Sprawa dotyczyła spółki, która budowała terminal do odbioru i regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego (terminal LNG) w Świnoujściu. Spółka w swoich działaniach chce uwzględniać interesy otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego projektu, jak również środowiska naturalnego. Z tego względu ważnym elementem rozwoju spółki jest budowanie społecznie odpowiedzialnej firmy poprzez realizację "Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu" (z ang. CSR - Corporate Social Responsibility). W ramach działań z zakresu CSR, spółka zaangażowała się w działalność na rzecz lokalnej społeczności, a w szczególności dzielnicy, gdzie realizowana jest budowa Terminala LNG. W wyniku konsultacji z władzami miasta spółka podjęła się wybudowania strefy rekreacji dla dzieci. Podjęta inicjatywa ma na celu budowanie relacji z samorządem terytorialnym, zbudowanie pozytywnego wizerunku spółki i realizowanej inwestycji budowy terminala LNG. Inwestycja realizowana jest na terenach należących do miasta i po jej zakończeniu zostanie nieodpłatnie przekazana na jego rzecz. Nabycie towarów i usług związanych z realizacją inwestycji, za wyjątkiem kosztów osobowych, zostanie udokumentowane fakturą VAT wystawioną na spółkę. Przekazaniu inwestycji towarzyszyć będzie szeroka akcja promocyjna, a na obiektach wchodzących w jej skład umieszczone zostanie logo spółki.
Spółka uznała, że od nakładów na realizację inwestycji oraz wydatków na zakup dodatkowego wyposażenia będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jej zdaniem realizacja inwestycji wpisuje się w element przyjętej Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu. W ocenie spółki, związek pomiędzy jej działalnością gospodarczą a wydatkami ponoszonymi na zrealizowanie inwestycji jest bezsprzeczny. Realizacja inwestycji jest nakierowana na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, ma prowadzić do kreowania i utrzymania jej pozytywnego wizerunku na rynku, co odpowiednio będzie miało pozytywny wpływ na prowadzoną przez spółkę działalność gospodarczą, w tym warunki współpracy z samorządem oraz kontrahentami (a co za tym idzie do powstania obrotu). Poza tym spółka uznała, że przekazanie miastu wybudowanej strefy dla dzieci nie będzie podlegało opodatkowaniu, jako świadczenie usług, gdyż ma ono charakter nieodpłatny i jednocześnie jest dokonywane na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Fiskus się nie zgodził. Organ przypomniał, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z działalnością gospodarczą, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów. Wskazał też, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Zdaniem organu, ze sprawy nie wynika, aby nabyte towary i usługi miały/lub mogły mieć bezpośredni związek z działalnością opodatkowaną spółki, której przedmiotem działalności jest wytwarzanie paliw gazowych, górnictwo gazu ziemnego, przeładunek towarów, prace badawczo-rozwojowe w - dziedzinie nauk - przyrodniczych technicznych, badania i analizy techniczne. Organ uznał, że nie ma tu również pośredniego wpływu realizowanej budowy terenu rekreacyjnego dla dzieci na przyszłą sprzedaż opodatkowaną spółki. Nie ma więc możliwości odliczenia podatku od towarów i usług od poniesionych wydatków.
Organ uznał też, że wybudowanie i nieodpłatne przekazanie miastu placu zabaw, pozostaje bez związku z działalnością gospodarczą spółki i nie wpływa na osiągane przez spółkę przychody opodatkowane podatkiem VAT. Stwierdził, zatem, że spółka, przekazując nieodpłatnie ww. nakłady świadczy usługę, która w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu fiskus ma rację wskazując, że spółka nie wykazała okoliczności potwierdzających istnienie związku między spornymi wydatkami a sprzedażą opodatkowaną, który byłby istotny z punktu widzenia prawa do odliczenia podatku naliczonego. Związek taki nie istnieje. W okolicznościach sprawy nie można uznać, że nabywane towary i usługi poniesione w związku z realizacją inwestycji polegającej na wybudowaniu strefy rekreacji dla dzieci są niezbędne do wytworzenia towarów i usług będących przedmiotem dostawy i bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi spółki, skoro przedmiotem jej działalności jest: wytwarzanie paliw gazowych, górnictwo gazu ziemnego, przeładunek towarów, prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych technicznych, badania i analizy techniczne. Zdaniem sądu wydatki ponoszone na wybudowanie strefy rekreacji dla dzieci nie przyczynią się do "przyciągania" kontrahentów, do zwiększenia obrotów spółki oraz nie wypłyną na wzrost poziomu osiąganych zysków.
Sąd zgodził się też z fiskusem, że nieodpłatne przekazanie przez spółkę strefy rekreacji dla dzieci służyło innym celom niż działalność gospodarcza spółki. Nie miało związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Obiektywnie nie mogło wpłynąć na efekty prowadzonej działalności gospodarczej spółki, zwiększenie jej obrotów. Nie są to nieodpłatne usługi niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej, mają z nią luźny związek.
Wyrok NSA z 23 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1458/15, LEX nr 2289888
