Na wstępie warto zaznaczyć, że rozliczenie jak samotny rodzic ma zastosowanie tylko w przypadku osób rozliczających swoje dochody według skali podatkowej. Podatnicy, którzy wybrali formę podatku liniowego, karty podatkowej, ryczałtu ewidencjonowanego (za wyjątkiem przychodów osiągniętych z najmu) bądź podatku tonażowego nie kwalifikują się do preferencji.  

Czytaj więcej: Osoba samotnie wychowująca dziecko a rozliczenie roczne PIT >

W oparciu o przepisy podatkowe, zarówno rodzic, jak i opiekun prawny posiadają prawo do ulgi, jednak muszą spełnić łącznie dwa warunki: być stanu wolnego oraz samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica wychowywać dziecko. Pod pojęciem osoby samotnie wychowującej dziecko rozumie się pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem. Warto zauważyć, że nie trzeba wychowywać samotnie dziecka przez cały rok podatkowy, aby skorzystać z preferencyjnego rozliczenia.

Zobacz również: Zmiany w PIT dla rodziców dobre, ale niewystarczające >>

 

Komu przysługuje rozliczenie dla samotnych rodziców?

W myśl art. 6 ust. 4 prawo do ulgi przysługuje podatnikowi, który wychowuje dzieci:

  • małoletnie (bez względu na ich dochody),
  • pełnoletnie (bez względu na dochód), które zgodnie z innymi przepisami otrzymywały zasiłek lub rentę socjalną),
  • pełnoletnie do 25 roku życia pod warunkiem, że uczą się w szkołach i nie rozliczają się według przepisów o 19-proc. podatku liniowym lub przepisów o ryczałcie, a poza przychodami z renty rodzinnej nie uzyskały dochodów opodatkowanych w zeznaniu PIT-36, PIT-37, PIT-38 lub PIT-40 lub przychodów objętych ulgą dla młodych lub ulgą na powrót.

 

Co ważne, przy obliczaniu zaliczek miesięcznych na PIT, status samotnego rodzica nie jest brany pod uwagę. Rozliczenie jako samotny rodzic może zostać uwzględnione jedynie w zeznaniu podatkowym.

 

Polski ład – obowiązki płatników PIT od 2022 roku
Polski ład – obowiązki płatników PIT od 2022 roku

Jarosław Sekita

Sprawdź  

Na czym polega wspólne rozliczenie z dzieckiem samotnego rodzica?

W rozliczeniu samotnego rodzica podatek jest odzwierciedlony jako podwójna wartość obliczona od połowy osiągniętych dochodów w danym roku podatkowym. W poniższym przykładzie zostało ukazane porównanie rozliczenia indywidualnego oraz rozliczenia dla samotnych rodziców. W celu zobrazowania kalkulacji koszty związane z ubezpieczeniem społecznym oraz zdrowotnym zostały pominięte.

Czytaj też: Naprzemienna opieka rodziców nad dzieckiem a preferencyjne rozliczanie PIT osoby samotnie wychowującej dziecko >

Przykład

Rozliczenie indywidualne

  • Przychód: 150 000 zł
  • Koszty uzyskania przychodu: 3000 zł
  • Dochód do opodatkowania: 147 000 zł
  • Podatek: 14 539,76 + 32 proc. * (147 000-85 528) = 34 210,8=34 211 zł

 

Rozliczenie jako samotny rodzic

  • Przychód: 150 000 zł
  • Koszty uzyskania przychodu: 3000 zł
  • Dochód do opodatkowania: 147 000/2=73 500 zł
  • Podatek: (73 500*17 proc. - 525,12zł)*2 = 23 939,76=23 940 zł

Powyższy przykład pokazuje, że rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem pozwala na zaoszczędzenie ponad 10 200 zł.

Zobacz więcej w LEX: Ulga na dzieci na przykładach >

 

 

Korzyści także dla nierezydentów

Ustawa o PIT uwzględnia skorzystanie z ulgi nie tylko przez rezydentów podatkowych w Polsce. Również nierezydenci dla celów podatkowych w Polsce mogą czerpać korzyści z preferencyjnego rozliczenia, jeżeli spełnią łącznie trzy kryteria.

Jednym z czynników kwalifikujących jest miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w członkowskim kraju Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Osoba, która chce skorzystać z ulgi zobowiązana jest również wykazać, że 75 proc. całkowitego przychodu uzyskanego w danym roku podatkowym, zostało osiągnięte na terytorium Polski. Trzecim, a zarazem obligatoryjnym warunkiem do skorzystania z ulgi, jest udokumentowanie certyfikatem rezydencji miejsca zamieszkania dla celów podatkowych. Zatem podatnicy wyrażający chęć rozliczenia się wspólnie z dzieckiem, powinni uzyskać dokument potwierdzający ich rezydencję podatkową.

Dominika Trzmiel, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.