Pomoc prawna z urzędu nie kwalifikuje przychodu

Sposób wyznaczania pełnomocnika z urzędu nie ma znaczenia dla oceny podatkowego charakteru jego przychodów. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 29 maja 2012 r.

W przedmiotowej sprawie radca prawny zwrócił się do organu podatkowego o interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie kwalifikacji przychodów radcy prawnego z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu.

Radca prawny wykonuje swój zawód jako wspólnik w spółce osobowej. Może być też wyznaczany do świadczenia pomocy prawnej, jako pełnomocnik z urzędu w postępowaniach przed sądami oraz innymi organami władzy publicznej, które będą wypłacały z tego tytułu wynagrodzenie.

Zdaniem radcy prawnego skoro umowa spółki wyraźnie stanowi, że może on świadczyć pomoc prawną wyłącznie "w spółce" nie wyłączając pomocy prawnej z urzędu, to każda pomoc prawna świadczona przez takiego radcę prawnego jest wykonywana w ramach działalności spółki, a zasądzone koszty pomocy prawnej z urzędu nie będą przysługiwały jemu osobiście, lecz będą podlegały rozliczeniu w ramach jego udziału w kancelarii.

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem radcy prawnego i uznał, że przychody radców prawnych z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu na zlecenie sądu należy kwalifikować, jako przychody działalność wykonywaną osobiście, ponieważ nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą, równocześnie wykonywały określone czynności na zlecenie sądu i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o PIT . Zdaniem organu przychody z tego tytułu są zawsze przychodami z działalności wykonywanej osobiście, nie tracą, one bowiem osobistego charakteru świadczenia usług. Według ministra finansów konsekwencją takiej kwalifikacji przychodu, jest spoczywający na sądzie obowiązek poboru zaliczki.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd zgodził się ze stanowiskiem radcy podatkowego, że w wypadku, w którym pomoc prawną świadczy radca prawny wykonujący zawód w ramach spółki osobowej usługodawcą jest spółka osobowa. Bez istotnego znaczenia dla wykładni przepisów art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust 1 pkt 2 ustawy PIT pozostaje więc fakt czy pomoc prawna świadczona jest na podstawie umowy z mocodawcą, czy też świadczona jest z urzędu. Pełnomocnictwo procesowe ma bowiem zawsze charakter osobisty. Natomiast sposób wyznaczania pełnomocnika z urzędu nie ma znaczenia dla oceny podatkowego charakteru jego przychodów.

Wyrok NSA z 29 maja 2012 r., II FSK 2300/10

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361  t.j.)