Przyczyny spadku zainteresowania podatników interpretacjami podatkowymi

Podatnicy skarżą się na wydłużenie czasu oczekiwania na wydanie wiążących interpretacji podatkowych od 1 lipca 2007 r., od kiedy na mocy znowelizowanych przepisw interpretacje podatkowe wydaje tylko kilku dyrektorw izb skarbowych, z upoważnienia ministra finansw. Ponadto, od czasu ostatniej nowelizacji przepisw w zakresie interpretacji, notuje się wyraźny spadek zainteresowania podatnikw ich uzyskaniem. Czy działa tu tylko odstraszająco wysoka opłata za wydanie interpretacji? Jak Ministerstwo Finansw tłumaczy spadek zainteresowania interpretacjami podatkowymi wśrd podatnikw?

Sprawa wydłużenia oczekiwania na wydanie interpretacji podatkowych, zwłaszcza w zakresie podatku VAT oraz spadku liczby wniosków o wydanie interpretacji stała się również przedmiotem interpelacji poselskiej (nr 2836). W odpowiedzi na nią Ministerstwo Finansów wskazało, że dane, jakimi dysponuje resort finansów, nie potwierdzają tezy o wydłużeniu okresu oczekiwania na wydanie interpretacji indywidualnej.

Ministerstwo Finansów przypomniało, że w myśl art. 14d ustawy – Ordynacja podatkowa interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Termin ten nie uległ zmianie w stosunku do terminu przewidzianego w art. 14b Ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2007 r. Jednocześnie przepisy Ordynacji podatkowej obowiązujące przed dniem 1 lipca 2007 r. przewidywały możliwość przedłużenia terminu do wydania interpretacji z 3 do 4 miesięcy (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej). Ponadto w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 lipca 2007 r. termin wydania interpretacji dotyczącej przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (interpretacje te wydawane były przez ministra finansów) wynosił 6 miesięcy (art. 14e § 2 Ordynacji podatkowej). Trudno więc mówić o fakcie wydłużenia okresu oczekiwania przez wnioskodawców na wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego – twierdzi resort finansów. I dodaje, że odczucia podatników, że okres oczekiwania na wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego uległ wydłużeniu, mogą wynikać z faktu, że w chwili obecnej obowiązek realizowany jest jedynie przez 4 upoważnione organy - dyrektorów izb skarbowych w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i Warszawie i około 300 pracowników zatrudnionych w sieci biur Krajowej Informacji Podatkowej (organizacyjnie wchodzącej w skład wskazanych wyżej izb skarbowych). Według przepisów dotyczących wydawania interpretacji przed dniem 1 lipca 2007 r. obowiązek ten realizowany był w I instancji, przez prawie 500 organów (naczelnicy urzędów skarbowych i celnych) i kilka tysięcy pracowników tych organów.

Resort finansów podkreślił, że w obowiązującym stanie prawnym nie ma, co do zasady, możliwości przedłużenia trzymiesięcznego terminu do wydania interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Użyty w powołanym wyżej przepisie art. 14d Ordynacji podatkowej zwrot „bez zbędnej zwłoki” nie oznacza „natychmiast” lub „szybko”, a jedynie wskazuje na to, że nie należy bez powodu odkładać wykonania określonej czynności, w tym przypadku wydania interpretacji.

 Maksymalnie termin na wydanie interpretacji indywidualnej nie może przekraczać 3 miesięcy. Konsekwencją przekroczenia tego terminu jest uznanie, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie (art. 14o § 1 Ordynacji podatkowej). Jednocześnie resort finansów przyznał, ze istnieje furtka do przedłużania terminu na wydanie interpretacji. Jak wynika bowiem z art. 14d Ordynacji podatkowej, zdanie drugie, do trzymiesięcznego terminu nie wlicza się terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej, tj. terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, a także okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy wnioskodawcy albo z przyczyn niezależnych od organu. Jednakże na mocy art. 140 § 1 Ordynacji podatkowej o każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić podatnika, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Ten sam obowiązek ciąży na organie podatkowym również w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu (art. 140 § 2 Ordynacji podatkowej).

