W myśl przepisów wprowadzonych do ustawy o CIT z początkiem 2021 roku spółki nieruchomościowe oraz podmioty, zarówno polskie jak i zagraniczne, posiadające bezpośrednio lub pośrednio udziały (akcje) dające co najmniej 5 proc. praw głosu są zobowiązane do przekazywania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji w postaci elektronicznej, za pomocą udostępnionego oprogramowania interfejsowego.
Czytaj też: Opodatkowanie spółek nieruchomościowych od 1 stycznia 2021 r. - PORADNIK w LEX >>>
Nowe e-formularze
Informacje o strukturze udziałowej powinny zostać złożone za pośrednictwem formularza CIT-N1 (w przypadku informacji spółki nieruchomościowej) lub formularza CIT-N2 – w przypadku informacji składanych przez wspólników (dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych opublikowane zostały analogiczne formularze – PIT-N1 i PIT-N2).
Formularze interaktywne dostępne są jednak tylko w języku polskim. Jednocześnie założyć można, że liczba spółek nieruchomościowych, których wspólnikami są podmioty zagraniczne, jest ogromna. Oznacza to, że dla zagranicznych wspólników spełnienie obowiązku związanego z posiadaniem udziałów w spółce nieruchomościowych będzie szczególnie utrudnione.
Brak anglojęzycznej wersji formularzy CIT-N1 i CIT-N2 jest niezrozumiały szczególnie w obliczu zgłoszeń rejestracyjnych w zakresie podatku od towarów i usług. Mimo, że aktualnie obowiązujące zgłoszenie VAT-R (wersja 15) nie jest dostępne w angielskiej wersji językowej, to kolejna wersja formularza (16) będzie posiadać anglojęzyczne tłumaczenie (wraz z wejściem w życie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dotyczących grup VAT, które mają służyć podmiotom zagranicznym). Skoro zatem formularze rejestracyjne w zakresie VAT dostosowywane są do podmiotów zagranicznych, dlaczego takiego ułatwienia nie zapewniono wspólnikom spółek nieruchomościowych?
Sprawdź też: Obowiązki spółki nieruchomościowej - PROCEDURA w LEX >>>
Czytaj także: Rozliczenia spółek komandytowych wciąż niejasne>>
Wszechwiedząca spółka nieruchomościowa
Struktura logiczna formularza CIT-N1 i załączników CIT-NW nie wyjaśnia, ile podmiotów „wzwyż” w strukturze udziałowej spółki nieruchomościowej powinno zostać uwzględnionych w zgłoszeniu – czy, oprócz bezpośrednich udziałowców, spółka nieruchomościowa musi wskazać wszystkie podmioty, które pośrednio posiadają w niej udziały (lub inne prawa). Z pewnością bardzo trudne, a w niektórych przypadkach – wręcz niemożliwe, będzie dla spółki nieruchomościowej zgromadzenie i uwzględnienie w zgłoszeniu CIT-N1 informacji o wszystkich podmiotach znajdujących się „wzwyż” w jej strukturze udziałowej. W typowej bowiem sytuacji polska spółka nieruchomościowa nie będzie miała dostępu do danych o wspólnikach innych niż bezpośredni. Aby uzyskać takie informacje, spółka będzie musiała zwrócić się do odpowiednich podmiotów, a w przypadku braku uzyskania odpowiedzi – przeprowadzić stosowną weryfikację. Z przepisów nie wynika jednak w jaki sposób powinna zostać przeprowadzona taka weryfikacja.
Cena promocyjna: 11.9 zł
|Cena regularna: 119 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Zagraniczne podmioty a polski NIP
Tego, którzy wspólnicy powinni zaraportować informację o liczbie posiadanych w spółce nieruchomościowej udziałów nie wyjaśnia również formularz CIT-N2 (czyli formularz, który powinni wypełnić wspólnicy). Co więcej, w zgłoszeniu wskazany powinien zostać polski NIP wspólnika. Obowiązek uzyskania NIP w Polsce przez podmioty nieposiadające tutaj faktycznej obecności wydaje się zbyt daleko idący. Jednak 30 sierpnia 2022 r. Ministerstwo Finansów potwierdziło, że w celu złożenia formularzy CIT-N2 podmioty zagraniczne (wspólnicy) powinny wystąpić do polskich organów podatkowych o jego nadanie.
