W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska z pytaniem, czy odszkodowanie za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych wypłacane rolnikom indywidualnym oraz osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej stanowią przychód opodatkowany i należy im wystawić PIT-8C? Chodzi tu o szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych w gospodarstwach rolnych, leśnych czy rybackich. Odpowiedzialność nie obejmuje utraconych korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie została wyrządzona. Sama Dyrekcja uważa, że odszkodowania za te szkody wypłacane rolnikom indywidualnym i innym osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu i w związku z tym nie musi tym osobom wystawiać i przesyłać deklaracji PIT-8C. W przypadku rolników indywidualnych wypłacane odszkodowania stanowią przychód z działalności rolniczej i w związku z tym nie podlegają przepisom ustawy o PIT.
Fiskus się nie zgodził. Uznał, że odszkodowania wypłacane rolnikom indywidualnym nie podlegają wyłączeniu z opodatkowania PIT. Uznał, że wszelkie przychody pośrednio związane z działalnością rolniczą, czy też powstające przy okazji prowadzenia działalności rolniczej, jak np. odszkodowania, nie stanowią przychodów z tej działalności.
Poza tym, zdaniem organu, ponieważ przepisy ustawy o ochronie przyrody nie określają wprost wysokości odszkodowania, a także nie wskazują zasad jego ustalania, to odszkodowania te nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. A skoro wypłacane odszkodowania nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, jak również nie mieszczą się w katalogu zwolnień przedmiotowych, to podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł. W konsekwencji Dyrekcja Ochrony Środowiska zobowiązana jest wystawić PIT-8C, w których należy wykazać wartość przekazanych odszkodowań jako przychód z innych źródeł.
Spór w sprawie dotyczył więc zależności pomiędzy odszkodowaniem za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych, które jest wypłacane rolnikom indywidualnym oraz osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, a potencjalnym przychodem, który podlega opodatkowaniu i wiąże się z wystawieniem deklaracji podatkowej PIT-8C.
Sprawa ostatecznie trafia do WSA w Białymstoku. Sąd nie zgodził się z fiskusem w kwestii opodatkowania odszkodowań wypłacanych rolnikom. Uznał bowiem, że odszkodowania te mają w rzeczywistości na celu przywrócenie stanu posiadania sprzed wyrządzenia szkody. Nie podlegają więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią przychód uzyskany z działalności rolniczej, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT.
Sąd zgodził się natomiast z fiskusem w kwestii opodatkowania odszkodowań za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Sąd przypomniał, że ze zwolnienia będą mogły skorzystać te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. A sąd podkreślał, że w art. 126 ustawy o ochronie przyrody nie wskazuje się ani wysokości odszkodowań wypłacanych dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczych za szkody wyrządzone przez gatunki chronione zwierząt tam wymienionych. Z przepisu tego nie wynikają też zasady ustalania odszkodowania. Zarówno wysokość odszkodowań jak i zasady ich ustalania są kształtowane na zasadach ogólnych prawa cywilnego.
Dlatego też, zdaniem sądu, tego rodzaju świadczenia będą opodatkowane podatkiem dochodowym, a Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska jest zobowiązana do wystawienia deklaracji PIT-8C.
Wyrok WSA w Białymstoku z 2 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 565/15