Jak pisze Waldemar Gos w komentarzu praktycznym "Przejście z podatkowej księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe - zamknięcie PKPiR" opublikowanym w Vademecum Głównego Ksiegowego, podsumowanie kolumn księgi na koniec roku przeprowadza się wtedy, gdy nie dokonuje się podsumowania kolejnych miesięcy narastająco od początku roku. W tym wypadku należy sporządzić na oddzielnej stronie w księdze, zestawienie rocznych kwot zapisów z podziałem na kolumny księgi oraz poszczególne miesiące.
Celem przeprowadzania spisu z natury przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów jest prawidłowe ustalenie dochodu. Wynika to z ujmowania w księdze wartości zakupionych towarów i materiałów. Należy jednak zaznaczyć, że wartość zakupów towarów i materiałów nie oznacza ich sprzedaży lub zużycia, gdyż w okresie za który ustala się dochód można sprzedać lub zużyć więcej lub mniej towarów lub materiałów niż wynosił ich zakup. Ustalenie wartości zapasów w drodze spisu z natury na początek i koniec okresu, za który ustala się dochód, umożliwia obliczenie wartości sprzedanych towarów lub zużytych materiałów w cenie zakupu lub nabycia. Podstawowe wymagania dotyczące przeprowadzania spisu z natury u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów ilustruje tabela 1.
Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zawierać następujące elementy:
- nazwisko i imię właściciela zakładu (nazwę firmy),
- dane spisu,
- kolejny numer pozycji arkusza spisu,
- szczegółowe określenie spisywanego składnika,
- jednostkę miary,
- ilość stwierdzoną w czasie spisu,
- cenę jednostkową,
- wartość przedmiotu spisu, będącą iloczynem ilości towaru, materiału i ceny jednostkowej,
- łączną wartość spisu z natury,
- klauzulę „spis zakończono na pozycji...",
- podpisy osób sporządzających spis i właściciela/li zakładu (wspólników).
Sposób ustalania dochodu na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów jest stosunkowo prosty, gdyż ewidencja ta służy ujęciu opodatkowanych przychodów i kosztów związanych z ich osiągnięciem. Sposób obliczenia dochodu jest następujący:
1. Przychody (kolumna 9 PKPiR)
2. Koszty uzyskania przychodów:
a) wartość spisu z natury towarów i materiałów na początek okresu - znak plus;
b) wartość zakupu towarów handlowych i materiałów (kolumna 10 i 11 PKPiR) - znak plus;
c) wartość spisu z natury towarów i materiałów na koniec okresu - znak minus;
d) wartość pozostałych kosztów (kolumna 14 PKPiR) - znak plus;
e) wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach podatkowej księgi przychodów i rozchodów (np.: w gastronomii wartość zakupu materiałów zużytych do przygotowania posiłków dla pracowników) - znak minus;
3. Dochód (poz. 1 - 2).
Z przedstawionego sposobu ustalania dochodu wynika, że jednym z elementów kształtujących dochód jest wartość spisu z natury na początek i koniec okresu, za który dochód jest ustalany. Sporządzanie spisu z natury wynika z przyjęcia uproszczeń w prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Uproszczenia polegają na tym, że w księdze ujmuje się wartość zakupionych towarów handlowych i materiałów. Jest to niezgodne z zasadą współmierności przychodów i kosztów, gdyż przychody wynikają z wartości towarów lub produktów sprzedanych, którym nie można przypisać wartości towarów, materiałów zakupionych lub produktów wytworzonych. Sporządzenie spisu z natury na początek i koniec okresu, za który ustala się dochód umożliwia ustalenie zmiany zapasów towarów handlowych i materiałów. Zmiana stanu, czyli różnica między stanem końcowym a początkowym może być:
- zwiększeniem stanu zapasów,
- zmniejszeniem stanu zapasów.
Zwiększenie stanu zapasów oznacza, że w danym okresie, za który ustala się dochód nie sprzedano wszystkich towarów handlowych lub nie zużyto wszystkich materiałów do produkcji wyrobów lub nie wszystkie wyroby gotowe zostały sprzedane. W związku z tym wartość kolumny 10 i 11 PKPiR, w których ujmuje się zakup towarów handlowych i materiałów, jest w stosunku do przychodów zawyżona. Dlatego też kolumny 10 i 11 należy pomniejszyć o wartość zwiększenia. Zmniejszenie stanu zapasów informuje o odwrotnej sytuacji.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Zmiany w ustawie o rachunkowości + Ustawa o rachunkowości. Komentarz
|