Nadchodzą dwie duże reformy w podatkach. Firmy obawiają się chaosu

W 2024 r. przedsiębiorców czeka nie tylko praca nad wdrożeniem KSeF, ale także JPK CIT, czyli raportowaniem skarbówce danych z ksiąg rachunkowych. Ministerstwo Finansów potwierdza, że terminy pozostają bez zmian. To oznacza, że największe firmy będą musiały prowadzić odpowiednią ewidencję już od 2025 r. Przedsiębiorcy wskazują, że nie uda się wdrożyć dwóch reform jednocześnie i apelują o odroczenie zmian w CIT. Argumentem są koszty i ryzyko błędów.

Cyfryzacja podatków nabiera tempa. Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to nie jedyna duża zmiana, do której przedsiębiorcy muszą przygotować się w 2024 r. Mimo iż Ministerstwo Finansów odroczyło termin wejście w życie KSeF, nie podając na razie nowej daty, to nie planuje odroczyć JPK CIT.

- Obecnie Ministerstwo Finansów nie prowadzi prac nad przesunięciem terminów wejścia w życie regulacji w zakresie JPK CIT, które mają obowiązywać od  1 stycznia 2025 r. – odpowiedział resort na pytanie Prawo.pl.

A to oznacza, że od 1 stycznia 2025 r. wprowadzony zostanie obowiązek przesyłania do organów podatkowych w formie elektronicznej ustrukturyzowanych informacji zawartych w księgach rachunkowych – za pomocą struktury JPK CIT. Podatnicy będą wysyłać dane bez wezwania, wraz z zeznaniem rocznym. Skarbówka uzyska więc regularny wgląd w ich rozliczenia. Obecnie może żądać dostępu do ksiąg w formie elektronicznej jedynie podczas czynności sprawdzających lub postępowań podatkowych.

Zobacz też procedurę: Właściwość miejscowa organów podatkowych CIT >

Prace trzeba rozpocząć już teraz

Reforma będzie wdrażana stopniowo, tak jak kilka lat temu JPK VAT. Najpierw obejmie podatkowe grupy kapitałowe i spółki o przychodach powyżej 50 mln euro. Od 2026 r. - pozostałych podatników VAT obowiązanych do przesyłania ewidencji JPK_VAT, a od 2027 r. wszystkich podatników CIT. Od 2026 r. również podatnicy PIT i ryczałtowcy będą musieli prowadzić ewidencję przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać ją fiskusowi w terminie złożenia rocznego PIT.

- To oznacza, że spółki będące członkami podatkowych grup kapitałowych i największe spółki, jeśli mają rok podatkowy tożsamy z kalendarzowym, de facto od 1 stycznia 2025 r. będą musiały prowadzić ewidencję w taki sposób, by umożliwić złożenie JPK CIT zgodnie z przepisami. Powinny więc prowadzić prace wdrożeniowe już w 2024 r., w sposób skoordynowany z KSeF. To duży i skomplikowany proces, do którego powinno się przystąpić już teraz. Trzeba się dobrze przygotować, ponieważ organy podatkowe uzyskają bardzo dużo danych, na podstawie których będą mogły typować podatników do kontroli – mówi Przemysław Szywacz, partner w Zespole ds. Podatku Dochodowego od Osób Prawnych w KPMG w Polsce.

Czytaj też w LEX: Więcej czasu na przygotowanie do obowiązkowego fakturowania w KSeF >

Przedsiębiorcy apelują o dodatkowy rok

Przedsiębiorcy wskazują jednak, że jednoczesne wdrożenie reform jest w praktyce niemożliwe.

Konfederacja Lewiatan apeluje o odroczenie zmian co najmniej o rok, czyli do 2026 r. Argumentuje, że przedsiębiorcy są teraz zaangażowani w prace nad wdrożeniem KSeF, co uniemożliwia prawidłowe wdrożenie JPK CIT.  Lewiatan apeluje też o odroczenie KSeF do 1 lipca 2025 r.

- Dwie tak duże reformy podatkowe nie mogą być wdrażane jednocześnie. Istnieje duże ryzyko, że przedsiębiorcy nie będą mieli wystarczających środków finansowych i zasobów kadrowych, by sprostać tym wyzwaniom. Istnieje też ryzyko, że błędy początkowego okresu funkcjonowania KSeF i JPK CIT będą się na siebie nakładały, co oznaczać może kary i inne negatywne konsekwencje dla firm. Poza tym, aby prawidłowo wdrożyć JPK CIT, przedsiębiorcy muszą poznać ostateczną wersję tzw. schemy służącej raportowaniu danych. Nowe formularze i schematy xml powinny być publikowane z 18-24 miesięcznym wyprzedzeniem - mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan.