Sprawdź też: Ustanowienie przedstawiciela podatkowego spółki nieruchomościowej - PROCEDURA w LEX >>>
Informacja Ministerstwa Finansów z 30 sierpnia 2022 r.>>
Biorąc pod uwagę to, jak wiele zagranicznych podmiotów zobowiązanych jest do zgłoszenia informacji o posiadanych w spółce nieruchomościowej udziałach, podejście Ministerstwa Finansów jest wysoce niezrozumiałe. Ponadto prowadzi ono do nałożenia na podmioty niebędące podatnikami w Polsce dodatkowych, czasochłonnych obowiązków.
Ze względu na nadchodzący termin raportowania, Ministerstwo Finansów powinno jak najszybciej doprecyzować powyższą kwestię poprzez wskazanie, czy obowiązek uzyskania NIP w Polsce, a następnie raportowania informacji o liczbie udziałów (praw) w spółce nieruchomościowej dotyczy wszystkich pośrednich wspólników, nawet tych znajdujących się daleko w strukturze udziałowej takiego podmiotu, nieposiadających żadnej faktycznej obecności w Polsce. Optymalnym rozwiązaniem byłoby ograniczenie obowiązków podmiotów nieruchomościowych do samych spółek nieruchomościowych i ich bezpośrednich udziałowców. Obowiązek składania informacji przez pośrednich udziałowców jest bowiem nieproporcjonalny i często będzie po prostu niewykonywalny.
Jeśli jednak Ministerstwo Finansów będzie utrzymywać, że obowiązek raportowania dotyczy wszystkich – bezpośrednich i pośrednich – wspólników spółki nieruchomościowej, powinna zostać wprowadzona specjalna procedura rejestracyjna przewidująca uproszczony tryb dla uzyskania polskiego NIP.
WZORY DOKUMENTÓW:
- PIT-ISN (1) Informacja o wpłaconej przez płatnika zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodu ze zbycia praw do spółki nieruchomościowej >
- CIT-ISN (1) Informacja o wpłaconej przez płatnika zaliczce na podatek dochodowy od osób prawnych od dochodu ze zbycia praw do spółki nieruchomościowej >
Pośredni wspólnik wskazuje bezpośredniego
Kolejnym utrudnieniem jest to, że w formularzu CIT-N2 udziałowiec spółki nieruchomościowej powinien wskazać liczbę udziałów posiadanych pośrednio. Wydaje się, że w takim przypadku wspólnik jest również zobowiązany do ujawnienia podmiotów pośredniczących, będących „w środku” struktury udziałowej.
Oznacza to, że wspólnik pośredni, bez względu na to, jak daleko „wzwyż” znajduje się w strukturze udziałowej spółki nieruchomościowej (jeśli tylko spełniony jest warunek posiadania udziałów dających co najmniej 5 proc. praw głosu) powinien nie tylko złożyć formularz CIT-N2, ale również wskazać dane wszystkich podmiotów pośredniczących – o czym nie ma mowy w przepisach.
Wymagany e-podpis
Formularze CIT-N1 oraz CIT-N2 muszą zostać podpisane kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi. Co do zasady, oprócz podpisów elektronicznych wydanych przez polskich dostawców certyfikowanych przez Narodowe Centrum Certyfikacji, akceptowane powinny być podpisy wydane w Unii Europejskiej przez dostawców usług zaufania wpisanych na tzw. „zaufaną listę” (choć nie można wykluczyć niekompatybilności takich podpisów z polskim oprogramowaniem służącym do przesyłania plików).
Problemy może natomiast rodzić podpisywanie plików za pomocą e-podpisów wydanych przez dostawców nieposiadających polskich lub unijnych certyfikacji. Ministerstwo Finansów powinno tym samym zaakceptować podpisy elektroniczne wydane w krajach trzecich, aby zagraniczni udziałowcy mogli wypełnić swoje obowiązki bez angażowania polskich pełnomocników i generowania dodatkowych kosztów.
Alternatywna droga?
Przepisy dotyczące raportowania przez spółki nieruchomościowe i ich wspólników zostały w niewielkiej mierze zmienione z dniem 1 stycznia 2022 r. Do ustawy o CIT dodano wówczas przepisy, zgodnie z którymi informacje o strukturze udziałowej powinny być składane za pośrednictwem udostępnionej struktury logicznej – tj. w drodze formularzy CIT-N1 i CIT-N2. Z tego powodu wskazane przepisy nie powinny dotyczyć informacji przygotowywanych i składanych według stanu na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej przypadający przed dniem 1 stycznia 2022 r., a zatem informacji, które zaraportowane powinny zostać do 30 września 2022 r.
