Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Według nowelizacji ustawy o rachunkowości w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego, w pierwszej grupie zagadnień znajduje się punkt 15 o brzmieniu: "W przypadku, gdy składnik aktywów lub pasywów jest wykazywany w więcej niż jednej pozycji bilansu, jego powiązanie między tymi pozycjami; dotyczy to w szczególności podziału należności i zobowiązań na część długoterminową i krótkoterminową"

Jaki jest sens tego punktu, jeśli podział na należności i zobowiązania długo- i krótkoterminowe jest zdefiniowany w ustawie, a ich pozycja w bilansie jest określona we wzorze bilansu?

Zatem jakiego rodzaju informacje (wykraczające poza definicje ustawowe) należy podać w tym punkcie?

Odpowiedź:

Obowiązek ujawniania w sprawozdaniu finansowym, w dodatkowych informacjach i objaśnieniach, informacji nt. powiązania składników aktywów i pasywów wykazywanych w dwóch lub więcej pozycjach bilansu jest skutkiem wdrożenia do polskiego porządku prawnego postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylającej dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz. UE 29.6.2013 L 182). Art. 12 ust. 1 tej dyrektywy stanowi bowiem, że w przypadku, gdy składnik aktywów lub pasywów dotyczy więcej niż jednej pozycji wzoru, jego powiązanie z pozostałymi pozycjami zostaje ujawnione albo w pozycji, w której występuje, albo w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Polski ustawodawca wybrał tę drugą możliwość, tj. ujawniania danych w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.

W dodatkowych informacjach i objaśnieniach w części dotyczącej wyjaśnień nt. powiązania składników aktywów i pasywów wykazywanych w dwóch lub więcej pozycjach bilansu należy wykazać przede wszystkim:

– należności i zobowiązania, w tym z tytułu kredytów, pożyczek i leasingu finansowego oraz

– rezerwy i rozliczenia międzyokresowe (np. z tytułu dotacji stanowiących dofinansowanie do ceny nabycia/kosztu wytworzenia środków trwałych),

które, ze względu na termin płatności/wymagalności, wykazywane są w bilansie jako długo- i krótkoterminowe aktywa (należności, czynne rozliczenia międzyokresowe), bądź pasywa (zobowiązania, bierne rozliczenia międzyokresowe, rezerwy). Przykładowo, w dodatkowych informacjach i objaśnieniach jednostka może ujawnić, iż istniejące na dzień bilansowy rozliczenia międzyokresowe przychodów z tytułu dotacji wynoszą np. 5.000.000,00 zł, z czego do rozliczenia w najbliższym roku obrotowym przypada kwota 400.000,00 zł, zaś kwota 4.600.000,00 zł stanowi rozliczenia długoterminowe. Wyjaśnienia dotyczące powiązania składników aktywów i pasywów wykazywanych w dwóch lub więcej pozycjach bilansu jednostka może przedstawić w formie opisowej lub w formie tabelarycznej. W tym drugim przypadku poszczególne kolumny tabeli można, przykładowo, zatytułować:

– Nazwa składnika aktywów lub pasywów,

– Wartość na dzień bilansowy w zł (kwota łączna),

– W tym: a) część krótkoterminowa, b) część długoterminowa.

Warto w tym miejscu zauważyć, iż poszczególne pozycje bilansowe przedstawiają dane liczbowe o wysokim stopniu agregacji, np. w pozycjach długoterminowe zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek oraz krótkoterminowe zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek prezentuje się wszystkie istniejące na dzień bilansowy zobowiązania finansowe z tytułu kredytów i pożyczek, bez wyszczególniania rodzaju zobowiązań (z tytułu kredytów czy z tytułu pożyczek) i niezależnie od tego, kto jest kredytodawcą/pożyczkodawcą. Dodatkowe informacje i objaśnienia zawarte w informacji dodatkowej służą wyjaśnieniu tej pozycji. Z wyjaśnień nt. powiązania składników aktywów i pasywów wykazywanych w dwóch lub więcej pozycjach bilansu może bowiem jednoznacznie wynikać, że w danej jednostce na dzień bilansowy istnieją, przykładowo, wyłącznie zobowiązania z tytułu pożyczek od właścicieli (w tym wymagalne w najbliższym roku obrotowym… oraz po upływie tego okresu…), zaś zobowiązania z tytułu kredytów są wyłącznie zobowiązaniami krótkoterminowymi. Informacja taka może być użyteczna w procesie podejmowania decyzji gospodarczych przez użytkowników sprawozdania finansowego.

Dorota Mikulska, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego

Odpowiedzi udzielono 5.05.2017 r.