Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w przypadku sprzedaży tzw. "opcji serwisowej" (start up ups, lub wymiana akumulatorów w ups)?

Opcje te – w formie dokumentu papierowego sprzedawane są do dystrybutora, który z kolei sprzedaje je wraz ze sprzętem. Klient ostateczny, który zakupił taką opcję kontaktuje się z nami w celu start-upu, lub wymiany części. Dla nas w momencie sprzedaży takiej opcji termin wykonania prac (uruchomienie ups, czy jego naprawa) nie jest znany – jest uzależniony od ostatecznego klienta.

Czy sprzedaż takich opcji należy potraktować jak sprzedaż produktu, gdzie obowiązek podatkowy w VAT powstanie w momencie przekazania kart (dokumentu potwierdzającego taką opcję) do dystrybutora?

Czy należy to rozpatrywać w kontekście ostatecznego świadczenia usługi?

Może też się zdarzyć, iż karta taka zostanie sprzedana, a nigdy nie będzie konieczności wymiany akumulatorów w ups.

Odpowiedź:

W opisanej sytuacji o momencie powstania obowiązku podatkowego decyduje moment wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty.

Uzasadnienie:

Przepis art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.) – dalej u.p.t.u. – formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Jednakże, w sytuacji, gdy przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. U.p.t.u. nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług. Ponadto, stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) – dalej k.c. - strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego. W konsekwencji mogą Państwo przyjąć, za moment wykonania usługi, moment sprzedaży opcji lub ostatni dzień okresu, na który opcja została wykupiona, chyba że wcześniej otrzymali Państwo płatność. W takiej sytuacji o powstaniu obowiązku podatkowego będzie decydował moment jej otrzymania.

Warto dodać, iż również organy podatkowe potwierdzają możliwość kształtowania momentu wykonania usługi, czego przykładem jest pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 września 2013 r., nr IPPP1/443-635/13-2/AP gdzie czytamy:

(...) moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o VAT nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje, jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, iż o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług. Ponadto, stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego (…)”.

Rafał Styczyński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 28 października 2014 r.