Problem w niniejszej sprawie koncentruje się w istocie na stwierdzeniu, czy art. 29 ust. 4a ustawy o VAT pozostaje w sprzeczności z przepisami unijnymi, tj. przede wszystkim z art. 90 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie, w jakim przepis ten uzależnia prawo obniżenia VAT należnego od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej.

Zdaniem podatnika, prawo do obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej przysługuje w dacie wystawienia faktury korygującej niezależnie od posiadania potwierdzenia otrzymania tej faktury przez kontrahenta. W opinii podatnika art. 29 ust. 4a i 4c ustawy o VAT, które regulują wymóg potwierdzenia faktury są sprzeczne z prawem wspólnotowym.

Organ uznał jednak, że brak potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta uniemożliwia obniżenie obrotu na podstawie wystawionych faktur korygujących, a wymóg ten mieści się w dyspozycji państw członkowskich co do określenia warunków obniżenia podstawy opodatkowania.

Sprawa trafiła do WSA w Krakowie. Zdaniem Sądu odpowiedzi na powyższe pytanie należy udzielić mając na względzie wyrok ETS z dnia 26 stycznia 2012 r. w sprawie Minister Finansów przeciwko Kraft Foods Polska S.A., C-588/10, LEX nr 1103543. W tym rozstrzygnięciu Trybunał wprost badał zgodność polskich przepisów ustawy o VAT z unijnym regulacją.

Trybunał w swoim rozstrzygnięciu wskazał, że art. 90 ust. 1 oraz art. 273 dyrektywy VAT przyznają państwom członkowskim zakres swobodnego uznania, w szczególności w odniesieniu do formalności, które muszą zostać dochowane przez podatników względem organów podatkowych owych państw celem stosownego obniżenia podstawy opodatkowania, a wprowadzony przez przepisy polskie wymóg posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury doręczonego przez nabywcę towarów lub usług w celu obniżenia podatku należnego mieści się zarówno w pojęciach warunków i obowiązków zawartym w tych przepisach dyrektywy. Temu wymogowi nie sprzeciwiają się też zasady neutralności podatku VAT oraz proporcjonalności.

Dopiero, gdy uzyskanie przez podatnika tego rodzaju potwierdzenia jest w rozsądnym terminie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to nie można odmówić podatnikowi wykazania przed organami podatkowymi przy użyciu innych środków, że dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią oraz, że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

Trybunał nie wskazał jednak, jak należy ów rozsądny termin rozumieć. Nie jest jasne też to, w jaki sposób podatnik miałby dowodzić, że jego kontrahent zapoznał się z fakturą korygującą. WSA w niniejszej sprawie także tego nie wyjaśnił, ponieważ podatnik nie podnosił trudności z uzyskaniem potwierdzenia. Sąd oddalił więc skargę na interpretacje organu podatkowego uznając, że nie narusza ona prawa w zakresie powodującym konieczność wyeliminowania go z obrotu prawnego.

Z niniejszego rozstrzygnięcia wynika jednak wniosek, że podatnik tak długo, jak tylko jest to możliwe, powinien dążyć do uzyskania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta. W tych zaś wypadkach, gdy nie jest to możliwe, powinien podjąć starania zmierzające do zgromadzenia dokumentów jednoznacznie potwierdzających wysokość ostatecznie otrzymanego (po rabacie) wynagrodzenia i wskazujących, czy też przynajmniej wysoce uprawdopodobniających, przyczyny nieposiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta.

Wyrok WSA w Krakowie z 15 marca 2012 r., I SA/Kr 128/12
K. Lasiński-Sulecki, Glosa do wyroku TS z dnia 26 stycznia 2012 r., C-588/10, Przegląd Podatkowy nr 3 z 2012 r.