System monitorowania ma objąć kolejowe przewozy tzw. towarów wrażliwych (paliwa silnikowe i ich pochodne, w tym biodiesel, dodatki do paliw, oleje smarowe, odmrażacze na bazie alkoholu etylowego, rozcieńczalniki i rozpuszczalniki, alkohol etylowy częściowo i całkowicie skażony oraz susz tytoniowy). Monitorowany będzie także transport produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych, zagrożonych brakiem dostępności w Polsce w związku z ich wywozem za granicę.

Od 18 kwietnia 2017 r. obowiązuje ustawa o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, jednak poszerzenie jej o nadzór nad przewozami kolejowymi i produktami leczniczymi, oznacza kolejne uszczelnienie systemu podatkowego, a tym samym zwiększenie wpływów budżetowych. Po zmianach będzie to ustawa o systemie monitorowania przewozu towarów (konieczne zmiany zostaną również wprowadzone w innych ustawach).

Kontrole będą prowadzone na bocznicach kolejowych w miejscu dostarczenia towarów lub w kolejowych oddziałach celnych (tzw. oddziałach granicznych). Przewoźnicy kolejowi będą musieli uzupełnić zgłoszenia przewozu, np. o numery: wagonu i pociągu.

Jak wynika z komunikatu Rady Ministrów, przedsiębiorcy prowadzący obrót hurtowy oraz zajmujący się wytwarzaniem i importem produktów leczniczych – w ciągu 30 dni od daty wejścia w życie tej ustawy będą musieli przekazać GIF aktualne listy środków transportu wraz z ich numerami rejestracyjnymi, wykorzystywane w zakresie działalności objętej zezwoleniem.

Zgodnie z projektem nowe regulacje zaczną obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Jednocześnie przez dwa miesiące od daty wejścia nowych przepisów w życie nie będą nakładane kary na przewoźników kolejowych za naruszenia przepisów ustawy – to okres, jaki ustawodawca przewidział na dostosowanie się do nowych regulacji.