Początkiem sporu była interpretacja otrzymana przez pracownika, który był uprawniony do otrzymania akcji w ramach programu motywacyjnego. Mężczyzna zapytał o konsekwencje podatkowe. Uznał, że trzymanie RSU (uprawnienie do nabycia określonej ilości notowanych na New York Stock Exchange (NYSE) akcji spółki-matki) oraz akcji spółki-matki przed dniem i po dniu 1 stycznia 2018 r. nie stanowiło dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, w szczególności dochodu z innych źródeł. Przychód podlegający opodatkowaniu, bez względu na moment otrzymania RSU oraz akcji, powstaje dopiero z chwilą zbycia akcji i stanowi dla pracownika przychód z tzw. kapitałów pieniężnych, podlegający opodatkowaniu według zryczałtowanej stawki podatku w wysokości 19 proc.
Czytaj więcej: Fiskus próbuje opodatkować jedną transakcję trzy razy >>
Sądy nie zgadzają się z fiskusem
30 czerwca 2020 r. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną, w której uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że wystąpi tu trzykrotne opodatkowanie - w momencie:
- otrzymania praw do akcji,
- otrzymania akcji,
- zbycia akcji.
Z takim podejście nie zgodził się ani WSA w Gdańsku (sygn. I SA/Gd 819/20) ani NSA (sygn. II FSK 452/21).
- W interpretacji podatkowej skarbówka doszła wniosku, że otrzymanie przez pracownika akcji spółki matki polskiego przedsiębiorcy wiąże się z koniecznością trzykrotnego zapłacenia podatku: raz w momencie otrzymania jednostek RSU, drugi raz w momencie ich zamiany na akcje a trzeci raz przy sprzedaży akcji. Sprawa była o tyle nietypowa, że w podobnych sprawach organy podatkowe twierdziły, że dochodzi "jedynie" do opodatkowania dwukrotnego, a nie jak w tej sytuacji trzykrotnego. Zdaniem NSA fiskus był w błędzie, i zarówno w stanie prawnym obowiązującym przed jak i po 2018 rokiem, opodatkowanie występuje jednokrotnie na etapie sprzedaży akcji - mówi Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w Chojnacka & Łagowski Doradcy Podatkowi, pełnomocnik w sprawie.
Zobacz procedurę: Opodatkowanie zysków kapitałowych >
Cena promocyjna: 184.5 zł
|Cena regularna: 369 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 369 zł
Wielokrotne opodatkowanie sprzeczne z Konstytucją
NSA oddalił skargę kasacyjną organów podatkowych i zgodził się ze stanowiskiem WSA w Gdańsku. Zgodnie z wyrokiem dyrektor KIS uznając, że przyznanie RSU przez spółkę amerykańską stanowi dla skarżącego przychód z innych źródeł (o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT), zaś zbywając otrzymane za RSU akcje, osiąga przychód z kapitałów pieniężnych (art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT) narusza zasadę opodatkowania tego samego dochodu tylko z jednego źródła. Podwójne opodatkowanie dochodu z tego samego źródła (przychód z kapitałów pieniężnych) w okolicznościach niniejszej sprawy narusza konstytucyjną zasadę równości wyrażoną w art. 32 Konstytucji RP.
Według sądów obu instancji podwójnemu opodatkowaniu miało zapobiegać wprowadzenie przepisu art. 24 ust. 11 ustawy o PIT. Uznanie, że w sytuacji nieodpłatnego nabycia akcji (udziałów) dochód powstaje dopiero w momencie ich zbycia powoduje również jednakowe obciążenie podatkowe podatników nabywających akcje nieodpłatnie i podatników nabywających akcje odpłatnie. Każdy z nich zapłaci podatek wyłącznie od faktycznego przyrostu majątku w wyniku zbycia akcji. Zaś aprobata wykładni dokonanej przez organ, skutkowałaby tym, że przychód z tytułu nabycia akcji w ramach programu motywacyjnego byłby opodatkowany dwukrotnie: po raz pierwszy w momencie ich nabycia (zapisania na rachunku maklerskim), po raz drugi z momentem odpłatnego zbycia tychże akcji.
- Otrzymanie RSU jak i nabycie akcji na podstawie otrzymanych przez skarżącego RSU jest neutralne podatkowo w dacie tego zdarzenia, ale podlega opodatkowaniu w momencie odpłatnego zbycia akcji, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT Dopiero w tym momencie ujawnia się rzeczywisty przychód z nabycia akcji. Cechą akcji jest bowiem to, iż generują one przychód dopiero w przyszłości w postaci dywidendy lub też w przypadku odpłatnego ich zbycia - w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży, a kosztami poniesionymi na ich nabycie - czytamy w uzasadnieniu orzeczenia WSA, z którym zgodził się NSA.
Dobra wiadomość dla podatników
Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym, przypomina, że z początkiem 2018 r. wprowadzony został art. 24 ust. 11-11b odraczający moment powstania przychodu z tytułu nabycia akcji w ramach programów motywacyjnych do momentu ich sprzedaży. Przed wejściem w życie tych przepisów moment powstania przychodu uczestników programów motywacyjnych nie był precyzyjnie uregulowany. Mimo to NSA kwestionował w wyrokach stanowisko fiskusa w zakresie podwójnego opodatkowania.
- Najnowszy wyrok NSA to dobra wiadomość zarówno dla pracowników, jak też firm oferujących im programy motywacyjne. Trudno zgodzić się ze stanowiskiem organów podatkowych, które żądają w ramach jednego programu nie tylko podwójnego ale potrójnego opodatkowania. Niestety uwagę zwraca długi czas oczekiwania na orzeczenie NSA w sprawach podatkowych. W tym przypadku między wydaniem wyroku WSA w NSA upłynęło nieco ponad trzy lata - mówi Paweł Lewandowski.
Wyrok NSA z 16 stycznia 2024 r. (sygn. II FSK 452/21)
Czytaj również: Wyrok NSA może przywrócić popularność benefitów>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.