PCC: każde powołanie się na pożyczkę oznacza sankcję

W każdym przypadku decydując się na ujawnienie dokonania czynności cywilnoprawnej w toku postępowania prowadzonego przez organ podatkowy podatnik musi liczyć się z konsekwencjami zapłaty należnego podatku według sankcyjnej stawki PCC. Takie stanowisko wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 25 czerwca 2013 r.

W przedmiotowej sprawie fiskus określił podatnikowi podatek PCC według stawki 20 proc., ponieważ stwierdził, że ten nie zgłosił w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego faktu zawarcia umowy pożyczki. Zdaniem fiskusa podatnik powołał się na umowę pożyczki dopiero w toku czynności kontrolnych. Według fiskusa konsekwencją tego rodzaju rozstrzygnięcia jest przyjęcie, że podatnik jest obowiązany uiścić odsetki od zaległego 20 proc. podatku liczone od dnia bezskutecznego upływu ostatnio wskazanego terminu.

Zdaniem podatnika jego oświadczenie zostało złożone na wyraźne żądanie kontrolującego i było tylko stwierdzeniem, że świadczenie pieniężne (kwota wpływu na rachunek bankowy), była przekazana na podstawie umowy pożyczki. Fakt ujawnienia umowy pożyczki, przy okazji tego postępowania, powinien stanowić podstawę do wydania decyzji określającej zobowiązanie według normalnej stawki podatkowej. Według niego skoro nie powołał się na umowę pożyczki, a ujawnił to organ w czasie kontroli, to jest to podstawa do zastosowania stawki w wysokości 2 proc., a skoro taka została już zapłacona to decyzja powinna zostać uchylona a postępowanie umorzone.

Sprawa trafiła do WSA w Gdańsku. Sąd przypomniał, że jest różnica pomiędzy sytuacją, gdy podatnik powołuje się na fakt dokonania określonej czynności cywilnoprawnej od ujawnienia tego faktu przez organy podatkowe lub samodzielnego zapłacenia podatku przez podatnika. Podstawą zastosowania stawki w wysokości 20 proc. jest dokonanie określonej czynności cywilnoprawnej, a następnie powołanie się na tą czynność w toku m. in. kontroli podatkowej - przy jednoczesnym ustaleniu, że podatek od tej czynności nie został zapłacony.

W sprawie sporne pozostawało to, czy wyjaśnienia złożone przez podatnika w toku kontroli podatkowej wskazujące na dokonanie czynności cywilnoprawnej (umowa pożyczki) można uznać za "powołanie" w znaczeniu przyjętym w art. 7 ust. 5 ustawy o PCC. W tym zakresie Sąd podzielił ocenę wyrażoną przez fiskusa. Według sądu nie można zawężać określenia "powołać się" wyłącznie do sytuacji samodzielnego wskazania faktu dokonania czynności cywilnoprawnej przez podatnika. Nie wynika to z art. 7 ust. 5 ustawy o PCC. W każdym przypadku decydując się na ujawnienie dokonania czynności cywilnoprawnej w toku postępowania prowadzonego przez organ podatkowy podatnik musi liczyć się z konsekwencjami zapłaty należnego podatku według sankcyjnej stawki PCC.

Sąd nie podzielił jednak stanowiska fiskusa w kwestii odsetek. Zdaniem Sądu zastosowanie stawki sankcyjnej wyklucza naliczanie odsetek od dnia, w którym pierwotnie powinien zostać uiszczony podatek według stawki 2 proc. Przyjęcie odmiennego poglądu powodowałoby nieuzasadnione obciążanie podatnika odsetkami od zaległego podatku obliczonego według stawki 20 proc. w sytuacji, gdy warunki uprawniające do zastosowania takiej stawki ziściły się dopiero w dacie powołania się przez tegoż podatnika na zawartą umowę pożyczki w toku kontroli podatkowej.

Wyrok WSA w Gdańsku z 25 czerwca 2013 r., I SA/Gd 494/13