Jak ustalić przychód (dochód) do opodatkowania z tytułu przekazania udziałowcowi majątku po likwidacji sp. z o.o.?
Majątek ten, to głównie lokal wniesiony kiedyś jako aport. Jego wartość przyjęta przed laty do ewidencji jest znacznie niższa od obecnej wartości rynkowej. Art. 17 ust. 2 ustawy o p.d.o.f. mówi, że przy ustalaniu przychodu ma odpowiednie zastosowanie art. 19, gdzie mowa jest o cenach rynkowych, ale w kontekście odpłatnego zbycia nieruchomości itp..
Czy można powiedzieć, że wzrost wartości lokalu jest przychodem, który powstał faktycznie i to w związku z posiadaniem udziałów w zysku osoby prawnej?

Udziałowiec, który po likwidacji spółki kapitałowej otrzymuje składniki majątku takiej spółki uzyskuje tym samym przychód podatkowy, który musi być opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Żadnego znaczenie nie ma tutaj to, że ów składnik majątku (tutaj lokal) został przez niego wcześniej wniesiony do tej spółki. Wyznaczając kwotę przychodu należy odwołać się do aktualnej wartości rynkowej lokalu.
W art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. ustawodawca podatkowy wskazał, że jednym ze źródeł przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych są kapitały pieniężne i prawa majątkowe. W ramach tego źródła opodatkowane są dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f.).

Samo pojęcie dochodu (przychodu) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych doprecyzowane zostało w przepisach art. 24 ust. 5 i kolejnych u.p.d.o.f. W myśl zasady zapisanej w tych regulacjach dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału. W art. 24 ust. 5 u.p.d.o.f., ustawodawca zamieścił przykładowe wyszczególnienie świadczeń, które generują przychód zaliczany do grupy dochodów (przychodów) z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych. W pkt 3 takiego katalogu (w art. 24 ust. 5 pkt 3 u.p.d.o.f.), jako umiejscowiona w źródle kapitały pieniężne i prawa majątkowe, wskazana została wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej.

Stosownie do treści przepisu art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (w tym z tytułu otrzymania majątku po likwidacji spółki kapitałowej) opodatkowany jest 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Dodatkowo w ust. 6 art. 30a u.p.d.o.f. ustawodawca zastrzegł, że podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania.

Skoro zatem, w analizowanym przypadku, w wyniku likwidacji spółki, udziałowiec otrzymuje lokal, który był własnością tej spółki, to tym samym uzyskuje przychód, który zaliczany jest do przychodów z tytułu udziału w zyskach osób trzecich. Przychód taki, bez pomniejszania go o koszty uzyskania (w tym o wartość wniesionego majątku czy objętych udziałów) musi być opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Żadnego znaczenia nie ma tutaj to, że ów składnik majątku (tutaj lokal) został przez niego wcześniej wniesiony do tej spółki. Wyznaczając kwotę przychodu należy odwołać się do aktualnej wartości rynkowej lokalu. Obowiązek taki wynika z art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f, który w takim przypadku nakazuje odpowiednio (zatem z uwzględnieniem, że nie dochodzi tutaj do odpłatnego zbycia) stosować zasady zapisane w art. 19 u.p.d.o.f.

Uwagi:
Wartość wniesionych wcześniej wkładów nie stanowiłaby przychodu gdyby udziałowcem była osoba prawna. W przypadku osób fizycznych zasada taka nie ma zastosowania.