Zgodnie z ustawą z 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń, dystrybucja ubezpieczeń oznacza działalność polegającą m.in. na proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, a także zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu zakładu ubezpieczeń. Co istotne, ustawodawca przewidział, że dystrybucja ubezpieczeń może być wykonywana wyłącznie przez dystrybutora ubezpieczeń, czyli zakład ubezpieczeń, agenta ubezpieczeniowego, agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające lub brokera ubezpieczeniowego.

Kto jest agentem

Mając na uwadze specyfikę działalności firm leasingowych, należy rozważyć: czy proponując klientom zawarcie umowy ubezpieczenia za ich pośrednictwem podmioty takie wykonują czynności, które ustawodawca zalicza do dystrybucji ubezpieczeń. Wykluczyć można pełnienie przez takie spółki roli zakładu ubezpieczeń. Również status brokera ubezpieczeniowego, który działa w imieniu i na rzecz klientów zakładów ubezpieczeń, nie będzie przyjmowany przez takie podmioty. Warto jednak przyjrzeć się bliżej dwóm pozostałym podmiotom uprawnionym do wykonywania dystrybucji ubezpieczeń – agentowi ubezpieczeniowemu oraz agentowi oferującemu ubezpieczenia uzupełniające.

Główna różnica pomiędzy tymi dwoma dystrybutorami polega na tym, że pośrednictwo ubezpieczeniowe dla agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające stanowi jedynie jego działalność uboczną, podczas gdy dla agenta ubezpieczeniowego jest ono główną, podstawową działalnością. Dodatkowo, agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające może dystrybuować wyłącznie ubezpieczenia uzupełniające dostarczane towary lub świadczone usługi. Agenta ubezpieczeniowego takie ograniczenie nie dotyczy.

Jaki status mają spółki leasingowe

Spółki leasingowe, co do zasady, mogą korzystać ze statusu agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające. Nie ma również przeszkód prawnych do tego, aby uzyskały one status „pełnego” agenta ubezpieczeniowego. Można jednak mieć wątpliwości, czy kategoria agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające odgrywa w praktyce rynkowej istotną rolę. Głównym aspektem, który nie zachęca do korzystania z tego statusu, jest konieczność spełnienia przez agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające wszystkich wymogów i obowiązków prawnych nałożonych także na agentów ubezpieczeniowych. Z drugiej strony, ze skorzystaniem ze statusu agenta oferującego ubezpieczenia uzupełniające, np. przez spółkę leasingową, mogą łączyć się pewne ryzyka regulacyjne. Organ nadzoru może kwestionować to, czy działalność dystrybucyjna faktycznie jest tylko działalnością uboczną przedsiębiorcy.

A co z osobami pracującymi dla spółki leasingowej? Czynności dystrybucyjne mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby fizyczne wykonujące czynności agencyjne (tzw. OFWCA), wpisane do rejestru agentów. Z niespełnieniem wymogów ustawowych zarówno przez spółkę leasingową - jak i przez jej pracowników/współpracowników - łączą się ryzyka prawne zarówno dla tej spółki, jak i dla poszczególnych handlowców działających w jej imieniu.

Agata Kwaśniewska jest prawnikiem w Kancelarii CZUBLUN TRĘBICKI