O roczne odroczenie JPK CIT apeluje też Business Centre Club. - W przypadku tak istotnych ingerencji w systemy informatyczne, właściwe funkcjonowanie nowego rozwiązania musi zostać poprzedzone odpowiednią fazą implementacji zmian, a następnie fazą testową pozwalającą na wyeliminowanie problemów technicznych oraz stabilizację systemu, co wymaga czasu i zasobów – wskazuje dr Jacek Goliszewski, prezes BCC. Jego zdaniem pozostawienie podatnikom kilka miesięcy na wdrożenie zmian  "czyni ten projekt z założenia niemożliwym do zrealizowania na dzień 1 stycznia 2025 r." Dotyczy to zwłaszcza dużych podmiotów, mających rozbudowane procesy księgowe, często oparte na kilku odrębnych systemach finansowo-księgowych. 

Polecamy nagranie szkolenia: Wdrożenie KSeF w biurze rachunkowym i w firmie (procedury i automatyzacja procesów) >

Problemy do rozwiązania

Eksperci zwracają też uwagę na szereg problemów praktycznych. 

Po raz pierwszy podatnicy mają złożyć JPK CIT wraz z CIT-8 za 2025 r., czyli – jeśli rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym - do 31 marca 2026 r.

- Należy pamiętać, że po złożeniu zeznania CIT, do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego (najczęściej do końca czerwca), mogą być składane korekty zeznania. Efektem będzie powstanie różnic między danymi z JPK CIT a danymi, które organ podatkowy otrzyma z innych źródeł. Spodziewamy się, że będzie to powodowało wiele pytań i wątpliwości ze strony organów podatkowych. Należy mieć nadzieję, że w praktyce zostanie wypracowane podejście korzystne dla podatników i nie będzie konieczności ciągłego korygowania JPK CIT – mówi Przemysław Szywacz.

Czytaj też w LEX: Roczne zamknięcie ksiąg rachunkowych >

Wątpliwości przedsiębiorców budzą też wymogi przewidziane w projekcie rozporządzenia ministra finansów w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (nr z wykazu RCL 825). Ministerstwo Finansów potwierdza, że rozporządzenie ma wejść w życie 1 stycznia 2025 r.

Zgodnie z projektem, przekazywane będzie trzeba będzie uzupełnić o m.in:

• Dane identyfikacyjne kontrahenta podatnika i jego NIP (jeśli został nadany),
• W przypadku faktur stanowiących dowód księgowy – numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur (o ile został nadany),
• Znaczniki identyfikujące konta rachunkowe dla m.in. banków, zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych, domów maklerskich,
• Dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej: w przypadku faktur stanowiących dowód księgowy – numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur (o ile został nadany), informacja o rodzaju dowodu potwierdzającego nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji, numer identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika,
• Wysokość, rodzaj i typ różnicy pomiędzy wynikiem bilansowym i podatkowym;
• Wysokość i rodzaj dochodu podlegającego opodatkowaniu w odniesieniu do podatników opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek.

W trakcie konsultacji projektu (trwały do 12 stycznia 2024 r.) przedsiębiorcy zgłaszali wiele uwag, dotyczących m.in. zbyt szczegółowego zakresu raportowanych informacji, co wymagać będzie gruntownej przebudowy systemów informatycznych. Ministerstwo nie odniosło się na razie do uwag.

Czytaj również: Konsultacje KSeF: bezpieczeństwo i faktury konsumenckie >>

Pytania do ministerstwa

- Projekt rozporządzenia w znaczny sposób rozszerza zakres wymaganych informacji. Powstaje też wiele wątpliwości praktycznych, dotyczących np. danych kontrahenta. Problem w tym, że pojęcie kontrahenta nie zostało zdefiniowane i nie wiadomo, czy będzie ono dotyczyć także osób współpracujących ze spółką (samozatrudnionych). Ponadto projekt opiera się o ustawę o rachunkowości, podczas gdy wielu z największych  podatników CIT stosuje międzynarodowe zasady sprawozdawczości finansowej. Powstaje też pytanie, w jaki sposób termin wejścia w życie JPK CIT zostanie skoordynowany z KSeF, ponieważ w JKP CIT trzeba będzie podawać numer identyfikujący fakturę w KSeF – mówi Przemysław Szywacz.

Sprawdź w LEX: Czy nowy JPK za cały rok będzie można złożyć w 12 plikach w przypadku gdy istnieje jedna baza danych dla tych plików? >

Również prof. Stanisław Hońko, prezes Stowarzyszenia Księgowych w Polsce (SKwP), zwraca uwagę, że pomiędzy datą przekazania JPK a datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego w księgach mogą zajść zmiany, również te wpływające na podatek np. wskutek ujawnienia zdarzeń lat ubiegłych. Prawodawca nie przewidział tej sytuacji, przyjmując, że w dacie sporządzenia zeznania lub deklaracji księgi rachunkowe są już kompletne, podczas gdy ostateczne zamknięcie następuje w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy. Zdaniem prof. Hońko warto rozważyć przesunięcie termin składania ksiąg do dnia, w którym sprawozdanie finansowe jest przekazywane do KRS. 

Prezes SKwP zauważa też, że prawodawca nie precyzuje pojęcia „kontrahent”.  Nie wiadomo więc, czy chodzi o transakcje jedynie handlowe, czy również pozostałe, czy także pracowników. 

Polecamy również szkolenie online: Jak zdobywać klientów z polecenia do biura rachunkowego? >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.