Szwajcarski kontrahent obciążył naszą Spółkę kosztami odprawy celnej w związku z niedopełnieniem przez nas pewnych formalności.
Gdzie powinna zostać opodatkowana ta usługa na gruncie u.p.t.u.? Czy należy to potraktować jako import usług?

W sytuacji opisanej w pytaniu nie mamy do czynienia ze świadczeniem usług przez podmiot szwajcarski. Obciąża Was on dodatkowymi kosztami przez Was spowodowanymi, lecz nie wykonuje w ten sposób na Waszą rzecz żadnego świadczenia. Nie można zatem mówić o imporcie usług, gdyż nie doszło w ogóle do nabycia usług.
Odpowiadając na Państwa pytanie, na wstępie poczynić należy kilka uwag dotyczących samego charakter podatku od towarów i usług. Podatek ten ma charakter powszechnego podatku od konsumpcji. Nie jest podatkiem od transferów (płatności) pieniężnych. Występuje tam, gdzie ma miejsce konsumpcja. Konsumpcję tworzą zaś dwie podstawowe czynności podlegające opodatkowaniu - dostawa towarów oraz świadczenie usług. Jeśli dana płatność może być uznana za wynagrodzenie za dostawę towarów, bądź świadczenie usług, to wówczas stanowi ona obrót z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu (w tym pojęciu mieści się zarówno obrót z tytułu czynności faktycznie dokonanych, jak i obrót z tytułu czynności zwolnionych).

Pojęcie "świadczenia usług", określone w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), jest wyjątkowo szerokie (zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania). Nie jest wszakże tak, że absolutnie każdą płatność, czy też opłatę możemy traktować jako wynagrodzenie za świadczenie usług. Tylko w przypadku, gdy występuje faktyczne zindywidualizowane świadczenie, zaś pomiędzy wniesieniem płatności a otrzymaniem świadczenia istnieje bezpośrednio związek, można traktować daną płatność jako obrót z tytułu świadczenia usług.

Moim zdaniem w sytuacji opisanej w pytaniu nie można mówić o świadczeniu usług przez szwajcarskiego kontrahenta. Obciąża Was on dodatkowymi kosztami, które spowodowaliście swoim zachowaniem. Nie jest wszakże tak, że powyższe pieniądze są zapłatą za jakiekolwiek jego świadczenie na Waszą rzecz.

W związku z powyższym, moim zdaniem, nie mamy to do czynienia z nabyciem usług (poprzez dokonanie płatności). Nie ma tutaj w ogóle opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Nie może być więc również importu usług.

Nawet gdyby wyjątkowo uznawać, że mamy tutaj do czynienia ze świadczeniem usług, to tak czy inaczej nie dojdzie w tym przypadku do importu usług. Nie można bowiem ustalić miejsca świadczenia dla takiej ewentualnej usługi w inny sposób, niż przy zastosowaniu reguły ogólnej. Zgodnie zaś z nią - miejscem świadczenia usługi byłoby państwo, gdzie siedzibę (miejsca zamieszkania, stałe miejsce prowadzenia działalności) ma podmiot świadczący usługę. W tym przypadku byłaby to Szwajcaria. Usługa nie podlegałaby zatem opodatkowaniu w Polsce, (jako że nie miałaby w Polsce miejsca świadczenia). W związku z tym nie doszłoby również do importu tej usługi.