Resort finansów w odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej odniósł się do tematu liczby przeprowadzanych i zakończonych kontroli, w tym tych, dotyczących cen transferowych. Treść otrzymanego pisma dotyczy problematyki niezwykle aktualnej, gdyż w ostatnich latach widoczna jest wzmożona aktywność fiskusa w powyższym zakresie. Lektura informacji przesłanych przez MF daje podstawę do postawienia tezy, zgodnie z którą – mimo, iż ogólna liczba kontroli konsekwentnie maleje – to liczba kontroli w zakresie cen transferowych wciąż notuje wzrosty.
Kontrole nastawione na konkretny cel
To z kolei dowód wprost na to, że ciągle wzmożonym zainteresowaniem służb skarbowych cieszą się duże podmioty, działające w ramach podmiotów powiązanych. Dodatkowo w świetle przedstawionych danych nie można mieć już wątpliwości co do tego, że obecnie kontrole są „celowane” i urzędnicy skarbowi przychodzą w konkretnym celu.
Czytaj w LEX: Status podatkowych grup kapitałowych na gruncie VAT >
Jednocześnie informacje uzyskane z MF potwierdzają, że wciąż największe kwoty ustaleń generuje podatek VAT (łączne ustalenia z kontroli w tym zakresie w pierwszym półroczu 2019 r. stanowiły 69 proc. wszystkich ustaleń, w stosunku do 82 proc. w 2018 r.), jednak pod względem liczby kontroli widać obecnie coraz większe przerzucenie ciężaru zainteresowania fiskusa, także na pozostałe podatki.
Kontroli mniej, ale bardziej trafne
Przesłane przez MF informacje potwierdzają to, co wybrzmiało już nie raz, a mianowicie fakt, że sukcesywnie maleje liczba kontroli podatkowych (w 2017 roku było ich 27 226, w następnym roku już 23 036, a w I półroczu 2019 r. - tylko 8 912), a także kontroli celno-skarbowych (w 2017 r. zakończonych zostało 4 718 kontroli, w 2018 r. – 3 074, a w I półroczu 2019 r. tylko 1206).
Czytaj w LEX: Uprawnienia organów w kontroli podatkowej przedsiębiorców >
Spadek liczby kontroli wynika nie tyle ze zmian kadrowych w służbach skarbowych, co z faktu coraz częstszego nakierowania działań kontrolnych na większe podmioty, przez co prowadzone działania stają się w większym stopniu skomplikowane i czasochłonne. Jak bowiem pokazuje doświadczenie – obecnie kontrole, trwające ponad rok, stają się często normą.
Zobacz również: Roczny PIT będzie bardzo trudno rozliczyć >>
Fiskus zainteresowany cenami transferowymi
Zwiększone zainteresowanie fiskusa problematyką cen transferowych zostało już zauważone przez wielu ekspertów podatkowych, a przedstawione przez MF dane wydają się pośrednio te przewidywania potwierdzać. Z uzyskanych informacji wynikają bowiem m.in. poniższe dane:
| 2017 rok* | 2018 rok | 2019 rok (I półrocze) | |
| Liczba kontroli zakończonych wynikiem pozytywnym z ustaleniami | 238 | 139 | 90 |
| Kwota dodatkowo wyliczonego lub doszacowanego dochodu | 2 325 907 854,34 | 1 337 989 415,80 | 728 232 114,37 |
| Kwota podatku dochodowego z tytułu stwierdzonych nieprawidłowości | 674 296 117,67 | 218 731 836,18 | 106 070 645,45 |
| Zmniejszenie straty z tytułu stwierdzonych nieprawidłowości | 754 951 736,34 | 466 499 792,77 | 225 391 688,70 |
| Stawka 50 proc. (art. 19 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) /kwota | 22 939 561,00 | 2 861 073,00 | 99 680,00 |
| Dokonane wpłaty | 553 931 810,94 | 178 327 848,00 | 51 236 374,00 |
*zgodnie z przedstawionymi przez MF informacjami wynika, że dane za 2017 rok dotyczą zarówno postępowań w zakresie cen transferowych oraz optymalizacji podatkowej. To z kolei pozwala na wyciągniecie wniosku, że fiskus często traktuje ceny transferowe jako działania optymalizacyjne.
Stosunkowo niskie kwoty dokonanych wpłat w zakresie zakończonych kontroli dotyczących cen transferowych sugerują, iż firmy często nie akceptują stanowiska organów pierwszej instancji i decydują się na walkę, odwołując się od wydanych pierwotnych rozstrzygnięć.
Czytaj w LEX: Zakończenie kontroli podatkowej >
Dodatkowo dane przesłane z MF mogą zaskakiwać pod względem kwot dokonanych ustaleń ogółem, które wykazują zauważalny spadek rok do roku (wysokość ustaleń dokonanych w wyniku kontroli podatkowych zakończonych w I połowie 2019 roku wyniosła 2 114,8 mln zł w stosunku do 6 150,3 mln w 2018 r. i 5 900,9 mln w 2017 roku, natomiast w wyniku kontroli celno-skarbowych i postępowań kontrolnych zakończonych w I połowie 2019 r. – 4 296,5 mln zł w stosunku do 11 291,3 mln zł w 2018 r. i 14 749,8 mln zł w 2017 roku).
Coraz więcej prewencji?
Powyższe może świadczyć częściowo o zwiększonych działaniach prewencyjnych fiskusa, ale dodatkowo z całą pewnością jest również przejawem tego, że większość firm – całkowicie zasadnie i świadomie – widzi potrzebę korzystania z usług doradcy podatkowego i już na etapie wszczynania kontroli aktywnie angażuje w prace profesjonalnego pełnomocnika, co niejednokrotnie pozwala uniknąć wielu błędów i nieporozumień w dalszym postępowaniu (a w konsekwencji pozwala na zmniejszenie ewentualnych „doszacowań” ze strony służb skarbowych).
Powyższe dane wskazują, że w całym 2019 r. można spodziewać się wzrostu przeprowadzonych kontroli w zakresie cen transferowych. Mimo czasochłonności tych kontroli czy częstych dyskusji nad poziomem rynkowości przeprowadzonych transakcji, fiskus widzi tam bowiem znaczny potencjał w zakresie tych obszarów.
dr Anna Wojciechowska, doradca podatkowy, partner w Solveo
Łukasz Kielin, doktorant, Wydział Prawa Uniwersytetu Gdańskiego
Czytaj w LEX: Nowe zasady szacowania cen transferowych od 2019 r. >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
