Sądy hurtem uchylają decyzje ws. podatku od ukrytych dochodów

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w środę osiemnaście decyzji izb skarbowych wymierzających podatnikom 75-proc. podatek od ukrytych dochodów. Podobnie, po korzystnym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, orzekają sądy administracyjne w całym kraju.

W lipcu br. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że niezgodny z konstytucją jest art. 20 ust. 3, ustawy o PIT, który pozwala urzędowi skarbowemu ustalić wysokość nieujawnionych przychodów na podstawie poniesionych przez podatnika wydatków i wartości zgromadzonego przez niego majątku. Trybunał nie zakwestionował jedynie samej wysokości tego podatku - 75 proc.

Niekonstytucyjny przepis przestał obowiązywać 27 sierpnia br., kiedy to wyrok Trybunału został opublikowany w Dzienniku Ustaw.

Jeszcze w sierpniu, zaraz po wyroku TK, nie czekając na jego pisemne uzasadnienie, Naczelny Sąd Administracyjny wydał pierwsze cztery wyroki, w których stwierdził, że fiskus nie może nakładać podatku od nieujawnionych źródeł. Skoro bowiem nie obowiązuje niekonstytucyjny przepis mówiący o ustalaniu przychodów z nieujawnionych źródeł, to nie może być on podstawą prawną do wydawania decyzji administracyjnych. Słowem, urząd nie mógł wymierzyć 75-procentowego podatku.

W środę zapadło w NSA osiemnaście wyroków uchylających decyzje izb skarbowych. W uzasadnieniu NSA podkreślił, że już w momencie wydawania tych decyzji, przepis był niekonstytucyjny i nie ma znaczenia to, że Trybunał wypowiedział się w tej sprawie dopiero w lipcu br.

NSA podkreślił, że stwierdzenie niekonstytucyjności przepisu jest dla niego wiążące. Sąd powołał się na swoją uchwałę z grudnia 2009 r. (I OPS 9/09), w której stwierdził, że musi z urzędu brać pod uwagę niekonstytucyjność przepisu.

Podobnie, jak NSA, orzekają obecnie wojewódzkie sądy administracyjne w całym kraju. W październiku kilkanaście wyroków uchylających decyzje izb skarbowych zapadło m.in. w WSA w Gdańsku, w WSA w Bydgoszczy, w WSA w Poznaniu oraz w WSA w Kielcach.

Wyjątkiem od tej linii orzeczniczej są cztery wyroki wydane przez NSA 17 października br., w których sąd kasacyjny orzekł, że orzeczenie Trybunału nie działa wstecz i dlatego podatnicy nie mogą odzyskać wymierzonego im już 75-proc. podatku od ukrytych dochodów. NSA stwierdził wówczas, że do tych spraw nie odnosi się wyrok Trybunału, bo intencją Trybunału było, by skutki jego wyroku działały dopiero od momentu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, a nie wstecz.

Wyroki te są jednak odmienne od kształtującej się już linii orzeczniczej.

W czwartek NSA rozpatrzy kolejnych kilkanaście skarg dotyczących nałożenia 75-proc. podatku od nieujawnionych dochodów.

ede/ kjed/ mki/ jbr/