Jak tłumaczy Ministerstwo Rozwoju i Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 16946, według obowiązujących w 2017 roku przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w drodze spadku lub darowizny, niezależnie od tego czy nabycie to podlega opodatkowaniu podatkiem PIT albo podatkiem od spadków i darowizn czy też korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, zaliczane są do kosztów podatkowych. Wartość początkową tych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości rynkowej z dnia nabycia, albo w wysokości określonej w umowie darowizny, jeśli jest ona niższa od ceny rynkowej.

Podwójny koszt podatkowy?
Zatem majątek otrzymany w ramach spadku lub darowizny można amortyzować powtórnie. Zdaniem ministerstwa możliwość ta bywa nadużywana poprzez dokonywanie kolejnych darowizn w kręgu najbliższej rodziny.

W przepisach ustawy z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. poz. 2175 ze zm.) znalazły się zatem rozwiązania ograniczające takie działania. Zgodnie z ich treścią, od stycznia 2018 r. odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych w drodze spadku lub darowizny nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów, jeżeli ich nabycie korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy zostały skrytykowane zwłaszcza przez firmy rodzinne.

Zmiana jednak niepotrzebna?
Wszystko wskazuje na to, że omawiane regulacje zostaną jednak zmienione. Jak wynika ze stanowiska resortu, ponowna analiza tych rozwiązań prowadzi do wniosku, że rozwiązanie pozwalające na amortyzację nabytego majątku od wartości początkowej ustalonej na nowo powinno zostać przywrócone dla dziedziczonego majątku. Jest to uzasadnione potrzebą kształtowania dobrych warunków do zmian pokoleniowych w firmach jednoosobowych, wśród których większość to firmy rodzinne. Ma to ułatwić ustawa o zarządzie sukcesyjnym, nad którą są już prowadzone prace.

Z treści komunikatu zamieszczonego na stronach Ministerstwa Finansów wynika dodatkowo, że najpóźniej wraz z uchwaleniem tej ustawy planowane jest zatem przywrócenie dotychczasowych zasad amortyzacji dla  spadkobierców,  ze  skutkiem  od  1  stycznia  2018  r. W odniesieniu do darowizn zaproponowane zostanie natomiast rozwiązanie, które umożliwi kontynuację amortyzacji przez obdarowanego.

Błąd do szybkiej naprawy?
Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy z Grant Thornton Frąckowiak, podkreśla, że w wyniku nowelizacji zbankrutować mogłoby wielu spadkobierców, którzy nie mogąc rozliczać kosztów podatkowych, płaciliby faktycznie podatek przychodowy a nie dochodowy. W wyniku interwencji przedsiębiorców ministerstwo postanowiło naprawić swój błąd i zapowiedziało wprowadzenie możliwości amortyzacji odziedziczonych środków trwałych. Jego zdaniem, najwłaściwszym rozwiązaniem byłoby przygotowanie przepisów zgodnie z propozycją środowisk firm rodzinnych, tak aby nabywca przedsiębiorstwa miał uprawnienie do kontynuacji odpisów amortyzacyjnych oraz przejęcia uprawnień w zakresie zaliczania do kosztów podatkowych wydatków poniesionych przez darczyńcę, czy też spadkodawcę.