Wydatki na pokrycie kosztów remontu powypadkowego samochodu, będącego naprawieniem szkody spowodowanej prowadzeniem samochodu w stanie nietrzeźwości, nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. Takie stanowisko wyraził NSA w wyroku z dnia 1 czerwca 2011 r., II FSK 75/10, LEX nr 847095.

Dla uznania za koszt uzyskania przychodu wartości remontu powypadkowego samochodu muszą być spełnione dwa warunki, po pierwsze, samochód powinien być objęty ubezpieczeniem dobrowolnym (a więc ubezpieczeniem AC), po drugie, samochód powinien być używany na potrzeby działalności gospodarczej (nie musi być jednak środkiem trwałym). Zdaniem organu podatkowego nie oznacza to jednak, iż podatnik może zaliczyć w koszty uzyskania przychodu wszystkie wydatki związane z remontem powypadkowym samochodu. Konieczne jest więc zbadanie okoliczności, w jakich doszło do powstania szkody środka trwałego, tj. czy nie jest to strata zawiniona przez podatnika przez celowe czy nawet przestępcze działanie lub zaniechanie podatnika.

Organ podatkowy uznał, że skoro doszło do wypadku, a kierowca był nietrzeźwy, to na koszty powypadkowe wpływ miało wykroczeniowe lub przestępcze. W takim przypadku Skarb Państwa nie może ponosić obciążeń finansowych związanych z naprawą samochodu i popierać zabronionego przez prawo postępowania. Stanowisko to podtrzymał także WSA w Rzeszowie, który uznał, że art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PIT nie można interpretować jedynie przy pomocy wykładni językowej albowiem takowa doprowadziłaby do sprzeczności z przepisami Tytułu XXVII kodeksu cywilnego regulującego umowy ubezpieczenia, a przede wszystkim z art. 821 i 827.

Sprawa trafiła ostatecznie do NSA, który podtrzymał wcześniejsze stanowiska organu podatkowego i WSA. NSA w uzasadnieniu wyraźnie wskazał, że każdy wydatek, także ten na remonty powypadkowe samochodów objętych ubezpieczeniem dobrowolnym powinien zostać oceniony w relacji do zasadniczego wymogu działania w celu osiągnięcia przychodu. A ocena ten relacji sprowadza się do wniosku, że prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości nie można zasadnie uznać za działanie w celu osiągnięcia przychodu. Dodatkowo nie ma uzasadnienia i pozytywnej racjonalizacji, aby podatkobiorca ponosił konsekwencje podatkowego uznania za koszt uzyskania przychodów wydatków spowodowanych prowadzeniem samochodu w stanie nietrzeźwości, w tym kosztów remontu powypadkowego pojazdu.

Michał Malinowski