23 września 2016 roku na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt z 22 września 2016 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, tzw. „ustawy uszczelniającej”. Planowane zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2017 roku. Głównym założeniem projektu jest zapewnienie stabilności wpływów z podatku VAT, a tym samym likwidację luki w podatku oraz ograniczenie nadużyć podatkowych w tym obszarze. Zakładane rozwiązania mają oczywiście swoje dobre i złe strony.
Mocno odczuwalne będą zmiany dla podmiotów rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Proces weryfikacji tych podmiotów w procesie rejestracyjnym będzie bardzo wnikliwy. Jeśli organ rejestracyjny stwierdzi, że podmiot nie istnieje lub mimo podjęcia udokumentowanych prób, nie ma możliwości skontaktowania się z nim, a także gdy nie będzie stawiał się na wezwania, będzie mógł dokonać odmowy rejestracji takiego podmiotu jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego. Organ podatkowy będzie również mógł zażądać kaucji jako warunku zarejestrowania, a kwota kaucji będzie zależna od decyzji organu i może wynieść nawet 200 000 zł.
Jeśli jednak uda się już zarejestrować, to ustawodawca serwuje nam kolejne nowe ograniczenie. Nowy podatnik nie będzie mógł w okresie pierwszego roku – począwszy od miesiąca, w którym dokonał rejestracji jako podatnik VAT czynny – rozliczać się kwartalnie. Planuje się bowiem likwidację prawa do wyboru kwartalnego sposobu rozliczeń przez podmioty niebędące małymi podatnikami i podmioty rozpoczynające wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem VAT (w okresie pierwszych 12 miesięcy wykonywania tych czynności).
W uzasadnieniu projektu wskazano, że konieczność zmiany w zakresie likwidacji możliwości stosowania rozliczeń kwartalnych dla podatników innych niż mali podatnicy wynika z obserwacji organów skarbowych podczas przeprowadzanych kontroli, bowiem taka forma rozliczeń była bardzo korzystna dla celowo tworzonych podatników, będących uczestnikami karuzel podatkowych, którzy wykorzystywali różnicę między miesięcznym a kwartalnym rozliczeniem podatku a zarazem możliwość wnioskowania o zwrot VAT w skróconym terminie. Organ podatkowy, nie mając możliwości weryfikacji, czy podatek należny na poprzednim etapie obrotu został odprowadzony do budżetu, zmuszony był dokonać zwrotu podatku VAT podmiotowi, który wykazał podatek naliczony z tytułu tej transakcji. W międzyczasie kontrahent, który powinien wykazać po swojej stronie podatek należny, znikał jeszcze przed upływem terminu złożenia deklaracji za dany kwartał i pojawiał się problem.
Patrząc na nowe podmioty pod kątem ewentualnych oszustw podatkowych, zmiana ta będzie miała na pewno korzystny wpływ na uszczelnienie systemu podatkowego. Niemniej jednak wprowadzone obostrzenie uderzy przede wszystkim w nowotworzone uczciwe podmioty, które będą chciały zarejestrować się jako podatnicy VAT czynni i rozpocząć wykonywanie czynność podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Planowana zmiana ma wejść w życie od 1 stycznia 2017 roku, zatem rozliczeń kwartalnych nie będą mogli już dokonać podatnicy, którzy rozpoczną wykonywanie czynności opodatkowanych od 1 stycznia 2017 r. Kwartalnych rozliczeń VAT będą mogli dokonywać od 2017 roku już tylko mali podatnicy VAT. Małym podatnikiem VAT jest ten podatnik, którego przychód ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekroczył w poprzednim roku kwoty 1 200 000 euro.
Zmiana ta, w mojej opinii, powinna być jednak oceniona pozytywnie – na pewno będzie stanowiła kolejną przeszkodę dla oszustów podatkowych, zminimalizuje nadużycia i pozytywnie wpłynie na płynność budżetu.
Beata Złotek, Inventage Polska Sp. z o.o
