Ustawa wprowadzenie tzw. podatek bankowy, mający stanowić dochód budżetu państwa. Podatkiem zostaną objęte banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, krajowe zakłady ubezpieczeń oraz reasekuracji, oddziały oraz główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, a także instytucje pożyczkowe.
Podstawę opodatkowania określono w ustawie jako nadwyżkę sumy wartości aktywów podatnika, wynikającą z zestawienia obrotów i sald w rozumieniu ustawy o rachunkowości ponad kwotę 4 mld (dla banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, oddziałów instytucji kredytowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych) albo 2 mld (dla krajowych zakładów ubezpieczeń, krajowych zakładów reasekuracji, oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów reasekuracji, głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów reasekuracji) albo 200 mln (dla instytucji pożyczkowych).
Podstawę opodatkowania, w przypadku podatników z „sektora bankowego”, obniża się o wartości wskazane w ustawie, w tym o wartość kapitałów własnych. W przypadku podatników, będących bankami zrzeszającymi banki spółdzielcze, podstawę opodatkowania obniża się o wartość środków finansowych zgromadzonych na wszystkich rachunkach zrzeszonych banków spółdzielczych, prowadzonych przez podatnika. W przypadku aktywów nabytych przez podatnika od Narodowego Banku Polskiego (stanowiących zabezpieczenie kredytu refinansowanego przez ten bank) całość tych aktywów podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania. W przypadku pozostałych podatników, podstawę opodatkowania obniża się o wartość aktywów w postaci skarbowych papierów wartościowych w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
Podatnicy będą obowiązani, bez wezwania właściwego organu podatkowego składać deklaracje podatkowe, obliczać i wpłacać podatek na rachunek właściwego urzędu skarbowego za miesięczne okresy rozliczeniowe w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego podatek dotyczy. Pierwszym okresem rozliczeniowym, za który podatnicy dokonają obliczenia i wpłaty podatku oraz złożą deklarację podatkową, jest luty 2016 r.
Od podatku zwolnione są banki państwowe w rozumieniu ustawy – Prawo bankowe oraz podatnicy, w stosunku do których Komisja Nadzoru Finansowego wydała określone w ustawie decyzje. Ustawa zwalnia od podatku również podatników objętych programem postępowania naprawczego lub planem naprawczym.