Jak podkreślił resort finansów, w praktyce przedłużenie trzymiesięcznego terminu występuje sporadycznie i tylko w przypadku gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych, a wnioskodawca (podatnik) jest wzywany do jego uzupełnienia. Wówczas okres pomiędzy wysłaniem wezwania do uzupełnienia braków formalnych a otrzymaniem odpowiedzi od wnioskodawcy nie jest wliczany do trzymiesięcznego terminu i o ten czas termin ten ulega przedłużaniu z mocy prawa - art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej.

Ponadto Ministerstwo Finansów potwierdziło spadek liczby wniosków o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej. Resort finansów tłumaczy, że tendencja malejąca w tym zakresie utrzymywała się w okresie od 2005 r. do 2007 r. Z danych będących w posiadaniu Ministerstwa Finansów wynika, że w 2005 r. zostało wydanych ponad 60 tys. postanowień, w 2006 r. - ponad 55,5 tys., a w I półroczu 2007 r. - ponad 26 tys.

Jak wskazało Ministerstwo Finansów zmniejszenie ilości wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej uwarunkowane jest szeregiem czynników, do których zaliczyć należy publikację interpretacji w Internecie (większa dostępność dla zainteresowanych), większą jednolitość wydawanych interpretacji przez różne organy podatkowe w tych samych stanach faktycznych i prawnych (dzięki zastosowaniu w ramach administracji skarbowej i celnej nowych rozwiązań organizacyjnych i informatycznych), zmniejszenie ilości organów upoważnionych do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (od dnia 1 lipca 2007 r.), co pozwoliło na większą specjalizację zatrudnionych w nich pracowników. Jednocześnie resort finansów przyznał, że zmniejszenie ilości wnoszonych wniosków o interpretację przepisów prawa podatkowego przez osoby fizyczne wynikać też mogła z faktu wprowadzenia opłaty w wysokości 75 zł za wydanie interpretacji.

Ponadto – w ocenie Ministerstwa Finansów – zmniejszenie liczby wpływających wniosków związane było również z uruchomieniem przez administrację skarbową centralnej infolinii Krajowej Informacji Podatkowej pod jednolitym dla całego kraju numerem. W 2007 r. infolinia obsłużyła prawie 831 tys. połączeń telefonicznych, natomiast do końca kwietnia br. udzieliła już ponad 513 tys. informacji telefonicznych. Dzięki informacji uzyskanej przy pomocy infolinii Krajowej Informacji Podatkowej zainteresowany często odstępuje od składania zapytania w formie pisemnej.

Ministerstwo Finansów poinformowało też, że w 2008 r. w stosunku do II półrocza 2007 r. notowany jest wzrost ilości składanych wniosków o interpretację przepisów prawa podatkowego (do końca kwietnia 2008 r. wpłynęło ponad 9000 wniosków, a w całym II półroczu 2007 r. - 10 233 wnioski).
Resort finansów odrzucił zarzut, zawarty w interpelacji poselskiej, że największe problemy w uzyskaniu interpretacji przepisów prawa podatkowego mają firmy rozliczające podatek VAT. Podatnicy wszystkich podatków traktowani są jednolicie – podkreślił resort finansów. Przy wydawaniu interpretacji w podatkach dochodowych oraz podatkach pośrednich obowiązuje taki sam termin i taka sama procedura załatwiania wniosków. Z pewnością na interpretowanie przepisów w zakresie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535, z późn. zm.) ma wpływ specyfika tego podatku (oprócz transakcji krajowych podatek ten dotyczy także importu, eksportu, transakcji wewnątrzwspólnotowych, wymiany informacji z innymi państwami Unii Europejskiej, kas rejestrujących itp.) – podkreślił resort finansów. Ponadto w zakresie tego podatku zachodzi potrzeba odwoływania się do regulacji wspólnotowych, bez których często nie jest możliwe zajęcie stanowiska w danej sprawie – podsumowało Ministerstwo Finansów.