W uzasadnieniu do projektu czytamy, że z analizy funkcjonowania w trzech kwartałach 2012 r. systemu opodatkowania akcyzą wyrobów węglowych wynika, iż obecne rozwiązania prawne sprawiają poważne trudności podmiotom gospodarczym, a także organom podatkowym, m.in. w zakresie:

1) ustawowego obowiązku dołączania do przemieszczanych, pomiędzy pośredniczącymi podmiotami węglowymi, wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy dokumentu dostawy, jako warunku korzystania z tego zwolnienia,
2) obowiązku przekazywania naczelnikowi urzędu celnego zestawienia dokumentów dostawy dla wyrobów węglowych,
3) opodatkowania strat wyrobów węglowych powstających u podmiotów zużywających wyroby węglowe korzystających ze zwolnienia od akcyzy.

Projektowana regulacja zakłada rezygnację z instytucji „pośredniczącego podmiotu węglowego” na rzecz finalnego nabywcy węglowego. Zgodnie z nową koncepcją opodatkowanie wyrobów węglowych następować ma na ostatnim etapu obrotu wyrobami węglowymi, czyli na etapie sprzedaży wyrobów nabywcy finalnemu. W związku z powyższym nastąpi rezygnacja z opodatkowania czynności: nabycia wewnątrzwspólnotowego i importu dokonywanych na wcześniejszym etapie przez podmioty uczestniczące w obrocie wyrobami węglowymi, którzy nie są nabywcami finalnymi, oraz sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju pomiędzy tymi podmiotami, a także rezygnacja z opodatkowania eksportu i dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych.

Projektowane jest opodatkowanie:

1) nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu wyrobów węglowych przez nabywcę finalnego,
2) sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju nabywcy finalnemu,
3) użycia na terytorium kraju wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie do celów innych niż wskazane w art. 31a ust. 2 ustawy, przy czym za takie użycie uznawać również naruszenie warunków zwolnienia, jak i sprzedaż, eksport lub dostawę wewnątrzwpólnotową tych wyrobów przez podmiot korzystający ze zwolnienia, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy,
4) nabycia wyrobów węglowych lub posiadanie wyrobów węglowych przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który nie jest ich producentem, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tych wyrobów ich nabywcy lub posiadaczowi, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony w należnej wysokości,
5) użycia lub sprzedaż wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary,
6) powstanie ubytków wyrobów węglowych.

Zwolnieniu od akcyzy podlegałyby natomiast czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby węglowe, jeżeli będą zużyte w celach opałowych.

Istotnym uproszczeniem ma być rezygnacja z warunku dokumentowania na każdym etapie obrotu, przemieszczania wyrobów węglowych, na rzecz dokumentowania odpowiednio importu, nabycia wewnątrzwspólnotowego lub sprzedaży tych wyrobów na ostatnim etapie obrotu oraz zastąpienie dokumentu dostawy w przypadku importu dokumentami celnymi, a w innych przypadkach fakturą VAT.

Projekt został skierowany do I czytania w Sejmie.