Pytanie
Osoba z rentą z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, w związku z trudnością w sprawowaniu opieki, została przez rodzinę umieszczona w prywatnym ośrodku, w tzw. domu spokojnej starości, w którym poza opieką realizowana jest również rehabilitacja.
Czy rachunki za ośrodek mogą być podstawą do zastosowania ulgi rehabilitacyjnej w zeznaniu rocznym?
Rachunki są wystawiane na żonę niepełnosprawnego. Zeznanie jest składane wspólnie.
Odpowiedź
Rachunki za pobyt w ośrodku mogą stanowić podstawę do zastosowania ulgi rehabilitacyjnej, o ile ośrodek ten spełnia warunki: zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, zakładu rehabilitacji leczniczej, zakładu opiekuńczo leczniczego lub pielęgnacyjno-opiekuńczego. Podstawą do zastosowania takiej ulgi mogą być faktury wystawione za zabiegi rehabilitacyjne, także w przypadku, gdy ośrodek nie spełnia warunków przypisywanych ww. zakładom. Aby jednak dokonać odliczeń faktura powinna być wystawiona na podatnika korzystającego z ulgi, a nie na jego małżonka.
Uzasadnienie
Jak wynika z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f., podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu m.in. kwot wydatków na cele rehabilitacyjne.
W art. 26 ust. 7a pkt 6 u.p.d.o.f. ustawodawca wskazuje, że wydatkami, które uprawniają do skorzystania z przedmiotowej ulgi są m.in. wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne. Stosownie do art. 26 ust. 7d pkt 2 u.p.d.o.f., jednym z warunków odliczenia ww. wydatków, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną.
Treść pytania wskazuje, że mamy w analizowanym przypadku spełniony warunek przedmiotowy stosowania ww. odliczenia – tj. podatnikowi przyznano rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Aby jednak dokonać odliczenia, placówka świadcząca usługi opiekuńczo rehabilitacyjne musi spełniać odpowiednie warunki opisane w ww. regulacjach.
U.p.d.o.f. nie definiuje takich pojęć jak: "zakład lecznictwa uzdrowiskowego", "zakład rehabilitacji leczniczej", "zakład opiekuńczo-leczniczy" czy też "zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy". W kwestiach tych należy posiłkować się przepisami ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej – dalej u.d.l.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.d.l. – stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne mogą polegać na:
1) udzielaniu całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych i wyrobów medycznych, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych;
2) udzielaniu całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych potrzebnych do kontynuacji leczenia, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych;
3) udzielaniu świadczeń zdrowotnych polegających na działaniach usprawniających, które służą zachowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia:
4) sprawowaniu wszechstronnej opieki zdrowotnej, psychologicznej i społecznej nad pacjentami znajdującymi się w stanie terminalnym oraz opieki nad rodzinami tych pacjentów.
Świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, oraz świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze mogą być udzielane także wyłącznie w warunkach domowych (art. 9 ust. 2 u.d.l.).
Jak stanowi art. 12 ust. 1 u.d.l. stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne udziela się w przypadku świadczeń, o których mowa w art. 9 ust. 1 u.d.l.:
1) pkt 1 - w zakładzie opiekuńczo-leczniczym;
2) pkt 2 - w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym;
3) pkt 3 - w zakładzie rehabilitacji leczniczej,
4) pkt 4 - w hospicjum.
Reasumując, jeżeli podatnik posiada fakturę "za pobyt" w opisanym w pytaniu ośrodku, to prawo do ulgi rehabilitacyjnej przysługuje mu, o ile ośrodek ten spełnia warunki: zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, zakładu rehabilitacji leczniczej, zakładu opiekuńczo leczniczego lub pielęgnacyjno-opiekuńczego, a nie jest na przykład domem opieki społecznej. Wskazane byłoby posiadanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego spełnienie przez ośrodek co najmniej jednego z ww. warunków (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 marca 2016 r., IBPB-2-2/4511-48/16/JG). Przy czym stosownie do powołanych wyżej regulacji podstawą do zastosowania ulgi rehabilitacyjnej mogą być faktury wystawione za zabiegi rehabilitacyjne, także w przypadku, gdy ośrodek nie spełnia warunków przypisywanych ww. zakładom.
Uwagi:
Problemem jest w analizowanym przypadku fakt, że faktura nie jest wystawiona na podatnika, ale na małżonka. W przedmiotowym bowiem przypadku odliczeniu podlegają wydatki poniesione przez podatnika, a nie przez małżonka. Aby spełnić zadość wszystkim wymaganiom stawianym przez ustawodawcę, niezbędnym do zastosowania ulgi, należałoby wystąpić od wystawcy faktury, aby ten skorygował fakturę, wskazując na niej dane podatnika, ewentualnie skorygować tę fakturę poprzez notę korygującą – tj. w trybie art. 106k ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.