Od konieczności zmniejszenia podatku naliczonego może uchronić dłużnika uregulowanie należności najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od terminu płatności.
Przepisy art. 89b ustawy o VAT, dotyczące dłużników nieregulujących zobowiązań z tytułu nabycia towarów lub usług są w pewnym sensie lustrzanym odbiciem przepisów art. 89a tej ustawy, z tym, że obniżenie podatku naliczonego jest obowiązkowe, a niewykonanie tego obowiązku zagrożone ustaleniem przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30 proc. kwoty podatku wynikającego z niezapłaconych faktur, który nie został skorygowany. W przypadku osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie albo przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Z tego względu, podatnicy VAT, którzy opóźniają się w terminie zapłaty zobowiązań powinni bardzo dokładnie kontrolować przekroczenie terminu płatności, by nie narazić się na sankcje w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego lub odpowiedzialności karno-skarbowej. Jeżeli program księgowy nie posiada odpowiedniego modułu, najlepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie w tym celu arkusza kalkulacyjnego.Zmniejszenie podatku naliczonego księgowane jest:
Wn konto 769 Inne pozostałe koszty operacyjne
Ma konto 223 Rozliczenie podatku VAT naliczonego.
W przypadku późniejszego uregulowania należności, już po dokonaniu korekty podatku naliczonego, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub uregulowana częściowo.
Fragment komentarza Tadeusza Waślickiego "Problemy księgowe związane ze stosowaniem przepisów dyscyplinujących zapłatę należności" opublikowanego w Vademecum Głównego Księgowego