Z zapowiedzi rządu wynikało, że celem wprowadzenia nowego jednolitego pliku kontrolnego (JPK) ma być uproszczenie raportowania VAT. Nowy dokument łączy w sobie informacje wynikające z rejestrów VAT i deklaracji podatkowych. Okazuje się jednak, że w praktyce wprowadzenie JPK V_7M/JPK V_7K będzie wiązało się z szeregiem zmian dla podatników, a w szczególności koniecznością dostosowania ich systemów księgowych. Nowa forma raportowania miała być wprowadzona w kwietniu, potem – z powodu epidemii koronawirusa – został on przesunięty na lipiec. Nowelizacja przepisów finalnie przesunęła termin wejścia w życie zmian na początek października. Oznacza to, że rozliczając VAT za październik (do 25 listopada), trzeba będzie już stosować nowe zasady.
Jedną z kluczowych zmian jest nałożenie na podatników obowiązku weryfikacji sprzedawanych towarów oraz świadczonych usług pod kątem ich przynależności do jednej z trzynastu grup towarowo-usługowych (GTU). W sytuacji jeśli towar lub usługa będzie należeć do jednej z nich, podatnik będzie zobligowany do przypisania im właściwego kodu GTU w nowym JPK V_7M/ JPK V_7K. Z przepisów wynika, że dla wybranych towarów zostały przewidziane oznaczenia od „01” do „10”, zaś dla wybranych usług – oznaczenia od „11” do „13”. Obowiązek oznacza sprzedaży nowymi kodami ma dotyczyć sprzedawców. Nabywcy towarów i usług nie będą obowiązani wskazywać poniższych oznaczeń w przesyłanych plikach JPK_VAT.
Czytaj w LEX: Struktura JPK_VAT z deklaracją JPK_V7M, JPK_V7K - broszura informacyjna Ministerstwa Finansów >
Warto pamiętać, że oznaczenia GTU należy stosować jedynie do krajowych i transgranicznych dostaw towarów i świadczonych usług. Jak się okazuje, już z samymi kodami jest duży problem.
Czytaj w LEX: Nowy plik JPK_VAT zamiast deklaracji VAT >
Nowe GTU dla towarów i usług trudne do zastosowania
Sylwia Loręcka, główny księgowy w firmie Podatki i Rachunkowość Rusek Sp. z o.o., zwraca uwagę, że problematyczne jest samo przyporządkowywanie niektórych kodów. Ministerstwo Finansów, co prawda odpowiedziało na znaczną część pytań przedstawianych przez podatników, ale wiele kwestii budzi nadal wątpliwości.
Zobacz również: Wkrótce nowe zasady rozliczania VAT - firmy mogą nie zdążyć z przygotowaniami >>
Wiktoria Szpineta, konsultant w kancelarii TLA zaznacza, że nowe oznaczenia GTU, których jest tylko 13, dotyczą wybranej grupy towarów i usług. W praktyce oznacza to, że księgowość musi doskonale wiedzieć, jaki towar będzie sprzedawany (np. jaki rodzaj oleju/paliwa), jaka usługa będzie świadczona (np. doradcza/reklamowa/szkoleniowa), aby prawidłowo oznaczyć transakcję w JPK_V7. Podatnik nie będzie miał pewności, że jeśli oznaczy usługę kompleksową, której elementem była reklama jako GTU_12, to urzędnik nie potraktuje tego jako błąd i będzie miał odmienne zdanie w tym temacie, uznając, że dana usługa nie ma charakteru usługi niematerialnej, więc nie podlega pod GTU_12.
Czytaj w LEX: Oznaczenia dostawy i świadczenia usług (GTU) w JPK_V7M / JPK_V7K >
Mechanizm podzielonej płatności w nowym JPK
Kolejny problem to mechanizm podzielonej płatności (MPP – tzw. split payment). Tę formę płatności należy oznaczyć zarówno po stronie sprzedażowej, jak i zakupowej, ale tylko wtedy, gdy faktura dotyczy obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Oznaczanie tej procedury spowodowało, że przedsiębiorcy muszą weryfikować towary, które sprzedają, jednak trudniejsze jest odpowiednie zakwalifikowanie nabywanych towarów i usług.
Czytaj w LEX: JPK_VAT z deklaracją - wypełnianie i wysyłanie >
- Skąd dział księgowości ma wiedzieć, czy dany produkt to akurat wyrób płaski walcowany na gorąco (znajdujący się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT), jeśli nazwa towaru na fakturze nie jest aż tak dokładna? Można zaryzykować i oznaczyć transakcję jako MPP (tym bardziej jeśli sprzedający na fakturze wskazał mechanizm podzielonej płatności), albo można dopytywać kontrahenta, co to za towary i czy na pewno podlegają obowiązkowemu split payment. Powstaje jednak pytanie, czy urząd skarbowy będzie w stanie właściwie zweryfikować, czy dany produkt podlega pod obowiązkowy MPP – zaznacza Wiktoria Szpineta.
