Kwestią sporną w sprawie była ocena na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT skutków podatkowych sprzedaży przez małżonków nieruchomości objętej wspólnością majątkową, w sytuacji, kiedy nieruchomość ta wcześniej została nabyta do majątku odrębnego przez jednego z małżonków, a następnie w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową włączona do majątku wspólnego.
Zdaniem fiskusa w pojęciu "nabycia" z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT mieści się powiększenie majątku wspólnego na skutek zawarcia umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową. Po stronie małżonka, który w drodze umowy rozszerzającej wspólność majątkową "nabył" nieruchomość, a następnie przed upływem pięciu lat od daty zawarcia takiej umowy nieruchomość została sprzedana, powstaje obowiązek podatkowy zgodnie z tym przepisem.
Podatnik nie zgodził się z fiskusem. Według niego z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową, każdy z małżonków był uprawniony do całej rzeczy i cały przychód ze sprzedaży nieruchomości wszedł niepodzielnie do majątku wspólnego. Nie ma zatem podstaw do różnicowania sytuacji podatkowej małżonków na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT.
Sprawa trafiła do WSA we Wrocławiu. Zdaniem sądu rację ma podatnik. Według sądu pojęcie "nabycia" określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT nie można rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości, abstrahując od charakteru czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci nabycia własności rzeczy. Nie wszystkie formy nabycia mieszczą się w tym pojęciu. Dlatego należało przede wszystkim rozważyć charakter prawny wspólności majątkowej małżeńskiej oraz małżeńskiej umowy majątkowej rozszerzającej wspólność ustawową. A wbrew stanowisku fiskusa umowa majątkowa rozszerzająca wspólność ustawową jest czynnością prawną organizacyjną, której przedmiotem jest regulacja majątkowoprawnych stosunków małżonków i włączenie do majątku małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka nie jest nabyciem tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT przez drugiego małżonka. Takiej umowy majątkowej nie można utożsamiać ze zbyciem ani z nabyciem poszczególnych składników majątku, ani z nabyciem udziałów w tym majątku.
Według sądu podzielenie stanowiska fiskusa, że podatnik jest zobowiązany do uiszczenia podatku na podstawie art. 30e ust. 1 ustawy o PIT, dlatego że "udział" w nieruchomości nabył w drodze umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność majątkową, a później razem ze współmałżonką planują zbyć nieruchomość przed upływem terminu pięciu lat od rozszerzenia tej wspólności, dochodziłoby do zupełnie niezrozumiałego i nieakceptowanego zróżnicowania sytuacji małżonków przy istniejącej małżeńskiej wspólności majątkowej.
A według sądu nie ma podstaw do rozdzielenia skutków podatkowych zdarzenia zaistniałego w sprawie względem każdego z małżonków.
Wyrok WSA we Wrocławiu z 8 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/Wr 1328/16
