W przedmiotowej sprawie spółka, że zakresie współpracy z kontrahentami zagranicznymi wystawia i otrzymuje faktury, w których należności i zobowiązania określone są w walucie obcej, a do operacji walutowych wykorzystuje bankowy, bieżący rachunek walutowy.
Zgodnie ze stanowiskiem spółki jeżeli kontrahenci dokonują zapłaty tytułem wykonanych usług na jej bankowy, bieżący rachunek walutowy, do przeliczenia otrzymanej wpłaty w walucie obcej na złote należy zastosować przepis art. 15a ust. 4 ustawy o CIT i przeliczenia kwoty otrzymanej wpłaty w walucie obcej dokonać według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień otrzymania zapłaty. Podobnie należy postąpić w sytuacji, gdy dokonywana jest zapłata kontrahentowi w walucie obcej z bankowego, bieżącego rachunku walutowego spółki.
Zdaniem organu podatkowego rozliczenie różnic kursowych dla celów podatkowych powinno być dokonane z uwzględnieniem kursu faktycznie zastosowanego (w tym wypadku kursu bankowego), a jedynie wtedy, gdy nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty jest uzasadnione przyjęcie kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego operacje walutowe. Także WSA w Gliwicach uznał, że faktyczny kurs waluty, stosowany przez podatnika do wyceny walut obcych, jest to kurs ogłaszany przez bank, w którym podatnik posiada swój rachunek. Ogłoszenie tego kursu waluty ma formę powszechną, co oznacza, że jest to ogłoszenie skierowane do wszystkich podmiotów korzystających z usług banku.
NSA, do którego ostatecznie trafiła sprawa uznał, że trudności w praktyce podatkowej i orzecznictwie sądów administracyjnych powstają w szczególności przy określeniu sensu normatywnego pojęcia "faktycznie zastosowanego kursu waluty", rozumianego niejednokrotnie, jako kurs nie tyle faktycznie zastosowany, co możliwy do zastosowania. Dotyczy to zwłaszcza przypadków, gdy dokonanie płatności lub uzyskanie zapłaty następuje w walucie z wykorzystaniem prowadzonych dla podatnika bankowych rachunków walutowych, a więc gdy operacje te przeprowadzane są bez dokonania zakupu lub sprzedaży waluty. W ocenie NSA dokonując wykładni pojęcia "faktycznie zastosowany kurs waluty", należy przyjąć taki kurs, który był w istocie, rzeczywiście, naprawdę zastosowany. Mógł on być rzeczywiście i naprawdę zastosowany tylko wtedy, gdy na jego podstawie, w oparciu o wyrażoną w nim cenę waluty, doszło do przeprowadzenia operacji finansowej przewalutowania, czyli do wyrażenia w danej walucie wartości pieniężnej określonej pierwotnie w innej walucie. NSA argumentuje dalej, że zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o CIT przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Podobnie, na podstawie art. 15 ust. 1 zdanie drugie ustawy o CIT koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według takiego samego kursu średniego ogłaszanego przez NBP. Jest zatem zrozumiałe, że ściśle związane ze zwiększeniem przychodów lub kosztów ich uzyskania dodatnie lub ujemne różnice kursowe wówczas, gdy nie dochodzi do operacji zakupu lub sprzedaży waluty i tym samym rzeczywistego, faktycznego zastosowania określonego kursu, obliczane są na podstawie tego samego, obiektywnego parametru, jakim jest średni kurs NBP z dnia poprzedniego. Zdaniem NSA nie sposób przyjąć, że stosowanie średniego kursu NBP do określania wartości różnic kursowych w istocie jest ograniczone do stosunkowo wyjątkowych w obrocie gospodarczym przypadków, kiedy bank prowadzący rachunek walutowy podatnika nie ogłasza kursu złotego, a więc do przypadków, gdy rachunek ten prowadzony jest w banku zagranicznym.
Artykuł pochodzi z programu Serwis Informacji Prawnej LEX