanowienia programu wieloletniego "Modernizacja Służby Celnej w latach 2009-2011".
Kolejnymi istotnymi zmianami – w porównaniu z dotychczasową regulacją – jest zamiar dostosowania regulacji zawartych w prawie krajowym do:
a)zmian, które wystąpiły w prawie wspólnotowym,
b)konieczności wykonania zobowiązań dotyczących współpracy międzynarodowej wynikających z III filara Unii Europejskiej (Konwencja Neapolitańska II1, Konwencja Schengen2).
Jeszcze jednym powodem wprowadzenia istotnych zmian do regulacji odnoszącej się do Służby Celnej jest zamiar doprecyzowania i uzupełnienie obowiązujących unormowań prawnych w zakresie pragmatyki służbowej funkcjonariuszy Służby Celnej. Wprowadzono regulacje, które – przynajmniej w założeniu – mają wzmocnić status funkcjonariusza Służby Celnej.
Istotne zmiany do omawianej regulacji prawne są także skutkiem tego, że Służba Celna przejęła kontrolę nad całym obszarem gier i zakładów wzajemnych.