W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Nie ulega wątpliwości, że takiego rodzaju kosztem jest ponoszona przez podatników opłata wstępna towarzysząca leasingowi operacyjnemu.
Czytaj w LEX: Leasing w podatkach dochodowych na przykładach >
Związek kosztu z przychodem jest konieczny
Istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesionym kosztem a powstaniem przychodu lub chociażby realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania, jest wystarczającą przesłanką do uznania wydatku za koszt podatkowy. Podsumowując krótkie rozważania na temat cech, które musi spełnić koszt, aby w świetle ustawy mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, można stwierdzić, że aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:
- koszt musi zostać poniesiony przez podatnika,
- koszt musi mieć charakter definitywny, a więc bezzwrotny,
- koszt pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- koszt poniesiony jest w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
- koszt nie jest wymieniony w kategoriach wydatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodu,
- koszt jest właściwie udokumentowany.
Czytaj w LEX: Leasing operacyjny a CIT >
Rozliczenie kosztów dotyczących leasingu
Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PIT) jak i ustawa o CIT umowę leasingu definiuje jako umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów.
Zobacz również:
Umowy leasingu są pełne niebezpieczeństw >>
Leasing to nie zawsze schemat podatkowy, ale raportować czasem trzeba >>
Skutki podatkowe opłat leasingowych
Natomiast opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio, w przypadku ściśle określonym w ustawie, koszt uzyskania przychodów korzystającego, jeżeli:
- umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
- umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
- suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
W związku z powyższym, jeżeli zawarta umowa leasingu spełnia określone w ustawie warunki oraz finansujący w dniu zawarcia nie korzysta ze zwolnień w niej wymienionych, to korzystający może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poniesione koszty związane z przedmiotem umowy leasingu.
Sprawdź w LEX: Jak rozliczyć opłatę wstępną do leasingu operacyjnego? >
W oparciu o kryterium stopnia powiązania poniesionego kosztu z uzyskanym przychodem, ustawa wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).
Cena promocyjna: 199 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Moment ujęcia kosztu
Zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (czyli koszty pośrednie), są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Z kolei za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z wyłączeniem ustawowych zastrzeżeń, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano), na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Jak więc wynika z wprost z przepisów prawa podatkowego, koszt inny niż bezpośrednio związany z przychodem jest potrącany (zaliczany do kosztu uzyskania przychodu) w dniu jego ujęcia (pierwszego wpisania) w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku). Wstępna opłata leasingowa, co do zasady, ma charakter jednorazowy (nie dotyczy całego okresu trwania umowy), bezzwrotny, samoistny i niezależny od innych opłat leasingowych, w tym rat leasingowych (stanowi wkład własny stanowiący określony procent wartości przedmiotu leasingu). W praktyce, zapłata opłaty wstępnej warunkuje często samo zawarcie umowy leasingu operacyjnego lub wydanie przedmiotu leasingu. Wszystkie powyższe okoliczności stanowią zatem, że wstępna opłata leasingowa powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo w dacie jej poniesienia – w momencie ujęcia kosztu w księgach rachunkowych, na podstawie otrzymanej faktury z tytułu uiszczenia opłaty wstępnej. To z kolei oznacza, że opłata wstępna nie powinna być traktowana jako koszt, który dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy. Bez znaczenia jest tutaj również sposób rozliczania opłaty wstępnej w księgach rachunkowych, zgodnie z ustawą o rachunkowości.
Sprawdź w LEX: Jak prawidłowo powinno wyglądać księgowanie opłaty wstępnej leasingu? >
Dla celów podatku dochodowego opłata wstępna (jako koszt pośredni), co do zasady, stanowi koszt uzyskania przychodów w pełnej kwocie jednorazowo w dacie poniesienia, czyli, jak wskazano wcześniej, w dniu, w którym ujęto ją w księgach rachunkowych w oparciu o otrzymaną fakturę (lub inny dokument) - bez względu na sposób ewidencjonowania jej i rozliczania dla celów bilansowych (rozliczenie w czasie bądź jednorazowe ujęcie w kosztach). Dzień uznania wydatku za koszt podatkowy nie jest zatem uzależniony od równoczesnego uznania go za koszt dla celów bilansowych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
