Nie można mówić o sukcesji prawa, którego spadkodawca nie nabył

Wydatki poniesione przez spadkodawcę na nabycie jednostek w funduszu inwestycyjnym nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w przypadku uzyskania przez spadkobiercę przychodu z tytułu odkupienia tych jednostek. Takie stanowisko wynika z wyroku WSA w Poznaniu z 23 maja 2013 r.

Istota sporu w sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia czy spadkobierca, w przypadku sprzedaży jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych nabytych w drodze spadku, może uwzględnić wydatki na ich nabycie, które zostały poniesione przez spadkodawcę.

W przedmiotowej sprawie fiskus odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku pobranym przez płatnika, tj. fundusz, od dochodów uzyskanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Fiskus uznał, że uzyskany przez spadkobiercę przychód z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, nabytych w drodze spadku, nie podlega pomniejszeniu o kwotę wydatków na nabycie tych jednostek oraz o kwotę wydatków z tytułu opłat manipulacyjnych, poniesionych przez spadkodawcę. Zdaniem fiskusa zbycie jednostek przez spadkobiercę ma charakter następczy, samoistny, niepowiązany z realizacją określonego prawa majątkowego, jako przysługującego spadkodawcy, które mogłoby podlegać sukcesji na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej.

Podatnik (spadkobierca) nie zgodził się z tym stanowiskiem, a sprawa trafiła do WSA w Poznaniu. Zdaniem sądu na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on, jako podatnik i tylko te, które są związane z realizacją obowiązków, wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków. Jednocześnie nie można mówić o sukcesji prawa, którego spadkodawca nie nabył. Zatem, aby można mówić o prawie majątkowym podlegającym sukcesji w myśl art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej dane prawo musi zaistnieć jeszcze za życia spadkodawcy.

A ponieważ prawo do uznania wydatków poniesionych na zakup jednostek uczestnictwa, jako kosztów uzyskania przychodów aktywuje się dopiero w momencie powstania przychodu z tytułu wykupu jednostek uczestnictwa uznać należy, że prawo to nie może być przedmiotem sukcesji. Skoro bowiem spadkodawca nie zlecił odkupienia jednostek inwestycyjnych, to nie posiadał prawa do uznania ich za koszt uzyskania przychodu. W konsekwencji, wobec nieistnienia takiego prawa za życia spadkodawcy, nie może być ono przedmiotem sukcesji.

W świetle powyższego wydatki poniesione przez spadkodawcę na nabycie jednostek w funduszu inwestycyjnym nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, w przypadku uzyskania przez spadkobiercę przychodu z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym.

Wyrok WSA w Poznaniu z 23 maja 2013 r., I SA/Po 175/13