Powyższe potwierdza rozporządzenie Ministra Finansów z 8 kwietnia 2022 r. w sprawie przesyłania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych – akt ten wskazuje bowiem, że w przypadku przesyłania informacji według stanu na ostatni dzień roku podatkowego lub obrotowego przypadający przed 2022 rokiem można (a nie – trzeba) zastosować formularze CIT-N1 i CIT-N2.
Czytaj: Apel o przywrócenie amortyzacji mieszkań na wynajem - obniżyłaby ceny>>
Tym samym, naszym zdaniem, informacje, które powinny zostać zaraportowane do 30 września 2022 r., mogą zostać złożone za pomocą poczty elektronicznej lub za pośrednictwem platformy e-PUAP do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W odniesieniu do pierwszego rozwiązania, możliwe wydaje się przesłanie wiadomości e-mailowych zawierających wymagane informacje przez spółkę nieruchomościową oraz wspólników. Przy czym najbardziej bezpiecznym podejściem byłoby podpisanie osobnego dokumentu zawierającego wymagane dane kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez osoby reprezentujące spółkę nieruchomościową lub przez wspólników (w przypadku indywidualnych raportów udziałowców) i przesłanie go jako załącznika w wiadomości e-mail – aczkolwiek nie wynika to bezpośrednio z przepisów.
Informacje o strukturze udziałowej składane do 30 września 2022 r. mogą naszym zdaniem zostać także podpisane i przesłane za pośrednictwem portalu e-PUAP - przy założeniu, że osoby podpisujące i składające dokumenty posiadają profil e-PUAP. Co istotne, w przypadku e-PUAP podmiot składający informację otrzyma potwierdzenie odbioru dokumentu przez organ - w postaci urzędowego poświadczenia odbioru.
Przepisy wymagają urealnienia
Nowe obowiązki stanowią zdecydowanie zbyt duże obciążenie dla przedsiębiorców inwestujących w polskie aktywa nieruchomościowe. Przede wszystkim, dla spółki nieruchomościowej wyjątkowo problematyczne może okazać się zgromadzenie i wskazanie w formularzu CIT-N1 wszystkich – bezpośrednich i pośrednich – wspólników. Zaniechanie uwzględnienia w zgłoszeniu wszystkich udziałowców często może wynikać z przyczyn niezależnych od spółki nieruchomościowej – nie ma ona bowiem wpływu na decyzje podejmowane przez pośrednich wspólników, przede wszystkim tych znajdujących się wiele poziomów „wzwyż” w strukturze udziałowej.
Praktycznie niewykonalne wydaje się też zaraportowanie stosownych informacji przez zagranicznych, pośrednich udziałowców. Podmioty te, zazwyczaj nieposiadające jakiejkolwiek obecności w Polsce, w celu złożenia informacji CIT-N2 powinny uzyskać polski NIP, najpewniej również kwalifikowany podpis elektroniczny wydany przez polskiego dostawcę usług zaufania, a następnie wypełnić formularz w języku polskim. Proces raportowania informacji o udziałach posiadanych – nawet pośrednio – w spółce nieruchomościowej będzie tym samym wyjątkowo czasochłonny i generujący znaczne koszty dla zagranicznych podmiotów, których z Polską nie łączy w zasadzie nic.
Zdaniem autorów:
Z uwagi na liczne wątpliwości związane z procesem raportowania, termin złożenia informacji za 2021 r. powinien zostać ponownie odroczony przez Ministerstwo Finansów, przynajmniej do 31 grudnia 2022 r. Dodatkowo, Ministerstwo Finansów powinno wydać z dużym wyprzedzeniem (przed upływem ponownie odroczonego terminu) jasne, szczegółowe instrukcje tłumaczące m.in.
- obowiązki raportowania,
- zakres i sposób raportowania,
- kroki jakie spółki nieruchomościowe muszą podjąć, aby uzyskać informacje o wspólnikach, którzy powinni zostać uwzględnieni w raportowaniu oraz
- sankcje, jakie mogę zostać nałożone na spółki nieruchomościowe, jak i ich wspólników w przypadku braku raportowania.
W przeciwnym wypadku istnieje duże ryzyko, że spółki nieruchomościowe lub ich udziałowcy, z przyczyn niezależnych od nich, nie wywiążą się z nałożonych obowiązków.
Autorzy:
Tomasz Krasowski, doradca podatkowy, managing counsel w kancelarii Dentons
Marta Cieśla, aplikant adwokacki specjalizujący się w prawie podatkowym, associate w kancelarii Dentons
Cena promocyjna: 11.9 zł
Cena regularna: 119 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.