Sprawdź w LEX: Czy spółka generując plik JPK_V7 może każdą fakturę oznaczać jako MPP? >
Cena promocyjna: 129 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 96.75 zł
Rozliczenie podmiotów powiązanych w nowych JPK
Kolejne wątpliwości dotyczą oznaczania procedury szczególnej – TP. Jak zauważa Sylwia Loręcka, kod ma być stosowany w ewidencji sprzedaży w przypadku istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą. Są to relacje - zdefiniowane w ustawie - między podmiotami powiązanymi. Dla stosowania kodu TP nie ma znaczenia, czy na przykład podmioty powiązane są zobowiązane do sporządzania dokumentacji cen transferowych, ważne jest tylko to czy stosowne powiązanie występuje.
- W praktyce niekiedy trudno będzie ocenić, czy daną transakcję należy oznaczyć kodem TP, czy nie. Ponadto raportowaniu będą podlegały nawet transakcje o niewielkich wartościach – zaznacza Sylwia Loręcka.
Czytaj w LEX: VAT 2020 - przewodnik po zmianach >
Zamiast uproszczeń w rozliczaniu VAT problemy
Nowy JPK-V7 rodzi więc mieszane uczucia. Z jednej strony objęcie jedną strukturą dotychczasowego JPK oraz deklaracji VAT stanowi dla podatników pewne uproszczenie. Jednak z drugiej, nowy JPK obejmuje nowe dane, których zgromadzenie i przetworzenie będzie stanowiło dla podatników dodatkowy uciążliwy obowiązek.
Jak zauważa dr Grzegorz Keler, adwokat w kancelarii SPCG, przy większej liczbie różnorodnych transakcji wprowadzenie oznaczeń może być zajęciem żmudnym i czasochłonnym. Dlatego warto, aby podatnicy zbierali dane dotyczące oznaczeń z wyprzedzeniem, najlepiej na bieżąco. Dobrym rozwiązaniem może być umieszczanie oznaczeń na fakturach, co pozwoli uniknąć problemów związanych z oznaczeniami na późniejszym etapie.
Czytaj w LEX: Nowy JPK_VAT - biura rachunkowe w dobie zmian od 1.10.2020 r. >
- Niestety sformułowania użyte w rozporządzeniu wykonawczym, a dotyczące czynności objętych oznaczeniami, rodzą różnego rodzaju wątpliwości. Nie zawsze są one powiązane z kodami statystycznymi, a czasami sposób ich określenia, zwłaszcza w zakresie usług niematerialnych, może rodzić wątpliwości interpretacyjne. Podatnik będzie musiał ocenić np. czy usługi objęte fakturą stanowiły usługi doradcze czy usługi zarządzania. Do tej pory na gruncie podatku VAT taka kwalifikacja zwykle nie miała istotnego znaczenia. Wyzwaniem dla podatników będzie również kwalifikacja świadczeń złożonych – podkreśla dr Grzegorz Keler.
Sprawdź w LEX: Czy korektę faktury oznaczonej jako split payment również należy oznaczyć w ten sposób? >
Za błąd w JPK 500 złotych kary
Trzeba też pamiętać, że każdy błąd w JPK, który zdaniem organu podatkowego uniemożliwia przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, może skutkować nałożeniem na podatnika kary pieniężnej w wysokości 500 zł. Dr Grzegorz Keler podpowiada, że aby się przed tym uchronić, należy odpowiedzieć w terminie na wezwanie organu dotyczące zidentyfikowanego błędu lub skorygować wskazane przez niego błędy. Niezależnie od tego, podanie w JPK błędnych danych w niektórych przypadkach może skutkować odpowiedzialnością karnoskarbową.
Zobacz w LEX: Nowy JPK_VAT z deklaracją w praktyce - szkolenie online >
Okazuje się więc, że przed księgowymi ciężkie dni. Szczególnie duże nasilenie prac pojawi się w biurach rachunkowych na początku listopada 2020 r., kiedy to wpłynie do nich największa partia dokumentów od małych i średnich przedsiębiorstw, dotycząca października 2020 r. W proces analizowania faktur i nadawania nowych kodów będą jednak musieli zaangażować się nie tylko pracownicy biur rachunkowych i działów finansowo-księgowych, ale też pracownicy działów sprzedaży czy magazynów. Przy szalejącej epidemii to jednak może być trudne do zrealizowania.
Zobacz w LEX: Kalendarz najważniejszych zmian w podatkach w 2021 r. >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
