W sprawie chodziło o podatnika, który w 2015 r. kupił mieszkalnie, a niecały rok później je sprzedał. W tym samym roku zakupił inny lokal mieszkalny wykorzystując środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży. Zakupiony lokal mieszkalny będzie chciał przeznaczyć jednemu ze swoich dzieci. W chwili obecnej dziecko jest niepełnoletnie, więc zakupiona nieruchomość do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletności będzie przeznaczona osobom wynajmującym.
Podatnik zapytał fiskusa czy może w związku z tym skorzystać ze zwolnienia wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. Sam uważa, że tak. Fiskus miał inne zdanie. Organ wytłumaczył, że samo poniesienie wydatku na nabycie lokalu mieszkalnego nie świadczy jeszcze o tym, że została spełniona przesłanka skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT do zwolnienia konieczne jest wydatkowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe.
Istota sprawy sprowadzała się zatem do interpretacji ustawowego terminu „własne cele mieszkaniowe”. Warunkiem zwolnienia podatkowego jest więc wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych.
A to oznacza, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. I nie chodzi tylko o to, aby wykazać zamiaru zamieszkania w nowym lokalu jedynie w chwili jego nabycia. Nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe, a te realizowane są w dłuższym okresie czasu. W świetle takiego wyjaśnienia nie zaspokaja swoich własnych celów mieszkaniowych osoba, która np. posiadając własne miejsce zamieszkania nabywa kolejne nieruchomości w celach lokaty kapitału, prowadzenia inwestycji w postaci najmu, remontu celem późniejszej ich odsprzedaży z zyskiem lub dla realizacji potrzeb mieszkaniowych innych osób, np. dzieci lub najemców. Same subiektywne deklaracje podatników o nabyciu lokalu w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych nie są wystarczające do uzyskania zwolnienia podatkowego. Nie wystarczy poczynienie wydatków na nabycie, lecz konieczne jest, aby nastąpiło to jednocześnie w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych.
Chodzi tu o potrzeby mieszkaniowe w sensie obiektywnym, a zatem potrzeby przeciętnego podatnika, który o ulgę się ubiega. Zawsze bowiem centrum życiowe koncentruje się w konkretnym lokalu mieszkalnym i ten właśnie lokal służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych. Tym samym nie będzie celem mieszkaniowym nabycie nieruchomości, która ma być przeznaczona dla dziecka na przyszłość, bądź będzie wynajmowana. Potrzeba realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych jest najważniejszym elementem przedmiotowego zwolnienia, która powinna być zaspokojona w momencie nabycia lokalu mieszkalnego.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 27 lutego 2017 r., 0461-ITPB4.4511.888.2016.2.AS, LEX nr 335506
